نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش ایرنا خراسان جنوبی یکی از استان‌های مرزی شرق کشور است که چهار بازارچه مرزی دارد و از این تعداد، سه بازارچه در سال‌های گذشته از طرف کشور افغانستان تعطیل شد و در این مدت مراودات تجاری فقط از طریق مرز رسمی ماهیرود در شهرستان سربیشه انجام شده است.
راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی به «ماده ۱۱» قانون صادرات و واردات به سال ۱۳۷۲ بر می‌گردد، طبق این قانون به دولت اجازه داده شده در هر یک از مناطق مرزی که ایجاد بازارچه را مفید تشخیص می‌دهد با رعایت اولویت‌هایی نظیر استعداد محلی، ضرورت‌های اشتغال و توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه نسبت به ایجاد آن اقدام کند.
کشور افغانستان همواره به علت موقعیت جغرافیایی و روابط دیپلماتیک یکی از مهمترین همسایگان ایران بوده و ۹۵۰ کیلومتر با استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان مرز مشترک دارد که از این مقدار، ۳۱۳ کیلومتر در چهار شهرستان خراسان جنوبی است و طولانی‌ترین مرز مشترک با کشور همسایه محسوب می‌شود.
از دهه ۷۰ بازارچه‌های مرزی ماهیرود (میل ۷۸) در شهرستان سربیشه، دوکوهانه در شهرستان نهبندان، گلورده (میل ۷۳) در شهرستان درمیان و بازارچه مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه راه‌اندازی شد و در این دهه و دهه ۸۰ تاثیر خود را بر اشتغال و تامین معیشت ساکنان مناطق مرزی، کنترل قاچاق کالا، افزایش امنیت مرزها و شکوفایی اقتصاد محلی در محدوده‌های مرزی خراسان جنوبی گذاشت.
بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی به‌ویژه بازارچه گلورده درمیان و بازارچه یزدان زیرکوه در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ نقش مهمی در شکوفایی اقتصاد مرزنشینان داشتند به گونه‌ای که رتبه‌های اول تا سوم را در زمینه صادرات کشور به افغانستان داشته‌اند.
اواخر سال ۱۳۹۳ بود که افغانستان به‌صورت یک طرفه مبادلات مرزی از بازارچه‌های دوکوهانه نهبندان، گلورده درمیان و یزدان زیرکوه را به حالت تعلیق درآورد و این معبرهای اقتصادی که معیشت مرزنشینان به واسطه داد و ستد بین تجار دو سوی مرز تامین می‌شد، بسته شد.
در این هفت سالی که قفل تعطیلی بر درب سه بازارچه مرزی خراسان جنوبی زده شد، بیشتر تجار و صادرکنندگان به بازارچه ماهیرود و تنها گذر رسمی مبادلات تجاری استان که مورد اقبال کشور همسایه نیز بود، نقل مکان کردند.
یکی از بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی که سال ۱۳۷۲ در شهرستان زیرکوه تاسیس و از سال ۱۳۹۳ تعطیل شد، یزدان است؛ این بازارچه که در گذشته رونق زیادی داشت، شهریور سال ۱۴۰۰ پس از هفت سال تعطیلی به‌صورت خرده‌فروشی فعال شد.
البته خرده فروشی در این بازارچه مرزی هم از رونق خاصی برخوردار نیست و مطالبه مردمی راه‌اندازی گمرک رسمی افغانستان در این مرز است تا تجارت رسمی در این بازارچه مرزی محقق شود.
با این وجود مطالبه فعال‌سازی بازارچه‌های مرزی همواره مطرح بوده و خبرهایی نیز در زمان‌های مختلف از سوی مسئولان مبنی بر بازگشایی آنها اعلام شده که خیلی از آنها رنگ واقعیت به خود نگرفت و اکنون چشم امید مردم خراسان جنوبی به خصوص مرزنشینان برای بازگشایی و رونق دوباره این بازارچه‌ها به دولت وفاق است.
باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور و خراسان جنوبی، راه اندازی و بازگشایی بازارچه مرزی در این استان راهی برای نجات اقتصادی این استان به شمار می‌رود.
