پروانه سفیدی که جنگل‌های زاگرس را به خاک سیاه نشاند

آفت پروانه سفید برگ‌خوار خسارت‌زایی بسیار بالایی دارد و در بعضی موارد تمام برگ درختان بلوط را از بین می‌برد. این پروانه، پروانه مهاجم و چند نسلی به نام leucoma wiltshire است که اکنون جنگل های درهم تنیده بلوط زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد را فرا گرفته است.

آفت پروانه برگ خوار بی آنکه بسوزاند درخت را خشک و نابود می کند و ایستاده درختان تنومند را در مقابل مرگ به زانو درمی آورد.

این پروانه به درختان بلوط و گیاهان گوناگونی مانند مرکبات، پسته، بادام و بسیاری دیگر از گیاهان حمله می کنند؛ این آفت به پنج نسل در طبیعت می تواند خسارت وارد کند.

پروانه جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L) که در چند دهه اخیر، گونه‌های مختلف بلوط را مورد حمله قرار داده آفتی بسیار مخرب است که باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و توالی شده و حتی باعث مرگ و میر درختان می‌شوند.

به دنبال علاج واقعی باشیم

فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمدی گفت: طغیان گونه مهاجم پروانه برگ خوار به معنای آن است که شرایط محیط به نفع برگ خوار تغییر پیدا کرده است.

امید سجادیان افزود: باید این عاملی که سبب طغیان برگ خوار بوده مشخص شود.

وی تاکید کرد: ممکن است غذای آن ها زیاد شده باشد و یا شکارچی آن از بین رفته، شرایط اقلیمی به نفعش تغییر پیدا کرده و یا گونه های رقیبش با سم پاشی از بین رفته باشند.

سجادیان ابراز داشت: بیماری و آفت با سرعت بالا در جنگل های استان در حال گسترش است اما بدون مشخص کردن دلیل بیماری به دنبال مسکن می گردیم.

وی تاکید کرد: باید از خودمان بپرسیم که آیا این مسکن ها درد بلوط را درمان می کنند و یا تنها درد را کم می کنند.

این فعال محیط زیست تصریح کرد: دردی که دلیل آن مشخص نباشد و تنها با مسکن درد آن کم شود در نهایت به مرگ موجود زنده ختم خواهد شد.

سجادیان ادامه داد: درخت هم یک موجود زنده است و یکی پس از دیگری جان می دهند.

وی افزود: وقتی علت مشخص شد راهکار خود به خود پیدا می شود.

فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمدی تاکید کرد: سال گذشته این پروانه برگخوار در برخی مناطق استان طغیان کرد اما گستره دربرگیری آن کم بود و سازمان جنگل ها در اردیبهشت ماه و خرداد ماه مناطق زیادی را محلول پاشی کرد حتی مناطقی که هنوز در آنجا آثاری از طغیان این بیماری نبود.

وی ابراز داشت: نباید تصمیمات احساسی گرفته شود و سم پاشی برای پروانه برگ‌خوار به معنای درمان موقت و کوتاه مدت است و آماده کردن شرایط برای فاجعه بزرگ‌تر است.

سجادیان بیان کرد: حجم پروانه ها میلیونی است و گستره در برگیری جنگل های زاگرس از این گونه مهاجم وسیع است و مناطق صخره ای و کوهستانی هستند.

جنگل یک اکوسیستم زنده است

وی عنوان کرد: روشی که توسط سازمان جنگل ها برای مبارزه با این بیماری بر روی آن تاکید شده است محلول پاشی است و باید در نظر گرفت جنگل یک اکوسیستم زنده است.

این فعال زیست محیطی تاکید کرد: چیزی به اسم آفت در جنگل وجود ندارد در کشاورزی و باغداری هدف رسیدن به محصول کاشته شده است و هر عاملی که مانع تکامل محصول شود آفت محسوب می شود اما در جنگل اینگونه نیست.

سجادیان عنوان کرد: در جنگل اکوسیستم زنده با انواع گونه های مختلف با کارکردهای مشخص وجود دارد. 

وی بیان کرد: این محلول ها و روش ها برای باغات مناسب هستند و در جنگل کارایی ندارند و در نهایت اوضاع را هم بدتر می کنند.

