به گزارش ایرنا «علی محرمی» روز سهشنبه در حاشیه بازدیدش از محل برگزاری دومین جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی در مراغه به خبرنگاران افزود: دومین جشنواره موسیقی عبدالقادر با کیفیت مناسب در مراغه برگزار شد و این شهرستان ظرفیت برگزاری این جشواره به صورت سراسری را داراست.
وی ابراز امیدواری کرد که با همراهی «آیتالله محمدتقی پورمحمدی» و «امین امینیان» به عنوان رئیس و نایب رییس شورای فرهنگ عمومی مراغه و حمایتهای ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجانشرقی که وظیفه ترویج موسیقی ایرانی و آذربایجانی را بر عهده دارد، جشنواره سراسری موسیقی عبدالقادر بدون وقفه در مراغه برگزار شود.
«محرمی» این را هم بیان کرد: مراغه یکی از شهرهای پیشرو آذربایجانشرقی در عرصههای مختلف فرهنگی و هنری از جمله هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، موسیقی و شعر و ادب است و فرهنگی غنی دارد.
معاون هنری و سینمایی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجانشرقی افزود: مراغه در دورهای یک شخصیت بزرگ همچون عبدالقادر و در عصر حاضر زندهیاد استاد میرزا حسین کریمی مراغهای و استاد باریشماز (حیدر عباسی) که هر دو نشان درجه یک هنری از وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند را تقدیم این مرز و بوم کرده است.
«محرمی» با بیان اینکه در عرصه سینما و تئاتر هم مرحوم «یداله صمدی»، «هادی افتخارزاده» و «فریدون ولایی» از این شهر برخاستهاند، اضافه کرد: ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجانشرقی برای برگزاری جشنواره موسیقی عاشیقلار طی هفته اول اسفند سال جاری در شهرهای مراغه، اهر، مرند و میانه هم برنامهریزی کرده است که اختتامیه آن در تبریز برگزار میشود.
وی به برگزاری ویژهبرنامه موسیقی مکتب ایرانی در سال آینده هم اشاره ئ بیان کرد: جشنواره موسیقی فجر هم در دهه فجر امسال به صورت ملی در تبریز برگزار میشود که جشنواره استانی آن طی سال گذشته برگزار شد و 56 گروه استانی با هم رقابت کردند.
«محرمی» همچنین با اذعان بر اینکه مراغه روزی چهار سینمای فعال داشت و امروز داشتن تنها یک سینما با توجه بر جمعیت فعلی آن شایسته شأن و نام این کهنشهر نیست، ابراز امیدواری کرد با حمایتهای مسئولان محلی، شاهد احداث یک پردیس سینمایی مناسب در مراغه باشیم تا جشنوارههای فرهنگی و هنری این شهر در سالنهای بهتر برگزار شود.
به گزارش ایرنا عبدالقادر مراغی آخرین موسیقیدان و نوازندهای چیرهدست و طبق شواهد تاریخی، بانی موسیقی جهان اسلام، نخستین ردیفنویس موسیقی ایران، آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایرانی و معلم ثالث در دانش موسیقی مشرق زمین پس از فارابی و ابنسینا است.
گفتنی است موسیقی فاخر ایران در قرن هفتم تا نهم هجری و طی دوران فراز و نشیب مغولها بنیان گذاشته شد که صفیالدین ارموی و عبدالقادر مراغی، ۲ نابغه هنرمند، پراستعداد و نامی ایرانی در آن دوران ظهور کردند.
در تبیین شخصیت فرامرزی عبدالقادر مراغی همین بس که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشورمان با همکاری بنیاد یونس امره ترکیه، آیین بزرگداشت عبدالقادر مراغی را سالها قبل با حضور جمعی از چهرههای ادبی و فرهنگی ۲ کشور ایران و ترکیه برگزار کرد.
عبدالقادر از مشاهیر ایرانی ثبت شده در یونسکو در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ میلادی و پسر غیبی حافظ مراغی است که طی سال ۷۶۸ هجری شمسی در شهر مراغه از شهرهای قدیمی، مهم و آباد آذربایجانشرقی به دنیا آمد.