امروزه اقتصاددانان از تجارت همچون موتور محرکه‌ای برای توسعه یاد می‌کنند که تاسیس و ایجاد بازارچه‌های مرزی به عنوان راهکاری مطلوب جهت رفع شکاف مناطق مرکزی و مرزی و برون رفت از بحران های اقتصادی و اجتماعی کنونی مرزنشینان مورد استقبال بسیاری از برنامه ریزان توسعه قرار گرفته است.
اگر به طور واقعی خواهان تحقق این امر در استان کمتر برخوردار و کمتر توسعه یافته خراسان جنوبی هستیم باید به این امر توجه ویژه داشته باشیم و فعالیت بازارچه مرزی در خراسان جنوبی باید به صورت جدی پیگیری شود تا مردم استان از ظرفیت موجود در منطقه خودشان بهره مند شوند.
حال با توجه به اینکه دولت، نماینده خود در خراسان جنوبی به عنوان فردی جدی و پیگیر انتخاب کرده انتظار می‌رود با تلاش‌های شبانه روزی این مهم پس از سال ها تحقق یابد.
البته بازارچه ماهیرود یا نقطه مرزی «میل ۷۸» یک فعال‌ترین گذرگاه مرزی بین ایران و افغانستان است که در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی قرار دارد که البته علیرغم رونق صادرات این بازارچه از کمبود نیروی انسانی، زیرساخت‌ها، کمبود امکانات و تجهیزات کنترلی و ایمنی از جمله آتش نشانی و کمبود خدمات بهداشتی رنج می‌برد که باید در راستای توسعه صادرات این مشکلات رفع شود.
وزیر کشور هم پنجم آذر در سفر به خراسان جنوبی در آیین تکریم و معارفه استاندار خراسان جنوبی گفت: نظر رئیس جمهور بر این است که اختیارات لازم را به همه استانداران به ویژه استانداران مرزی بدهیم که در این خصوص کارگروه‌هایی نیز تشکیل شده است.
اسکندر مومنی افزود: در قالب این کارگروه‌ها با اختیار استانداران، مشکلات مرزی احصا می‌شود همچنین استان‌ها می‌توانند پیشنهاد بدهند و این اختیار عمومی به استانداران داده می‌شود.
وی اظهار کرد: یکسری اختیارات، اختصاصی استان‌ها بوده و باید استانداران و نمایندگان مجلس در این خصوص کمک کنند تا اختیاراتی که لازم هست به ویژه در حوزه مبادلات خارجی و بازارچه‌های مرزی به استانداران مرزی داده شود تا شاهد رونق هر چه بیشتر استان باشیم.
وزیر کشور با اشاره به اهمیت مرز و ظرفیت‌های موجود گفت: بازگشایی بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی از جانب کشور افغانستان باید به صورت جدی پیگیری و محقق شود.
” سید محمد رضا هاشمی” که ۳۰ آبان ۱۴۰۳ در جلسه هیات دولت به سمت استاندار خراسان جنوبی منصوب شد در پنجم آذرماه با حضور وزیر کشور معارفه شد.
هاشمی از همان ابتدای حضور در استان پیگیری بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان را در دستورکار قرار داد و در همان نخستین روزهای حضور در استان بازدید میدانی از تمام بازارچه‌های مرزی استان از جمله یزدان، گلورده درمیان، دوکوهانه و ماهیرود را انجام داد.
وی در بازدید از بازارچه مرزی گلورده در جمع خبرنگاران افزود: پیگیری برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان انجام خواهد شد تا رونق اقتصادی خوبی در منطقه ایجاد شود.
استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه بازارچه‌های مرزی یزدان و گلورده در گذشته بسیار فعال بوده و ارتباطات اقتصادی بسیار خوبی هم از طریق این بازارچه‌ها با کشور افغانستان داشتیم، بیان کرد: بازارچه‌ها از سال ۱۳۹۲ تعطیل شده و از همان ابتدای حضورمان در استان، نگاه ما نگاه توسعه‌ای است.
