حق پخش تلویزیونی و خودکفایی مالی باشگاه ها

به گزارش ایرنا، هر ساله مبالغ هنگفتی از محل حق پخش رسانه ها مسابقات فوتبال و سایر رشته های ورزشی به حساب باشگاه های مختلف در جهان واریز می شود که تابع فرمول خاصی نبوده و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است و باشگاه ها برای آنکه درآمد زیادی از این محل داشته باشند باهم رقابت می کنند.

رده جدولی، تعداد بُردها، تعداد تماشاگران و هواداران، سوابق تیم و تعداد مخاطبان رسانه ها و تلویزیون از جمله عواملی هستند که در تقسیم بندی حق پخش رسانه ها و تلویزیون دخیل است و تیم ها بر اساس فاکتورهای مشخص شده، سهمی از این محل دریافت می کنند.

به طور مثال در انگلیس و بیشتر لیگ های کشورهای اروپایی، ۵۰ درصد حق پخش تلویزیونی به طور مساوی بین تیم ها تقسیم می شود و نصف دیگر نیز بر اساس آیتم هایی همچون رده بندی جدولی و تعداد بُرد و مخاطب در بین تیم ها توزیع می شود و همین مبالغ نقش بسزایی در اداره باشگاه ها و خودکفایی مالی آنها و حرفه ای تر شدنشان ایفا می کند.

متاسفانه در کشورمان موضوع حق پخش رسانه ای به دلیل انحصاری بودن شبکه های تلویزیونی، ابتر مانده و صدا و سیما نه تنها تمایلی برای پرداخت حق پخش تلویزیونی ندارد بلکه برای پخش مسابقات نیز، از باشگاه طلب مالی دارد و منت می گذارد و این درحالیست که همین صدا و سیما برای پخش مسابقات خارجی به راحتی حق پخش پرداخت می کند تا مخاطبان خود را حفظ کند.

متاسفانه در کشورمان موضوع حق پخش رسانه ای به دلیل انحصاری بودن شبکه های تلویزیونی، ابتر مانده و صدا و سیما نه تنها تمایلی برای پرداخت حق پخش تلویزیونی ندارد بلکه برای پخش مسابقات نیز، از باشگاه طلب مالی دارد در حالی که برای پخش مسابقات خارجی به راحتی حق پخش پرداخت می کند تا مخاطبان خود را حفظ کند.

طبق اعلام غیررسمی، تعرفه تبلیغات در صدا و سیما برای هر ثانیه بین یک تا ۳۴۰ میلیون تومان متغیر است و در پخش های زنده به ویژه مسابقات فوتبال لیگ برتر، این تعرفه از بالاترین رقم محاسبه و اخذ می شود در مقابل، ریالی از این درآمدها به تیم های باشگاهی که نقش محوری در جذب این تبلیغات و مخاطبان دارند پرداخت نمی شود از این رو باشگاه های ورزشی و فوتبالی در کشور بیشتر هزینه کننده هستند تا درآمدزا و بیلان ( تراز ) مالی همه آنها منفی بوده و درآمدهای ناچیز حاصل از فروش بازیکن و تبلیغات روی پیراهن کفاف هزینه های باشگاه را نمی دهد.

در بیشتر کشورها، فدراسیون های ورزشی به عنوان متولیان اصلی برگزاری مسابقات لیگ در سطوح مختلف هستند و با توجه به کیفیت مسابقات، اقدام به تعیین حق پخش تلویزیونی و برگزاری مزایده برای واگذاری حق پخش می کنند و هر شبکه تلویزیونی یا کابلی که بیشترین قیمت را بدهد برنده مزایده شده و نسبت به پخش تلویزیونی مسابقات اقدام می کند.

این شبکه ها نیز برای تامین مالی اقدام به تبلیغات گیری و فروش از طریق شبکه کابلی و سایر اقدام می کنند و هم فدراسیون، هم تیم ها، هم علاقه مندان رشته های ورزشی و هم تلویزیون به خواسته خود به طور معقول دست می یابند و نکته مهم تر اینکه، هیچ ریالی از بودجه دولتی صرف باشگاه داری نمی شود و باشگاه ها کاملا به صورت حرفه ای اداره می شوند.

