دامه فراتر از یک بازی محلی+ فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، توجه به بازی‌های بومی و محلی و همچنین تفریح هایی که بتواند ضمن جمع کردن دوست و خویشاوندان لحظاتی ما را از دنیای مجازی و گوشی دور نگه دارد، امروزه بسیار حایز اهمیت است.

باتوجه با سرعت بالای تکنولوژی و گرایش مسابقات به صحنه الکترونیک و قالب تکی و تنهایی، این بازی های قدیمی و گروهی از جمله دامه و جورابین هستند که قادر است تجربه ای تازه برای نسل جوان باشد.

از طرفی بازی های محلی و بومی علاوه به جنبه تفریحی آنها می توان به نوعی بهانه ای برای وقت گذرانی در شب های طولانی زمستان و جمع شدن با دوستان و نزدیکان باشد.

بی شک یکی از انواع بازی های قدیمی و جذاب بازی ساده و فکری دامه است که کمتر به آن پرداخته شده و معرفی این بازی برای نسل جوان و افرادی که تاکنون این بازی را تجربه نکردند، خالی از لطف نیست.

دامه را به نحوی می توان نسخه ساده تر بازی شطرنج دانست که در آن تمام مهره ها به مانند یک سرباز عمل کرده و در صفحه شطرنج اقدام به حمل و هجوم به قسمت طرف مقابل را دارند و در این مسیر مهره‌ها به روش (داش به داش) از صفحه خارج شده و در نهایت فردی که مهره ای بیشتر داشته باشد و یا تمام مهره های طرف مقابل را از صفحه خارج کند برنده مسابقه است.

میدان ملاجامی مهاباد روزانه با حضور صدها بازنشسته و پیرمرد یکی از مناطق اصلی علاقمندان بازی دامه در این شهرستان است و حتی شهرداری صفحه مخصوص این بازی را در کنار صندلی های این میدان برای علاقمندان حک کرده است.

یکی از شهروندان بازنشسته مهاباد در حاشیه بازی های دامه که با دوستان و هم سن و سالان خود بازی می کرد، به خبرنگار ایرنا گفت: بازی دامه یکی از تفریحات جذاب و فکری بوده و تقریبا هر روز به همراه تعدادی از دوستان در این مکان جمع شده و با هم بازی می کنیم.

مصطفی علیزاده افزود: علی رغم اینکه این بازی ۲ نفره است اما وقتی چند نفری کنار هم هستیم، همه درگیر بازی شده و به نحوی از هیجان آن تا مشخص شدن برنده لذت می برند.

وی اضافه کرد: این بازی با حداقل امکانات و با مهرهایی از نوع و جنسی حتی سنگ و کاغذ نیز قابل اجرا بوده و تنها نیاز به یک صفحه است که حتی می توان به صورت دستی بر روی زمین هم کشیده شود.

وی بیان کرد که از حدود ۶۰ سال قبل این بازی را یادگرفته و تاکنون نیز آن را با دوستان خود انجام داده و طی این مدت از این بازی هم سیر نشده است.

علیزاده یادآور شد: علی رغم سادگی بازی و امکانات کم آن تنوع حرکات آن بسیار زیاد و تا آخرین لحظه امکان تشخیص برنده در این بازی وجود ندارد.

مام علی یکی دیگر از افراد با سابقه و پیشکسوت بازی دامه در مورد این بازی به خبرنگار ایرنا گفت: هنگامی با دوستان خود مشغول به بازی دامه خواهیم شد تمام تمرکز ما معطوف به بازی و لذت بردن در کنار دوستان قدیمی بوده و از درگیری ذهنی به سایر مشکلات زندگی به حداقل خواهد رسید.

وی با بیان اینکه یادگیری دامه بسیار ساده بوده و هر فردی بعد چند بازی نگاه کردن شیوه انجام آن را یاد خواهد گرفت، اظهار کرد: دامه جزو بازی هایی بوده که از قدیم نیز در محافل و دوری همی های مناطق روستایی و بویژه در فصل زمستان آن را بازی می کردند.

مام علی یکی از دلایل همه گیر نشدن این بازی در بین جوانان را گرایش به بازی کامپیوتری، گوشی های تلفن همراه و جدید است که برخی از بازی های بومی و محلی از جمله جورابین، شیر و خط، لوده و دومینه را تحت تاثیر قرار داده است.

قوانین بازی دامه

این بازی در یک تخته به قطعات و ابعاد ۸ در ۸ انجام شده به طوریکه مهره ها در هر طرف در ۲ ردیف، مرتب می شوند و ردیف ها از عقب پرش می کنند.

مهره ها همگی به عنوان سرباز می توانند به جلو حرکت کنند یا به سمت یک مربع کناری و در هنگام مقابله با مهره مقابل با استفاده از پرش حرکت کنند، اما آنها نمی توانند به عقب برگردند.