مردم درختان آفت زده را قطع نکنند  

سجادیان تصریح کرد: این گونه مهاجم در اسفند ماه و بهار در سطح وسیعی از جنگل های زاگرس در استان شروع به فعالیت کرده اند و خسارات زیادی را به عرصه طبیعی وارد می کنند.

وی ادامه داد: این حشره با تغذیه بی رویه از جوانه ها و برگ درختان، ظاهرا درخت را عاری از برگ می کنند. 

این فعال محیط زیست گفت: بسیاری از مردم هم به گمان خشکیدگی درخت اقدام به قطع آن می کنند.

دستکاری در چرخه طبیعت 

وی تاکید کرد: محلول پاشی باید در اسفند ماه و بهار شروع می شد و در حال حاضر دیگر جوابگو نیست.

سجادیان ابراز داشت: به معنای آنکه در مرحله لارو و شفیرگی باید محلول پاشی صورت می گرفت و تا الان اعتبار زیادی هزینه محلول پاشی شد اما بی نتیجه بوده است.

این فعال محیط زیست بیان کرد: محلول پاشی سبب می شود دشمنان طبیعی این گونه های مهاجم از بین بروند چون انتخابی نیست.

وی افزود: از بین رفتن گونه های مفید باعث از طغیان گونه های مهاجم می شود. 

سجادیان عنوان کرد: اثراتی که این محلول بر خاک و یا سلامت انسان دارد هنوز مشخص نیست.

رفع چالش آفت برگخوار با استفاده از فناوری های نوین

امسال به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شد و این شعار رهبر معظم انقلاب اسلامی پشتوانه علمی دارد و اجرای تکالیف مشخص شده در خصوص این امر باعث رفع مشکلات موجود در عرصه های مختلف می شود.

از همین روی، رویداد چالش حل مسئله در خصوص آفت برگ خوار و جوانه خوار بلوط توسط مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج برگزار می شود.

مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی در این رابطه گفت:  با عنایت به اخبار واصله در خصوص مشکل آفت برگ ها و جوانه خوار بلوط در سطح استان این واحد دانشگاهی در نظر دارد رویداد چالش حل مسئله با همین عنوان را در نیمه دوم تیرماه سال جاری برگزار نماید.

مهران کهوائی نژاد افزود: لذا از همه علاقه مندان فعالان محیط زیست و سمن های غیردولتی برای حضور در این رویداد دعوت می نماییم تا با ما در خصوص حل این مشکل  با استفاده  از  فناوری های نوین ایران و جهان و مسئله بحران جنگل های زاگرس همکاری و مساعدت نمایند.

وی تاکید کرد: در این خصوص با عنایت به شعار سال و وظیفه مراکز رشد که حل مشکلات جامعه مبتنی بر دانش بوده از ایده و راهکارهای مناسب و کاربردی استقبال می کنیم ، امیدواریم استاندار و معاونت های استانداری در این رویداد با این مرکز همکاری و همیاری لازم را داشته باشند.

مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد یاسوج که ریاست مراکز رشد استانهای بوشهر و فارس و کهگیلویه و بویراحمد را به عهده دارد در ادامه از همکاری و توان علمی استانهای همجوار در این رویداد خبر داد.

امید است راهکار عملی موثر و مفید مبارزه با این آفت با استفاده از فناوری های نوین ارائه توسط نوآوران ایرانی بدست آید.

تامین اعتبار برای مبارزه با آفات بلوط از نیازهای اورژانسی کهگیلویه و بویراحمد است

این روزها مبارزه با آفات بلوط در کهگیلویه و بویراحمد ،مسئولان و مدیران سازمان های ذیربط این استان را روانه تهران کرده است تا با رایزنی با مسئولان کشوری اعتبار و امکانات بیشتری برای مبارزه با این مشکلات فراهم کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفته است که خشکسالی های متوالی چند سال اخیر که به تبع از آن بیماری هایی نظیر چوب سوسک خوار بلوط و بیماری زغالی را به همراه داشته است  کمر بلوط های کهگیلویه و بویراحمد را خمیده و بدتر از آن بخش اعظمی از این بلوط ها در فصل بهار به آفاتی نظیر جوانه خوار و برگخوار مبتلا شده اند که  مقابله با این آفت با این حجم از گستردگی از توان استان خارج و  همت مسئولان کشوری را می طلبد.

اسلام جاودان خرد تصریح کرد: تامین اعتبار لازم برای مبارزه با آفات بلوط را از نیازهای اورژانسی این استان است.

