بهره گیری از ظرفیت شبکه عرضه هوشمند برای رفع چالش های بخش کشاورزی ضروری است

اکبر فتحی روز یکشنبه در گفت‌وگو با ایرنا، با بیان اینکه بخش کشاورزی یکی از اساسی‌ترین حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی در هر کشوری محسوب می‌شود، اظهار کرد: این بخش در بسیاری از کشورها با چالش‌های متعددی مواجه است که کارآیی و پایداری آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: ۲ چالش عمده کارآیی نداشتن نظام بازرگانی محصولات کشاورزی و نبود نظام بهره‌برداری مشخص در بخش کشاورزی نه تنها موجب کاهش بهره‌وری و هدررفت منابع می‌شوند، بلکه کشاورزان را از دستیابی به درآمد منصفانه بازمی‌دارند.

وی در خصوص کارآیی نداشتن بازرگانی محصولات کشاورزی، تشریح کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات در بخش کشاورزی، ضعف نظام بازرگانی محصولات کشاورزی است و کشاورزان اغلب با مشکلاتی چون نوسانات قیمت، دسترسی نداشتن به بازارهای مناسب، نبود شبکه توزیع کارآمد و نبود ارتباط مؤثر با مصرف‌کنندگان مواجه‌ هستند که باعث می‌شود نتوانند محصولات خود را به قیمت منصفانه و در زمان مناسب به فروش برسانند.

فتحی با اشاره به نبود زیرساخت‌های مناسب در این بخش، اظهار کرد: بسیاری از مناطق کشاورزی به زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی دسترسی ندارند و این موضوع موجب اتلاف محصول و ناتوانی در عرضه به موقع آن به بازار می‌شود.

وی ادامه داد: کشاورزان به‌ ویژه در مناطق دورافتاده، از وضعیت بازار، نیازهای مصرف‌کنندگان و قیمت‌ها بی‌اطلاع هستند و این بی‌اطلاعی می‌تواند موجب تصمیم‌گیری‌های غلط در زمان برداشت و فروش محصول شود.

وی ادامه داد: زمانی که سیاست‌های حمایتی برای تسهیل فرآیند بازرگانی کشاورزی به درستی انجام نمی شود؛ کشاورزان با چالش‌های زیادی در فروش محصولات خود روبرو می شوند.

ایجاد شبکه های توزیع منظم به کاهش اتلاف محصولات کشاورزی کمک می کند

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهادکشاورزی در خصوص راهکارهای حل این مشکلات نیز گفت: ایجاد شبکه‌های توزیع منظم و کارآمد می‌تواند به کاهش اتلاف محصولات و افزایش دسترسی کشاورزان به بازارهای هدف کمک کند که شامل مراکز توزیع عمده‌فروشی، سیستم‌های حمل‌ونقل مدرن و سردخانه‌ها برای ذخیره‌سازی محصولات است.

وی افزود: استفاده از فناوری‌های نوین مانند اپلیکیشن‌های موبایلی و پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند کشاورزان را با قیمت‌ها، نیازهای بازار و روندهای مصرف آگاه کند و این روش می‌تواند در برنامه‌ریزی بهتر فروش و بازاریابی محصولات کشاورزی مؤثر باشد.

وی اظهار کرد: ایجاد و تقویت تشکل‌ها، اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها می‌تواند به کشاورزان در به اشتراک‌گذاری منابع و امکانات، بهبود فرآیندهای فروش و مقابله با فشارهای بازار کمک کرده و در مذاکره با دولت و سازمان‌های دولتی برای دریافت حمایت‌های لازم نقش موثری ایفا کند.

فتحی در خصوص سیاست‌های حمایتی و آموزشی نیز افزود: دولت می‌تواند با طراحی و اجرای سیاست‌های حمایتی مانند قیمت تضمینی، بیمه محصولات کشاورزی و آموزش کشاورزان در زمینه بازاریابی و فروش، به بهبود وضعیت بازرگانی کشاورزی کمک کند.

وی به چالش نبود نظام بهره‌برداری مشخص در بخش کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: کشاورزی در بسیاری از کشورها همچون ایران هنوز به‌ صورت سنتی و بدون استفاده از روش‌های بهینه و علمی انجام می شود و نبود یک نظام مشخص بهره‌برداری باعث هدررفت منابع طبیعی، کاهش بهره‌وری و در نتیجه کاهش سودآوری کشاورزان می‌شود.

وی با اشاره به وجود نظام بهره‌برداری شرکت‌های سهامی زراعی در گذشته، گفت: اکنون کشاورزی ما به صورت خرد مدیریت می‌شود و قطعات روز به روز کوچک می شوند و مکانیزاسیون در این قطعات نیز اصلا صرفه اقتصادی ندارد.

یکپارچه سازی اراضی را نمی توان اجباری کرد

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهادکشاورزی گفت: قیمت تمام شده محصول تولیدی در این قطعات کوچک، بسیار بالاتر می‌رود و با توجه به محترم بودن مالکیت در قانون اساسی نمی‌شود یکپارچه سازی اراضی را اجبار کرد.

وی تاکید کرد: چالش‌های کارآیی نداشتن بازرگانی محصولات کشاورزی و نبود نظام بهره‌برداری مشخص در بخش کشاورزی با اتخاذ راه‌حل‌های جامع و منسجم، مانند بهبود شبکه‌های توزیع، استفاده از فناوری‌های نوین، تقویت حمایت‌های دولتی و آموزش کشاورزان، کاهش می یابد که اجرای آن‌ها نیازمند همکاری میان دولت، بخش خصوصی، کشاورزان و نهادهای پژوهشی است تا بتوان بهره‌وری و سودآوری بخش کشاورزی را به طور چشمگیری افزایش داد.

وی ادامه داد: ایجاد زیرساخت‌های مدرن، بهره‌گیری از فناوری‌های اطلاعاتی، تقویت تعاونی‌های کشاورزی و حمایت‌های دولتی می‌تواند به بهبود دسترسی کشاورزان به بازارها و کاهش اتلاف محصولات کمک کند.

فتحی گفت: استفاده از فناوری‌های نوین، آموزش کشاورزان، تدوین نظام‌های پایدار مدیریت منابع و حمایت از تحقیقات کشاورزی، نقش حیاتی در افزایش بهره‌وری و حفظ منابع طبیعی دارد.

وی خاطرنشان کرد: از بین راه حل های موجود برای فائق آمدن بر چالش‌ها، استفاده از ظرفیت تشکل‌های بخش اعم از اتحادیه های صنفی و شبکه گسترده تعاونی‌های روستایی و تولیدی با فراهم کردن محل‌های عرضه تحت عنوان روستا بازار، استفاده از ظرفیت شبکه عرضه هوشمند، ایجاد زنجیره های تولید و ارزش و همچنین کشاورزی قراردادی و ارائه مشوق‌های لازم برای یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی و تعریف ظرفیت‌های اقتصادی برای واحدهای تولیدی از اولویت‌های وزارتخانه است که با همکاری سایر دستگاه‌های مسئول این اقدامات را در سطح کشور شروع کرده ایم.

وی ادامه داد: با تحقق این اهداف، نه‌ تنها بهره‌وری بخش کشاورزی افزایش خواهد یافت، بلکه گام‌های مهمی برای توسعه پایدار، امنیت غذایی و تقویت اقتصاد ملی برداشته خواهد شد.