به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین سید کاظم طباطبایی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در سلسله درسگفتار «میراث مکتوب و شفاهی حضرت زهرا(س)» که به همت مؤسسه پرسمان برگزار شده است؛ به بیان فضائل حضرت زهرا(س) پرداخته است که بخش اول آن قبلا با عنوان «فضیلت حضرت فاطمه(س)؛ از آیه تطهیر تا مباهله» منتشر شده است و اکنون بخش دوم این درسگفتار را میخوانیم؛
در جلسه قبل به یکی از القاب حضرت زهرا(س) اشاره کردیم و آن محدثبودن است و گفتیم ایشان هم محَدِث و هم محدَث بودند یعنی هم از عالم غیب نکاتی به ایشان ابلاغ میشود که البته با وحی پیامبرانه فرق دارد و هم اینکه ایشان خودشان راوی احادیث پیامبر(ص) بودند.
شمار روایاتی که از حضرت زهرا(س) نقل شده است فراوان نیست و علت آن هم طبیعی است زیرا طبیعتا در دوران پیامبر(ص) اگر کسی میخواست حدیثی بشنود خدمت پیامبر(ص) میرسید زیرا در دسترس مردم بودند و بعد از ارتحال پیامبر(ص) مخصوصا دو سه دهه بعد اقبال و شوقی به روایات پیامبر(ص) ایجاد شد ولی حضرت زهرا(س) مدت 75 تا 95 روز بعد از پیامبر(ص) بیشتر زنده نبودند و در این دوره هم به علت خفقان و جدالهایی که بود طبیعتا کسی نزد ایشان برای شنیدن روایت پیامبر(ص) نمیرفت.
کسانی مانند ام سلمه و عایشه که تا سالهای نزدیک به 60 قمری زندگی کردند طبیعتا روایات بیشتری دارند. روایاتی که حضرت زهرا(س) از پدرشان نقل کردهاند یا سخنانی که خودشان فرمودند شاید حدود 300 متن باشد ولی خطبه فدکیه و حتی جملات آن به عنوان روایت از حضرت نقل شده است زیرا تعریف حدیث به یک خطبه بلند یا بخشی از آن اطلاق میشود.
ویژگی دیگر حضرت زهرا(س)، لقب محدثهبودن با فتح حا و دال است یعنی فرشتگان برای ایشان مطالبی را نقل میکردند که در کافی و بصائر الدرجات آمده است؛ در کافی به نقل از حماد بن عثمان از امام صادق(ع) نقل است که زنادقه در سال 128 ظهور میکنند و من این مطلب را در مصحف فاطمه(س) دیدم؛ وقتی حماد از امام(ع) پرسید که مصحف فاطمه(س) چیست ایشان فرمودند وقتی پیامبر(ص) از دنیا رفتند فاطمه(س) آنقدر دلگیر و محزون بود که کسی نمیتواند آن را درک کند و خداوند فرشتهای را نزد ایشان فرستاد تا به او تسلیت و دلداری دهد و با او سخن بگوید. حضرت هم به امیرمؤمنان(ع) اطلاع داد و ایشان هم فرمودند که وقتی فرشته آمد و برای شما صحبت کرد آن را برای من بازگو و وقتی وحی میآمد ایشان هم به امیرمؤمنان(ع) منتقل میکردند و ایشان هم مینوشتند که این موارد علم همه پیشامدهای آینده است.
در روایت دیگری از کافی داریم که در مورد جفر سخن گفته است و به بحث مصحف میرسد و باز این مطلب را توضیح میدهد با این فرق که نام جبرئیل را که بر فاطمه(س) فرود میآمد ذکر میکند. این مصحف میراث امامت است یعنی هیچ کسی این کتاب را ندیده است و در نزد ائمه(ع) بوده است. در این مصحف فقط پیشامدها و حوادث آینده است نه تفسیر قرآن و موضوعات معرفتی.
مشاهده مصحف علی(ع) از سوی برخی اصحاب
کتاب دیگری به نام کتاب علی(ع) هم داریم که نوشتههای آن از پیامبر(ص) است و آن هم میراث امامتی است ولی برخی اصحاب ائمه(ع) آن را دیدهاند از جمله زراره از کسانی است که دیده است یا حکم بن عیینه با اینکه سنی است کتاب علی(ع) را دیده است ولی مصحف فاطمه را هیچ کسی ندیده و یکی از دلایلش این است که وقایع آینده در آن ذکر شده است.
برخی اشاره کردهاند که وقتی سخن از مصحف فاطمه(س) میشود وهابیون میگویند شیعیان قرآنی مخصوص به خودشان دارند که با قرآن ما فرق دارد؛ در اینجا چند مخالطه و مغالطه صورت گرفته است زیرا هر چیزی که بینالدفتین باشد و بین دو جلد قرار بگیرد مصحف است و فقط به قرآن مصحف نمیگویند گرچه این اصطلاح بیشتر درباره قرآن به کار رفته است. ما معتقدیم مصحف فاطمه(س) را هیچ کسی جز ائمه(ع) ندیده است.