هاشمی تصریح کرد: از مجموعه چهار بازرچه مرزی خراسان جنوبی، ماهیرود فعال است و در بازارچه یزدان زیرکوه هم مراودات جزئی انجام می‌شود.
به گفته وی؛ بازارچه‌های گلورده و دوکوهانه تعطیل است و خیلی از زیرساخت‌هایی که در گذشته در این دو بازارچه ایجاد شده در حال از بین رفتن است.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه موضوع راه‌اندازی مجدد بازارچه‌ها هم مرتبط به تعامل بین دو کشور است، بیان کرد: این آمادگی در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.
هاشمی افزود: به جهت اهمیت موضوع، بحث بازدید از مرزها را در همین هفته اول حضور در استان در برنامه داشتیم تا شناختی از بازارچه‌ها برای پیگیری امورات داشته باشیم.
وی عنوان کرد: برای این منظور پیگیری‌ها از طریق سفیر ایران در افغانستان و سفیر این کشور در ایران انجام خواهد شد تا رونق اقتصادی خوبی در منطقه ایجاد شود.
هاشمی در شورای اطلاع‌رسانی هم خبر از بازگشایی بازارچه دوکوهانه تا یک ماه آینده خبرداد.
البته با دستور استاندار خراسان جنوبی چند محور و مسئله از جمله فرودگاه و ساماندهی پروازها، بازارچه‌های مرزی، کشاورزی، گردشگری و معدن در اولویت استان قرار گرفته و اکنون در پنج محور مذکور پنج کارگروه تخصصی تشکیل شده و به طور مستمر جلسات برگزار و موضوعات مختلف در حال پیگیری است.
استاندار خراسان جنوبی در ۱۹ دیماه در کارگروه توسعه صادرات خراسان جنوبی هم تاکید کرد که تمام امکانات استان باید برای فعال شدن بازارچه‌های مرزی استان و در صورت ضرورت، ۲۴ ساعته شدن بازارچه ماهیرود بسیج شود.
هاشمی با اشاره به رونق صادرات در مرز ماهیرود به عنوان تنها معبر رسمی صادرات کالا به افغانستان هم گفت: از ابتدای امسال تاکنون حوزه صادرات خراسان جنوبی هم به لحاظ ارزشی و وزنی در سال جاری افزایش داشته است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی هم در خصوص آخرین پیگیری‌ها برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی به خبرنگار ایرنا گفت: اکنون از مجموع چهار بازارچه مرزی استان، ۲ بازارچه از جمله یزدان در قالب خرده‌فروشی و بازارچه ماهیرود هم به عنوان تنها معبر صادراتی خراسان جنوبی با افغانستان فعال است.
مهدی جعفری با اشاره به غیر فعال بودن بازارچه‌های دوکوهانه در شهرستان نهبندان و گلورده در شهرستان درمیان افزود: استاندار خراسان جنوبی از ابتدای ورود به استان بازگشایی بازارچه های مرزی استان را در دستور کار ویژه خود قرار داده‌اند به گونه‌ای که کمیته ویژه برای پیگیری امور بازارچه‌های استان و رونق اقتصادی مرز تشکیل شده تا مسائل این حوزه به صورت ویژه و تخصصی مورد پیگیری قرار گیرد.
وی عنوان کرد: همچنین استاندار خراسان جنوبی در ابتدای ورود به استان از تمام بازارچه‌های مرزی استان بازدید میدانی برای بررسی مسائل داشتند که در بازدید از بازارچه دو کوهانه در شهرستان مرزی نهبندان تدارک خوبی برای بازگشایی این بازارچه اندیشیده شده و به امید خدا این بازارچه به مدار فعالیت خود باز می‌گردد.
جعفری بیان کرد: برای فعالیت بازارچه گلورده در شهرستان درمیان و یزدان در زیرکوه هم استاندار خراسان جنوبی ضمن پیگیری و ملاقات‌های موثر در تهران، دستور ویژه‌ای به نمایندگی وزارت امور خارجه و اتاق بازرگانی در استان دادند تا همگام درخواست‌های دو طرف جمهوری اسلامی ایران و حکومت اسلامی افغانستان از سطح مردمی و تجار تا دولتمردان شکل بگیرد و تمام بازارچه‌های مرزی استان به مدار فعالیت برگردند که فعلا جمهوری اسلامی ایران بر این مهم تمرکز دارد.
