به گزارش روز سهشنبه ایرنا، سیمین دانشور، علاوه بر اینکه نویسندهای خوش قلم و پیشرو بود، کتاب هم ترجمه میکرد. او از نویسندگان شاخصی چون جرج برناردشا، ماکسیم گورکی، آرتور شنیتسلر، آنتوان چخوف و بسیاری دیگر، آثاری را از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. کتاب «بنال وطن» اثر آلن پیتون نویسنده اهل آفریقای جنوبی است که دانشور آن را ترجمه و در سال ۱۳۴۸ در انتشارات خوارزمی منتشر کرد. این اثر با اینکه اولین کتاب نویسنده آن بود، اما آلن پیتون را به اوج شهرت رساند و بارها و بارها از کتاب او اقتباسهای سینمایی ساخته شد. درونمایه کلی «بنال وطن» روایت دوره سیاه تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی و رنج و ستمی است که بر رنگین پوستان روا میشده است. حالا پس از سالها این رمان خواندنی، به کتاب صوتی تبدیل شده تا هواداران کتاب صوتی نیز بتوانند از شنیدن آن لذت ببرند. به همین مناسبت با پروین دشتی گوینده این کتاب گفتوگو کرده و حال و هوای او را هنگام خواندن این کتاب جویا شدیم.
کتاب «بنال وطن» به موضوعات انسانی پرداخته است
پروین دشتی در گفتوگو با خبرنگار کتاب ایرنا، در ابتدا درباره موضوع کتاب «بنال وطن» گفت: داستان کتاب در زمانی روایت میشود که آفریقای جنوبی تحت نظام آپارتاید است و ظلم و تبعیض نژادی بین سفیدپوستان با سیاه پوستان در آفریقای جنوبی اعمال میشد. نویسنده کتاب یک تصویر شاعرانه و در عین حال تلخ از آفریقای جنوبی ارائه میکند. سرزمینی که طبیعت باشکوهی دارد و از نظر طبیعی ثروتمند است اما مردم آن دچار فقر و تبعیض هستند. داستان درباره یک کشیش سیاهپوست به نام کومالو است که از روستای خودش به ژوهانسبورگ میرود تا در آنجا پسر و خواهر و برادرش را پیدا کند. آنها خیلی قبلتر از روستا به شهر رفته بودند و مدتها بود خبری از آنها نبود. در این سفر با یک شخصیت دیگر به اسم جیمز جارویس آشنا میشود که پسرش به دست همین کشیش کشته شده است. این تقابل تراژیک بین این دو مرد بستری برای بسط همدلی است. این سفر برای کشیش کومالو فقط یک سفر برای یافتن اعضای خانوادهاش نیست، بلکه تبدیل میشود به یک سفر معنوی و درونی و در طول سفرش با واقعیتهای مهم جامعه و همچنین ضعفهای درونی خودش مواجه میشود.
کتاب «بنال وطن» شبیه یک سفر پرمغز بود و به من این فرصت را میداد که درک بهتری از دردهای انسانی داشته باشم
گوینده کتاب صوتی سیمین دانشور درباره تاثیرهای این کتاب بر خودش نیز بیان کرد: بنال وطن بهترین کتابی است که تا به حال روایت کردهام. زیرا به موضوعات انسانی پرداخته و نثر بسیار زیبایی داشت و با ترجمه فوقالعاده خانم دانشور در مجموع برای من یک تجربه بینظیر را در روایت این کتاب رقم زد. شبیه یک سفر پرمغز بود و به من این فرصت را میداد که درک بهتری از دردهای انسانی داشته باشم. اتفاقاتی که برای مردم آفریقای جنوبی افتاد ممکن است در دیگر جاهای دنیا هم اتفاق بیفتد و برای مردم کشورهای دیگر نیز به شکلهای دیگر تکرار شود.