همچنین در روایات ما به گونهای در مورد این کتاب صحبت شده که هیچ تردیدی در اصل این کتاب و محدثه بودن حضرت زهرا(س) و شان و مقام آن حضرت نداریم؛ اینکه امیرمؤمنان(ع) کاتب این متن است هم مورد تردید نیست ولی در برخی متون داریم که جبرئیل این مطالب را بازگو میکرد و در برخی متون داریم که فرشتگان دیگر. برخی متون هم گفتهاند رسولالله، ولی قطعا مراد از رسولالله در اینجا فرستنده خدا یعنی فرشتگان است نه پیامبر(ص).
مصحف فاطمه(س) هیچ تفسیری ندارد
نکته دیگر مرتبط با این مصحف آن است که این مصحف به هیچ وجه، چیزی از قرآن ندارد تا برخی آن را با قرآن یکسان نگیرند. این مصحف براساس روایت ابوبصیر سه برابر قرآن است و یک حرف از قرآن در آن نیست.
مطالب این مصحف در مورد ذریه حضرت زهرا(س) و حوادثی است که برای اهل بیت(ع) رخ میدهد؛ از جمله اینکه امام صادق(ع) قیام ابومسلم خراسانی علیه بنیامیه را مشروع نمیدانست زیرا این فرد از جهت خونریزی و جنایت همانند بنیامیه بود به همین دلیل وقتی ابومسلم خدمت امام رسید و گفت من قصد قیام به نام شما را دارم امام منع فرمودند؛ ابومسلم سراغ بنی عباس و بنی الحسن رفت تا با اتحاد با آنان بنی امیه را سرنگون کنند؛ بنیالحسن تصور میکردند اگر با ابومسلم متحد و در نهایت پیروز شوند وضعیت علویون و پیروان ائمه(ع) بهتر خواهد شد ولی امام صادق(ع) براساس مصحف فاطمه(س) فرموده بودند این اتفاق رخ نخواهد داد.
بنیالحسن امام صادق(ع) را به عنوان جایگاه امامت نمیشناختند و حتی به ایشان نسبت حسادت میدادند ولی امام صادق(ع) فرمودند که من در مصحف فاطمه(س) نگاه کردم و دیدم که فرزندان حسن(ع) به قدرت نخواهند رسید یعنی اگر با بنی العباس متحد هم شوند به نتیجه نمیرسند؛ این قیام صورت گرفت و وقتی بنی عباس به قدرت رسیدند نه تنها قدرت ر ا به بنیالحسن ندادند بلکه آنان را رقیب دانستند و به کشتار بسیار فجیعی از فرزندان امام حسن(ع) دست زدند و برخی را به سیاهچال انداختند و برخی را هم زنده در درون دیوار گذاشتند ولی با امام صادق(ع) و اطرافیان ایشان کاری نداشتند چون در قیام حضور نداشتند. البته امام صادق(ع) مخالفتی با قیام علیه بنی امیه نداشتند ولی از اینکه بنی عباس روی کار میآیند هم راضی نبودند.
علوم همه کتب الهی نزد ائمه(ع) است
در روایت دیگری آمده است که امام صادق(ع) فرمودند که تورات و انجیل و زبور و صحف ابراهیم و موسی و مصحف فاطمه(س) نزد من است؛ من نمیگویم چیزی از قرآن در آن است بلکه همه چیزهایی که ما به آن نیاز داریم وجود دارد. به خاطر این ویژگیهایی که برای مصحف گفتیم برخی گفتهاند، یکی از منابع علم امام، مصحف فاطمه(س) است ولی به نظرم این هم درست نیست یعنی این مصحف ودیعه امامت است ولی ائمه(ع) دانش خود را از آن نمیگیرند زیرا آگاهی ائمه(ع) از دین با تعلیم به دست نیامده است و علم آنان مستقیم از افاضه الهی است لذا فرقی ندارد که امام در چه سنی به امامت برسد زیرا علم آنان تعلیمی نیست و لدنی است. این علم حصولی و اکتسابی نیست بلکه علم حضوری است و اگر اینطور باشد این سؤال مطرح میشود که مصحف علی(ع) و فاطمه(س) به چه درد میخورد وقتی آنها دانشی را از طریق حضوری میگیرند، این در مقام اثبات مفید فایده است یعنی وقتی امام صادق(ع) میخواهند به بنیالحسن بقبولانند که شما در مواجهه با بنیامیه موفق به کسب حکومت نخواهید شد ولی برای اثبات این مسئله باید به کتابی استناد دهد زیرا آنها امامت امام را که قبول ندارند لذا به مصحف علی و فاطمه نسبت میدهند؛ مثلا زراره که بزرگترین محدث و راوی است و قبل از تشیع، سنی بود خدمت امام باقر(ع) رسید و در مورد ارث پرسید و ایشان فرمودند فردا بیا تا من محصف حضرت علی(ع) را به تو نشان دهم و او فردا رفت و امام این کتاب را در اختیار آنان گذاشت.
برخی افراد گفتهاند امثال و حکم و مواعظ و اخبار و نوادر است که ما در مورد صحت آن چیزی نمیدانیم لذا نمیتوانیم قضاوت کنیم ولی اینقدر میدانیم که این مصحف در نزد ائمه(ع) بوده است و امروز هم در نزد امام زمان(عج) است که امیدواریم بتوانیم ظهور را درک کرده و این مصحف را هم ببینیم.
انتهای پیام
منبع