متوسط درآمد حق پخش تلویزیونی در ۱۰ لیگ برتر اروپایی ۵۸۷ میلیون یورو است و حق پخش لیگ برتر انگلیس برای چهار سال به تنهایی ۶.۷ میلیارد پوند (۱.۶۷میلیارد پوند برای هر سال) امضا شده که بیشترین رقم در بین لیگ های اروپایی است.

حق پخش سالانه لیگ های مطرح اروپایی به ترتیب انگلیس ۱.۹ میلیارد یورو، آلمان ۱.۰۸ میلیارد یورو، اسپانیا ۹۹۰ میلیون یورو، ایتالیا ۸۴۰ میلیون یورو، فرانسه ۵۸۲ میلیون یورو، پرتغال ۱۶۰ میلیون یورو، هلند ۱۰۵ میلیون یورو، بلژیک ۱۰۳ میلیون یورو، ترکیه ۸۴ میلیون یورو و اسکاتلند ۲۹ میلیون یورو است.

همانطور که گفته شد ۵۰ درصد حق پخش تلویزیونی در بیشتر این کشور به صورت مساوی و بقیه پس از کسر سه تا چهاردرصدی فدراسیون ها بر اساس عملکرد تیم ها توزیع می شود و تیم ها برای کسب درآمد بیشتر از این طریق وارد دنیا حرفه ای و رقابت حرفه ای شده اند و تقریبا مشکل مالی به حداقل کاهش یافته است.

این در حالی است که در لیگ های ایران باشگاه ها ریالی از حق پخش تلویزیونی منتفع نیستند و حتی برای پخش بازی های خود باید در نوبت بازی با تیم های مطرح پایتخت در صف باشند و به جای حق پخش تلویزیونی به حداقل ها که همان پخش مسابقه از طریق تلویزیون است قانع می شوند و از مطالبه حق پخش چشم پوشی می کنند.

وزیر ورزش و جوانان: درصدد گرفتن حق پخش رسانه ای برای باشگاه ها هستیم

وزیر ورزش و جوانان به دنبال درخواست بیشتر باشگاه برای تخصیص حق پخش تلویزیونی ، در نشست با نمایندگان تشکل های ورزشی اعلام کرد که به دنبال گرفتن حق پخش تلویزیونی برای باشگاه‌ها هستیم و رایزنی‌هایی را در این خصوص انجام داده‌ایم و با صداوسیما به توافق رسیدیم.

احمد دنیامالی با بیان اینکه یکسری تکالیف براساس برنامه پنج‌ساله هفتم داریم که باید آنها را انجام دهیم، گفت: آئین‌نامه حق پخش تلویزیونی را در دستور کار داریم و بین وزارت ورزش و صداوسیما جلساتی برگزار شده و قرار است تفاهم‌نامه بین ۲ دستگاه در کمیسیون فرهنگی مجلس مورد ارزیابی قرار بگیرد.

مدیر عامل باشگاه تراکتور تبریز هم که چند سالی است به طور کاملا خصوصی اداره می شود در گفت و گویی مطرح کرده است که نبود حق پخش، مجوز حرفه‌ای باشگاه‌ها را باطل می‌کند.

سعید مظفری‌زاده درباره موضوع پرداخت حق پخش تلویزیونی از سوی صداوسیما به باشگاه‌های لیگ‌برتری اظهار کرده است که حق پخش یکی از منابع اصلی مالی برای باشگاه‌هاست و در همه جای دنیا حق پخش وجود دارد اما در ایران با وجود تلاش‌هایی که انجام شده، هنوز نتیجه نداده است و اگر حق پخش به سرانجام برسد، باشگاه‌ها می‌توانند از نظر مالی مستقل شوند.

وی درباره اینکه صدور مجوز حرفه‌ای باشگاه در گرو پرداخت حق پخش تلویزیونی است مدعی شده است که برای صدور مجوز حرفه‌ای نگران هستیم، چون دریافت حق پخش از سوی باشگاه‌ها از الزامات صدور مجوز حرفه‌ای است.

رقم های مختلفی در مورد حق پخش تلویزیونی لیگ برتر ایران از ۲ تا هشت هزار میلیارد تومان (۳۰ تا ۱۲۰ میلیون دلار) مطرح می شود، اما دسترسی به رقم درست تر نیازمند همکاری همه بخش ها از صدا و سیما گرفته تا فدراسیون و باشگاه ها و دولت است تا رقم دقیق این حق پخش مشخص و تیم ها از آن منتفع شوند.