هنگامی که یک مهره به ردیف عقب طرف مقابل می رسد در پایان حرکت به یک پادشاه (داشه هاره یا آغا) ارتقا می یابد پادشاهان ممکن است هر تعداد مربع را به جلو، عقب یا به پهلو حرکت دهند با پریدن از روی هر مهره و فرود بر روی هر مربعی در مسیر مجاز فراتر از قطعه گرفته شده جای بگیرند.

مهره ها بلافاصله پس از پرش برداشته می شوند، اگر چندین راه برای پرش امکان پذیر باشد، باید راهی انتخاب شود که بیشترین مهره ها را می گیرد هیچ تفاوتی بین پادشاه و سرباز ایجاد نمیشود هر یک به عنوان یک قطعه به حساب می آید.

بازی زمانی پایان می یابد که بازیکن هیچ حرکت قانونی نداشته باشد، یا به این دلیل که تمام مهره های او گرفته شده یا به طور کامل او را گرفته است.

سالن ویژه مسابقات دامه راه اندازی شد

رییس کمیته بازی دامه مهاباد گفت: با تلاش مسئول بازی های بومی و محلی شهرستان و هماهنگی با اداره ورزش و جوانان این شهرستان در راستای کمک به توسعه و احیای این بازی قدیمی یک سالن ویژه مسابقات دامه با ظرفیت ۶۰ مسابقه همزمان راه اندازی شده است.

عثمان عزیزی بیان کرد: برای حمایت از این بازی فکری تلاش می کنیم هر ساله مسابقات رسمی و منطقه ای با حضور تمام علاقمندان به این بازی در کشورمان برگزار شود و امسال نیز ۲ دوره مسابقات به میزبانی مهاباد به صورت منطقه ای و استانی با حضور بیش از ۱۰۰ بازیکن برگزار شده است.

وی با بیان اینکه سن و سال در بازی دامه مطرح نیست، گفت: با راه اندازی این سالن ویژه و همچنین برگزاری مسابقات به صورت سالیانه و رسمی انتظار داریم علاقمندان بیشتری به این بازی مهیج روی بیاورند.

عزیزی بیان کرد: بازی دامه یکی از تفریحات سالمی در سطح منطقه بوده و تفاوت اصلی آن با سایر مسابقات در این است که تاکنون هیچ بازی دامه به صورت حضوری و آنلاین حالت شرط بندی به خود نگرفته و از این لحاظ نیز متمایز است.

وی با اشاره به گستره انجام این بازی گفت: بازی دامه از کردستان ایران و از شهر مریوان تا منطقه کردستان عراق، کویت، لبنان و ترکیه گستردگی دارد و مسابقات جهانی آن نیز به میزبانی این کشورها برگزار شده و نمایندگان ایرانی نیز تاکنون موفق به کسب عناوین برتر این بازی شده اند.

وی یادآور شد: این بازی به مانند بازی شطرنج یک بازی تمام فکری است و طرفین آن شاید فرد ۲۰ ساله با پیرمرد ۷۰ ساله مسابقه را انجام دهد و محدودیت سنی برای بازیکنان آن وجود ندارد.

بازی دامه ثبت ملی شده است

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد گفت: بازی محلی دامه از سالیان دور در میان مردم مناطق کردنشین برگزار می‌شود و هم اینک در مناطق کردنشین بویژه در میان افراد میانسال و سالمندان سرگرمی خوبی است.

واحد جولایی با بیان اینکه بازی محلی دامه با شماره ۷۵ در گستره استانی ثبت ملی شده است، افزود: از دیرباز در کوچه‌ها، معابر و اماکن عمومی مثل پارک‌ها این بازی رایج بوده و علاقه‌مندان زیادی داشته است چون نیاز به امکانات و فضای خاصی ندارد، در منازل، قهوه خانه‌ها، مغازه‌ها و بوستان‌های شهر بازی می‌شود.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی از تمام بازی های محلی و قدیمی حمایت خواهد کرد، ادامه داد: سابقه این بازی بیشتر به کشور ترکیه و طبق گزارش ها اولین کشوری که آن را به نام ثبت کرده به نام ترکیه ثبت شده و در کشور ما هم جزو آثار ناملموس است.

پر واضح است که بازی های قدیمی و حس و حال گروهی انجام دادن آنها یکی از تفریحات سالم و بهانه ای برای دورهم بودن که امروزه نیز علاوه بر رقابت دوستانه می تواند کمک حال خارج شدن آدمی از تنهایی روزگار امروزی باشد.

دامه را نیز می توان یکی از بازی های مفرح، فکری و بدون هزینه برای جوانان دانست که می توان ضمن تقویت ذهن اوقات تنهایی فراغت را با جوی دوستانه و سودمند سپری کرد.

مهاباد با ۲۷۰ هزار نفر جمعیت جزو شهرهای جنوب آذربایجان غربی است.