عبدالقادر مراغی در همان ایام کودکی به مکتب رفت و حافظ قرآن شد و موسیقی را از پدرش که اهل ادب و هنر بود، آموخت و در نوجوانی به چنان توانمندی دست یافت که با استادان زمان خود، از جمله رضوان شاه، موسیقیدان بزرگ، به رقابت پرداخت.
مقاصدالالحان و جامعالالحان مهمترین آثار به یادگار مانده از این موسیقیدان و هنرمند چیرهدست است که در کتاب جامعالالحان با دقت بسیار به آرا و افکار موسیقیدانان بزرگی مانند جوهری و فارابی پرداخته و به لزوم استفاده از حساب هندسه در موسیقی، نقش موسیقی در خدمت به قرآن و علم پزشکی اشاره کرده که این نشان از هنر این موسیقیدان در خدمت به ادیان الهی است.
سلطان احمد جلایر پسر شیخ اولیس، چهارمین فرمانروای سلسله جلایریان در عراق و آذربایجان، پادشاه شعرشناس و موسیقی دوست، عبدالقادر مراغی را مفتخر به القابی مانند سلطان الحفاظ، ذوفنون عصر و فیلسوف جهان کرد و هنرهایش را حفظ کلامالله، حُسن خط و علم موسیقی برشمرد و از مهارت وی در نوازندگی به خصوص عود و تکمیل آلات ذواتالنّفخ تعریف کرده است.
هنری جرج فارمر ـ موسیقیدان معاصر جهان ـ عبدالقادر مراغی را اعجوبه خوانده و در نهایت از مفاخر تاریخ هنر ایران در نیمه هشتم و نهم هجری و آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایران یاد میکند که تنها بعد از این موسیقیدان اطلاعات دقیق و قابل اطمینان درباره مطالب موسیقی میتوان یافت.
شخصیت هنری عبدالقادر ترکیبی از موسیقی، شعر، خط و نقاشی یا نمونهای از تربیتهای قدیم بود به طوری که فارمر میگوید: عبدالقادر در موسیقی پیرویکننده صفیالدین ارموی، استاد بزرگ موسیقی بین سالهای ۶۱۳ تا ۶۹۳ قمری، بوده که در نواختن عود (بربت) چیرهدست و در ساختن تصنیف استاد بود.
با نگاهی به آثار عبدالقادر میتوان گفت که وی علوم متداول زمان خود را دارا بود و با آنکه اهل آذربایجان (مراغه) و به ترکی مسلّط بود، کتابهای خود را به زبان فارسی نوشت و از این راه خدمتی بس بزرگ به زبان، ادب و هنر فارسی انجام داد.
عبدالقادر علاوه بر خوشنویسی، نقاشی و نوازندگی عود، شعر نیز میسرود که نمونه اشعار فارسی و ترکی او در مقاصدالألحان و بعضی کتابهای وی آمده که در آنها به «عبدالقادر» تخلص کرده است.
بیشک عبدالقادر مراغی از بزرگترین موسیقیدانان و موسیقیپژوهان تاریخ هنر ایران محسوب میشود؛ به قول دولتشاه سمرقندی، مراغی یکی از چهار هنرمند پایتخت شاهرخ، فرزند و جانشین تیمور لنگ و بزرگترین پادشاه تیموری بوده که در ربع مسکون به روزگار خود نظیر نداشتند.
تسلط عبدالقادر در نوازندگی بربت (عود) مورد تحسین قرار گرفت و آهنگهایش گرچه هنوز به طور کامل به دست نیامده، ولی اندکی از آنها تا حد موجود توسط بعضی از موسیقیدانها اجرا شده است.
بعضی از تصنیفهای خواجه با ذکر ضروب و نقرات در کتاب «نزهةالأرواح من تطریب الأشباح» یعقوب و رساله منظوم و منثور امیرخان محفوظ و ثبت شده است.
تم موسیقی سریال امام علی (ع) نیز بر اساس آثار عبدالقادر ساخته شد و افتخار فرهاد فخرالدینی هم در ساختن این موسیقی مجموعه به گفته خود وی در این است که توانست با وجود تلاشهای ناموفق فروانی که در ایران، ترکیه و اروپا برای استنباط یکی از یافتههای موسیقی عبدالقادر انجام شده بود، عاقبت آن را به طور کامل به اجرا درآورد.
منبع