شأن نزول سوره حشر چیست

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم در مسجد شیخ‌الاسلام در سخنانی به شرح سوره حشر پرداخت که در ادامه می‌خوانیم:

یکی از اسامی این سوره حشر و دیگری بنی‌نضیر است، سوره حشر مدنی است، ۲۴ آیه، ۴۴۵ کلمه و ۱۹۱۲ حرف دارد، این سوره در ترتیب نزول بعد از سوره بینه و قبل از سوره نصر قرار دارد و در ترتیب چینش در قرآن کریم پنجاه‌و‌نهمین سوره است که بعد از سوره مجادله و قبل از سوره ممتحنه قرار دارد.

به تعدادی از سوره‌های قرآن کریم مُسبَحات می‌گویند، روی تعداد این سوره‌ها یک مقدار اختلاف است، چرا که برخی می‌گویند ۷ سوره، برخی می‌گویند ۶ سوره و برخی نیز می‌گویند ۵ سوره جزو مسبحات هستند، مسبحات به سوره‌هایی گفته می‌شود که با تسبیح آغاز می‌شوند و شامل سوره‌های اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی هستند.

در اهمیت تسبیح، خدای متعال در آیات ۱۳۹ به بعد سوره صافات بیان می‌کند ای مردم، بدانید که یونس از فرستادگان خدا و رسولان الهی است، به یاد بیاورید آن زمانی را که یونس به داخل کشتی پر از جمیعت رفت، کشتی حرکت کرد، وقتی از ساحل فاصله گرفتند فهمیدند بار کشتی سنگین است و ممکن است کشتی غرق شود، تصمیم گرفتند بارش را سبک کنند، قرعه‌کشی کردند و قرعه به نام یونس افتاد و او در آب انداخته شد، نهنگی یونس را بلعید، در حالی که او خودش را ملامت می‌کرد که چرا مأموریتش را رها کرده است.

خدای متعال در آیه ۸۷ سوره انبیاء می‌فرماید به یاد بیاورید یونس وقتی خشمگین بود و می‌رفت، گمان می‌کرد ما بر او سخت نمی‌گیریم، خداوند در ادامه می‌فرماید یونس در شکم نهنگ و در کف اقیانوس در تاریکی‌های بسیاری بود اما مأیوس نشد، در این تاریکی‌ها یونس به خدا امیدوار بود و گفت خدایا جز تو هیچ‌کس را ندارم، تویی که خدایی می‌کنی، تو منزهی، اگر اتفاقی برای من افتاده، خودم به خودم ظلم کرده‌ام و این نتیجه رفتار خودم بوده است، هیچ ظلم و غیر حکمتی از تو انتظار نمی‌رود، این من بودم که بد کردم و کارم به اینجا کشید.

امید به خدا در هر شرایطی

خدای متعال در ادامه سوره صافات فرموده است اگر یونس در آن شرایط تاریکی با تسبیح با ما صحبت نمی‌کرد، تا قیامت مشکلش حل نمی‌شد، اما همین که با تسبیح سخن گفت، ما او را اجابت کردیم و او را از غم سنگینی که بر او سایه افکنده بود نجات دادیم، سپس خدا به همه بندگانش بشارت داده و می‌فرماید ما این‌گونه همیشه همه مؤمنان را نجات می‌دهیم، اینجا خدا نشان می‌دهد باید در هر شرایطی به خدا امیدوار بود و کلید نتیجه‌بخش تسبیح است.

در ادامه شناسنامه سوره حشر، باید شأن نزول این سوره را بررسی کنیم، مفسران، محدثان و مورخان درباره شأن نزول سوره حشر متفق‌القول‌اند که سه طایفه از یهود شامل بنی‌نضیر، بنی‌قریظه و بنی‌قینقاع اصالتاً اهل سرزمین حجاز نبودند، این‌ها در کتاب‌هایشان خوانده بودند قرار است در آخرالزمان پیامبری ظهور کند، بنابراین تصمیم گرفتند بیایند در سرزمینی که قرار است این پیامبر در آنجا ظهور کند و ظهورش را انتظار بکشند.

در کتاب آن‌ها آمده بود چه بخواهید و چه نخواهید این پیامبر ظهور می‌کند، این‌ها با خودشان فکر کردند که اگر ما بخواهیم برای آینده جهان تصمیم‌ساز باشیم، باید در سرزمین حجاز باشیم، اگر هم بخواهیم جلوی این پیغمبر را بگیریم، باز باید در این سرزمین باشیم؛ بنابراین هیچ‌گاه یهودیان پیامبر(ص) را همراهی نکردند و به ندرت کسانی از میان آن‌ها ایمان آوردند، چون اصولاً اهل ایمان آوردن نبودند، همان موقعی هم که تصمیم گرفتند به سرزمین حجاز بیایند، تصمیمشان توأم با مکر، حیله و نیرنگ برای اشغالگری این سرزمین بود، همان کاری که امروز هم انجام می‌دهند.

قرائت سوره حشر پاداش دارد، در وسایل‌الشیعه به نقل از رسول اکرم(ص) آمده است هر کس سوره حشر را قرائت کند ملائکه بر او درود می‌فرستند و برای او استغفار می‌کنند و همه عالم هستی زبانشان برای او به استغفار باز می‌شود، اگر آن روز یا شبی که این فرد این سوره را قرائت می‌کند از دنیا برود، اجر شهید را خواهد داشت.

خدای متعال در آیه ۴۴ سوره اسراء فرموده است «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَیءٍ إِلَّا یسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلِیمًا غَفُورًا»، خداوند در این آیه فرموده است آسمان‌های هفت گانه خدا را تسبیح می‌کنند، زمین هم خدا را تسبیح می‌کند، هر کس و هر چه در آسمان‌ها و زمین است تسبیح‌کننده خدای متعال است، هیچ چیزی در عالم پیدا نمی‌کنی، مگر اینکه کارش تسبیح پروردگار است.

مصباح کفعمی به نقل از امام صادق(ع) آورده است هر کس سوره الرحمن و حشر را قرائت کند، وقتی شب می‌شود و او نیاز به جایگاه امنی دارد، خدا برای جایگاه او یک فرشته شمشیر به دست جهت نگهبانی و امنیت می‌گمارد.

انتهای پیام