سه مشکل جدی در محصولات پژوهشی

به گزارش ایکنا از قم، به نقل از روابط عمومی پژوهشکده زن و خانواده، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد؛ رئیس پژوهشکده زن و خانواده در سخنانی با اشاره به خطبه حضرت زهرا(س)، گفت: حضرت زهرا (س) در بخشی از این خطبه فرمودند: و جعل ولایتنا نظام للمله و طاعتنا امانا للفرقه، یعنی خداوند ولایت ما را نظام دین قرار داده است. نماز و روزه و احکام علائم مسیر هستند ولی ولایت، اصل مسیر است، تعبیر دوم هم مؤید آن است که محور انسجام اجتماعی باید حول محور ولایت ایجاد شود. مسئله هم در دنیا و هم آخرت است، زیرا قرآن کریم فرموده است فضا در قیامت، فضای خصومت است مگر متقین که حول محور ولایت با هم انسجام داشته‌اند.

وی با گرامی‌داشت یاد و خاطره همکاران پژوهشکده زن و خانواده، افزود: یکسال اخیر سال پرکار و پرفشاری برای همکاران ما در پژوهشکده بود که از همه همکاران قدردانی می‌کنم؛ با وجود فشار کاری به خاطر برپایی همایش، همکاران نشان دادند حرفه‌ای‌تر عمل کرده‌اند به این معنا که برای ارتقاء علمی هم پژوهش فردی و هم گروهی ملاک است و بنده از همکاران درخواست دارم به هر دو بعد توجه لازم را داشته باشند.

وی ادامه داد: در یکسال اخیر، 4 کار ترجمه‌ای به مرحله نشر رسید همچنین شش کتاب و دو نشریه همایشی داشتیم. طرح‌های پژوهشی متعددی هم در دست داریم که برخی به سامان رسیده است که از جمله این طرح‌ها بررسی فعالیت‌های نهادهای غربی در حوزه زن و خانواده است که در مرحله ارزیابی قرار دارد.

زیبایی‌نژاد تاکید کرد: یکی از کارهای مورد تاکید فعالیت گروهی است و اینکه هر محققی چند نفر را در حلقه علمی دور خود جمع کند و کرسی‌های آزاداندیشی پیرامون موضوعات تحقیقی دنبال شود.

برجستگی شهید مطهری در پژوهش‌های دینی

حجت‌الاسلام والمسلمین میلانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در گروه فقه و حقوق و پژهوشگر برتر پژوهشکده در سال جاری،در سخنانی، گفت: پروژه اصلی بنده دیرینه شناسی تحول در معرفت دینی صدسال اخیر در حوزه جنسیت است که می‌تواند در نگاه آینده‌نگرانه و کلان مدیریتی ما مؤثر باشد.

وی افزود: این پژوهش نشان می‌دهد سال 1340 تا 1357 نقطه عطفی در تحول معرفت دینی ما است و افرادی چون شهید مطهری و مرحوم شریعتی و … نقش مؤثری دارند ولی در بین همه اندیشمندان مرحوم مطهر ی در مباحث مرتبط با جنسیت و زنان از ویژگی برجسته تری برخوردار است.

لزوم تجدیدنظر اساسی در سازمان پژوهش

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی، استاد حوزه و رئیس بنیاد بین‌المللی امامت در سخنانی با بیان اینکه پیچیدگی‌های زندگی انسانی و تو در تو شدن مسائل بنده را به این نتیجه رسانده است که باید در مسئله پژوهش در کشور تجدیدنظر اساسی کنیم، گفت: پژوهشکده زن و خانواده را یکی از مراکز موفق پژوهشی در حوزه و حتی کشور در عرصه علوم انسانی می‌دانم، اگر نتوانیم سازمان پژوهش خود را متناسب با اوضاع و احوال امروز و جامعه خود تغییر دهیم مراکز پژوهشی در مدت کوتاهی به تاریخ خواهد پیوست و به دلیل ناکارآمدی از صحنه تحولات عقب می‌ماند.

سبحانی بیان کرد: اگر وضع پژوهش‌های استاندارد امروز را دقیقا بررسی کنیم حداقل سه مشکل جدی در محصولات پژوهشی خواهیم داشت؛ اول پراکندگی؛ پژوهش‌های ما بهم دیگر نزدیک نمی‌شود و به تعبیری نمی‌داینم پروژه‌های مختلف پژوهشی قرار است در چه نقطه‌ای دست در دست همدیگر بگذارند.

وی افزود: مشکل دیگر اینکه خیلی از پژوهش‌ها منجر به حل مسئله شده است ولی خاستگاه و چارچوب بنیادین پژوهش و اتصال آن به مبانی و ارز‌ش‌ها را نمی‌دانیم؛ مثلا یک مسئله مرتبط با زنان را طرح و بررسی می‌کنیم اما وقتی بپرسیم که این نظریه در چه چارچوب و بنیاد نظری قرار است مطرح شده و حل مسئله کند روشن نیست و در مواردی هم که روشن است ربط آن به سازمان‌های دانش‌های دینی ما مشخص نیست یعنی نمی‌دانیم این مسئله حل شده را به چه سازمان و نهاد و مرکزی ارائه دهیم.

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه بی بنیادی پروژه‌های پژوهشی از مشکلات اساسی است، تصریح کرد: جهت دیگر هم فقدان افق در پژوهش‌ها است؛ پروژه‌هایی در حال انجام است و حتی یک گام جلوتر هم پیش بینی شده است ولی وقتی از پژوهشگر بپرسیم که این پروژه قرار است ما را به کجا برساند افق آن معلوم نیست و وقتی افق روشن نباشد پژوهش تبدیل به یک سرگرمی و کار روزمره خواهد شد.

رئیس بنیاد بین‌المللی امامت بیان کرد: معتقدم پژوهشگر و مرکز پژوهشی اگر برای پژوهش‌های خود افق تعیین نکند پژوهش مورد انتظار ایجاد نخواهد شد. بنده که شاید نزدیک به سه دهه در عرصه پژوهشی حوزه حضور دارم، به وضوح این مشکل را دریافته‌ام.

وی افزود: زمانی در حوزه یک نفر محقق در عرصه کلام که کار تخصصی بکند نداشتیم ولی به تدریج بعد از انقلاب در پژوهش‌های ما جهش و حتی در برخی موارد نهضتی رخ داده است از جمله اینکه بیش از هزار پایان‌نامه در رشته کلام نوشته شده است ولی با این وجود اگر شاگردی از بنده بپرسد که من قصد دارم در کلام پژوهش کنم یا پژوهشگر یک مرکز بشوم نمی‌دانم به او بگویم از کجا شروع کند و مثلا چه مسیری قبلا باز شده است که به او بگوییم ادامه دهد.

وی اظهار کرد: در حوزره مطالعات زنان هم تصور بنده این است که همینطور است و شاید مراکز دیگر؛ سؤال بنده این است که ما تا چند ده‌سال دیگر باید کار کنیم و بعد بگوییم که ادبیات و گفتمان کلام ما تغییر کرده است؛ چند گروه دیگر باید تاسیس شود تا بگوییم الهیات ما ریل عوض کرده است. چه زمانی می‌توانیم بگوییم ما در عرصه پژوهش می‌توانیم با غرب رقابت کنیم؟

در پایان این نشست و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سبحانی، پژوهشگر برتر پژوهشکده زن و خانواده در سال جاری معرفی و از همکاران علمی پژوهشکده تقدیر به عمل آمد.

انتهای پیام