نگاهی به ارزش جنگل های بلوط

بلوط درختی دارای ریشه های ۹ متری در دل خاک و ارزش نهفته آن در کمک به  ذخیره سازی آب و تقویت سفرهای آبی به مراتب ۶ برابر بیشتر از چوب آن اهمیت دارد .  

همان درختی که سالانه به تنهایی نزدیک به ۶۰ تن  از آلودگی ها را در خود رسوب می دهد تا ما هوایی پاک تنفس کنیم . بلوط همان درخت با سابقه کهن در طبیعت ایران  را باید به گنجی  نهفته تشبیه کرد، همان گنجی که نجات دهنده نسل های ما تا ۸۰۰ سال آینده خواهد بود . 

یک کارشناس محیط زیست در کهگیلویه و بویراحمد گفت: در سالهای اخیر به منابع جنگلی و درختان بلوط کم توجه شده ایم  و  متاسفانه قدردان این گنج نبوده ایم و به راحتی به بهانه های جاده سازی و زندگی صنعتی تیشه بر ریشه آنها می زنیم و آنها را یکی پس از دیگری نقش بر زمین می کنیم و از این زمین زدن ها شادمانیم ، اما دریغ از اینکه با اقدام نامعقول یاد شده ، اول خود و فرزندانمان را به زمین می زنیم . 

هادی سینایی افزود: آفات و بیماری ها ، کم شدن سنجاب ها،  قطع درختان بلوط به بهانه تولید ذغال  از دیگر عوامل تخریب و نابودی بلوط هایی هستند که در فرهنگ ما مقدس اند. 

وی تاکید کرد: برخی کارشناسان ارزش اقتصادی بلوط را معادل یک میلیارد تومان تخمین زده اند ، اما ارزش اقتصادی بلوط را نمی توان مشخص کرد و  معتقدم بلوط را باید در تامین آب شیرین در این سالهای خشکسالی  ، در تولید اکسیژن ناب و در کمک به تنفس  برای شمارش همان یک میلیارد تومان ، قیمت گذاری و ارزش گذاری کرد .

سینایی ابراز داشت: برخی می گویند کهگیلویه وبویراحمد بیشترین آمار فرسایش خاک یعنی ۲ درصد در هکتار را دارد و ارزش بلوط را باید در جلوگیری از فرسایش خاک مرغوب قیمت گذاری کرد .

این کارشناس محیط زیست ابراز داشت: چنانچه این بلوط ها نباشد چه بلایی بر سر ییلاق و قشلاق عشایر که گنجینه تولید گوشت ، شیر و فراورده های آن هستند خواهد آمد .

وی هشدار داد که زیست بوم زاگرس در وضعیتی شکننده و ناپایدار قرار گرفته و تاوان تمام کم کاری ها را نباید طبیعت و محیط زیست پرداخت نماید چرا که  احیای

 دوباره بلوط عمر طولانی می خواهد و بسیار دشوار است و کندی رشد بلوط در سال یک سانتیمتر است.

براساس برآوردهای انجام شده تاکنون بیش از ۶۰ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی کهگیلویه و بویراحمد دچار آفت پروانه سفید برگ خوار بلوط شده است.

کارشناسان منابع طبیعی می گویند به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی‌های پی درپی جنگل های بلوط این استان دچار خسارت از آفت پروانه برگ خوار سفید بلوط شده است.

آفت پروانه برگ خوار سفید بلوط به عنوان یک تهدید برای جنگل‌های بلوط این منطقه است.

جنگل های کهگیلویه و بویراحمد که جزئی از منطقه زاگرس محسوب می شود، ۸۰۰ هزار هکتار جنگل مساحت دارد و  بر اساس گزارش ها از وسعت ۶ میلیون هکتاری جنگل‌های منطقه زاگرس به دلایل مختلف یک میلیون هکتار آن از بین رفته است.

بر اساس مطالعات انجام شده در جنگل‌های زاگرس ۲ هزار و ۳۷۲ گونه گیاهی شناسایی شده است و افزون بر ده ها فایده جنگل ها در زندگی بشر این ثروت ارزشمند ملی محل زیست ۶۱ گونه پستاندار، ۲۷ گونه ماهی، ۱۶۷ گونه پرنده و ۳۷ گونه خزنده است که این وظیفه شهروندان را برای صیانت از آن بیشتر کرده است.