وی صادرات را مولفه اصلی جهش تولید دانست و گفت: هر چه در زمینه بازگشایی بازارچه‌های مرزی کار شود علاوه بر ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت در نوار مرز و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی گفت: در سال جاری تعهد صادراتی استان ۱۴۰ میلیون دلار بوده که تاکنون صادرات ۲۱۰ میلیون دلار محقق شده و این افزایش صادرات نشان دهنده افزایش تولید در داخل خراسان جنوبی است و با نگاه اقتصادی و تولید محوری که استاندار خراسان جنوبی دارند شاهد رشد بیش از این نیز خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق، ترکمنستان و ازبکستان مهمترین کشورهای هدف صادراتی خراسان جنوبی هستند، افزود: از مجموع صادرات کالاهای استان، ۱۹۶ میلیون دلار به افغانستان، ۴.۵ میلیون دلار به پاکستان، ۴.۵ میلیون دلار به عراق، یک میلیون و ۶۰۰ هزار دلار به ترکمنستان و ۶۰۰ هزار دلار به ازبکستان انجام شده است.
جعفری عنوان کرد: در ۹ ماه امسال ۲۱ هزار و ۹۹۸ دستگاه کامیون به ارزش ۹۸۷ میلیون دلار از بازارچه ماهیرود استان به افغانستان ترانزیت شده که از نظر ارزش ۸۵ درصد و از نظر تعداد کامیون ۱۱۰ درصد رشد دارد.
وی افزود: این تعداد کامیون به وزن ۵۶۷ هزار و ۸۳۸ تن شامل شکر، آرد، روغن‌خوراکی و کود شیمیایی از کشور ترکیه، امارات و اندونزی از طریق گمرک ماهیرود به کشور افغانستان ترانزیت شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی عنوان کرد: مجموع کالاهای صادراتی خروجی از طریق گمرکات استان در ۹ ماه ابتدای امسال از نظر ارزشی ۸۳۵ میلیون و ۷۴۳ هزار و ۴۷۴ دلار و از نظر وزنی ۲ میلیون و ۱۵۸ هزار و ۷۳۶ تن بوده است.
جعفری افزود: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزشی ۷۵ درصد و از لحاظ وزنی ۲۷ درصد افزایش داشته است.
وی با اشاره به صادرات قطعی از گمرکات بیرجند، ماهیرود و گمرک مستقر در بازارچه مرزی ماهیرود و یزدان یعنی کالاهای تولیدی خراسان جنوبی گفت: در سال جاری اظهارنامه صادراتی به ارزش ۲۱۰ میلیون و ۱۹۸ هزار و ۶۴۸ دلار و به وزن بالغ بر یک میلیون و ۱۱۴ هزار و ۳۶۷ تن تشکیل شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزش ۵۶ و از نظر وزن ۲۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
جعفری یادآور شد: عمده اقلام صادرات قطعی گمرک استان از ابتدای امسال شامل سیمان، کاشی، سرامیک، صیفی‌جات، تایر سواری، تخم مرغ، هیدروکربن و مصنوعات پلاستیکی بوده است.
وی ادامه داد: عمده این اقلام به کشور افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، عراق و ازبکستان صادر شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی به صادرات ماه ۱۱۶ (کالاهای اظهار شده در سایر گمرکات کشور و خروجی گمرک ماهیرود و گمرک مستقر در بازارچه‌های مرزی استان) اشاره کرد و گفت: پروانه‌های ارائه شده برای این نوع صادرات نیز ۴۷۵ میلیون و ۵۴۴ هزار و ۸۲۶ دلار به وزن بیش از یک میلیون و ۴۴ هزار و ۲۲۰ تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزش ۳۹ درصد و از نظر وزن ۳۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.
منبع