او درباره ترجمه سیمین دانشور نیز معتقد است: احساس میکنم تجربه نویسندگی دانشور نیز تاثیر زیادی بر نوع ترجمه این داشت. سیمین با درکی عمیق از ادبیات ایرانی توانسته «بنال وطن» را در عین حفظ اصالتهای داستانی و عاطفی اثر، خیلی هنرمندانه و قابل فهم به زبان فارسی ترجمه کند و خیلی به ترجمه خوب کتاب کمک کرده است. تسلطی که بر خلق فضاهای عاطفی و انسانی دارد او را در ترجمه بهتر کتاب کمک کرده است.
کتاب «بنال وطن» پر از لحظات احساسی و تنشهای پیچیده بود
دشتی درباره چالشهای گویندگی این کتاب نیز گفت که نمیتوانسته این کتاب را به صورت یک لحن بخواند و افزود: قطعا بازی هم داشتم. کتاب پر از لحظات احساسی و تنشهای پیچیده بود. من سعی کردم در طول فرآیند ضبط به عمق معنای هرجمله و کلام توجه کنم تا بتوانم احساسات، عشق و دلسوزی و هر آنچه را در لایههای مختلف داستان نهفته بود منتقل کنم. به طور خاص سعی کردم به نوع گفتار هرکدام از شخصیتها و تغییرات تدریجی روحی آنها در این مسیر توجه کنم. هر شخصیت بنال وطن ویژگیهای خاص خود را داشت بنابراین سعی کردم در هرکدام به لحن و ریتم مناسبی برسم.
کتابهای «بنال وطن» و «سووشون» هردو در قالب داستان به بیان ظلم و مقابله در برابر ستم پرداختهاند
این گوینده افزود: برای مثال کشیش شخصیتی است که درد و رنج زیادی کشیده و در عین حالاندیشمند است. آدمی است که در روستای خودش کشیش است، همه او را دوست دارند، در نتیجه نیاز به یک لحن آرام و اندیشمند دارد. پس سعی کردم در روایتها از زبان او این را در صدا و لحن رعایت کنم. در مقابل شخصیتهای دیگری بودند که ممکن است لحن تندتری داشته باشند. پس شناخت لحن و کاراکتر هر شخصیت برای بیان قسمت متعلق به او برایم مهم بود و سعی کردم بهترین عملکرد را داشته باشم. این کتابی بود که روی خود من خیلی تأثیر گذاشت. خیلی جاها اشک در چشمانم جمع میشد. در حالی که من آدمی نیستم که خیلی سریع احساساتی شوم، ولی برای این کتاب خیلی جاها بغض کردم و اشک در چشمانم جمع شد.
او در ادامه درباره کتابهای دیگری که گویندگی آنها را دوست داشته نیز بیان کرد: کتاب دیگری که از گویندگی آن لذت بردم کتاب «برای فرداها متشکرم» با ترجمه ابوالفضل اللهدادی است. این کتاب درباره بانوی اول و همسر نخست وزیر فرانسه است. در این کتاب تمام مقالاتی که طی ۳۰-۴۰ سال روزنامهنگاری منتشر کرده جمعآوری کرده است. این هم یکی از کتابهای مهمی بود که به خواندن آن افتخار میکنم.
دشتی در پایان درباره شباهت مضامین «بنال وطن» و «سووشون» توضیح داد: نکته آخر که به نظرم جالب بود این است که کتاب «بنال وطن» از نظر محتوایی شبیه «سووشون» بود. هردو در قالب داستان به بیان ظلم و مقابله در برابر ستم پرداختهاند. برای مثال در «سووشون» زری به عنوان شخصیت اصلی دچار تحول درونی میشود و یک سفر معنوی را تجربه میکند. اوایل داستان یک زن خانه دار مطیع است که سعی میکند به رسومات خانواده وفادار بماند. اما بعد از مرگ یوسف و مواجهه با واقعیتهای تلخ جامعه درک جدیدی از مبارزه و ظلم پیدا میکند. این سفر درونی زری را از یک زن خانه دار به نمادی از مبارزه و سرسختی بدل میکند. در داستان «بنال وطن» نیز کشیش کومالو این سفر درونی را تجربه میکند. در سفر از روستای خود به ژوهانسبورگ سفری شبیه به سفر زری را تجربه میکند و باعث میشود در نهایت به درک عمیقی ازایمان و بخشش و نیاز به وحدت انسانی برسد.
منبع