به گزارش ایکنا، مراسم رونمایی از چاپ سوم «علینامه» به مناسبت میلاد امیرالمؤمنین علی(ع)، شامگاه شنبه، 22 دی در قالب یکصدوهشتادویکمین نشست مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب با حضور چهار کارشناس به شکل حضوری و برخط برگزار شد.
در این مراسم رونمایی از سومین چاپ «علینامه»، نیلوفر انصاری، پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و رضا بیات، استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و مصحح کتاب «علینامه» به شکل حضور؛ سجاد آیدنلو، شاهنامهشناس، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیامنور ارومیه در قالب فیلمی ضبط شده و علی شاپوران، شاهنامهپژوه دانشگاه سنت اندروز انگلستان به صورت برخط، در قامت سخنران و کارشناس مدعو حضور داشتند.
در ابتدای این نشست اکبر ایرانی، مدیر عامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، توضیحاتی کوتاه و مقدماتی درباره معرفی «علینامه» خطاب به حاضرین در مراسم ارائه کرد و سپس الوند بهاری، مدیر نشست به ارائه توضیحاتی در خصوص روند شناسایی نسخه خطی «علینامه» در ترکیه، معرفی آن به جامعه علمی و پژوهشهای صورت گرفته درباره آن پرداخت.
«علینامه» و اثبات ریشهدار بودن تشیع در ایران
علی شاپوران آغازگر بحث تخصی این نشست بررسی و رونمایی از مجلد «علینامه» بود و در سخنانی درباره ابیات الحاقی شاهنامه و مقایسه شاهنامه و «علینامه» نکاتی بیان کرد.
وی تصریح کرد: در نقد کلانروایتهای «ایراندوستان» و «ایرانستیزان» در موضوعات مورد بحث، ابهامات در خصوص وضعیت فرهنگی و مذهبی عصر فردوسی، پس از آن و تأثیر آن در ایجاد ابیات الحاقی و ابهامات در خصوص مذهب فردوسی وجود داشته و دارد.
در ادامه خانم نیلوفر انصاری، درباره شخصیت امام علی(ع) در دو منظومه «علینامه» و «خاوراننامه» سخن گفت.
وی به ذکر برخی روایات از امام علی(ع) از زبان دیگران پرداخت و ابیاتی از «علینامه» را که راوی حماسههای امام اول شیعیان و در این مجلد منظوم بود، با مخاطبان این نشست قسمت کرد.
در ادامه، فیلم سخنان سجاد آیدنلو پخش شد.
آیدنلو نیز ضمن مروری بر روند شناسایی منظومه «علینامه» و فعالیتهای پژوهشی صورت گرفته بر این اثر، از جمله مقالات و ویژهنامه منتشرشده در میراث مکتوب، بر این نکته تأکید کرد که بهترین و مؤثرترین کارها را درباره «علینامهم میراث مکتوب انجام داده است.
وی همچنین توجه پژوهشگران را به دو موضوع پژوهشی؛ یکی مقایسه «علینامه» و «شاهنامه» از جهت نقد محتوای شاهنامه از موضع دینی و مذهبی، و دیگری میزان تطبیق گزارشهای منظومههای دینی همچون «علینامه» با اخبار و منابع تاریخی دعوت کرد.
سخنران بعدی نشست رضا بیات، مصحح «علینامه» بود که ضمن اشاره تبدیل شدن تصحیح و چاپ «علینامه» به نقطه آغاز پژوهشهایش در حوزه ادبیات دینی، گزارشی از این حوزه فعالیتی خود ارائه کرد.
وی همچنین با اشاره به تمرکزش بر این حوزه پژوهشی، به تبیین جایگاه ادبیات شیعی در تاریخ ایران و توضیح روند علیدوستی در شعر فارسی پرداخت.
بیات با تأکید بر این نکته که مدح امام علی(ع) در شعر فارسی و حتی نزد شاعران سنی مذهب نیز امری آشکار است، تصریح کرد: طرح مباحثی در خصوص روند حرکت شیعه در ایران در قرون بعد از سرایش «علینامه» و ریشهدار بودن تشیع در ایران از نکات مهمی است که مخاطب علینامه به وجود این عقبه تاریخی در پی انس و خوانش این اثر به آنها دست مییابد.
«علىنامه» منظومهاى شيعى و بازمانده از سده پنجم هجرى است كه شاعرى به نام يا تخلص «ربيع» آن را در سال ۴۸۲ هجری قمری سروده است که از سراينده، آگاهى زيادى در دست نيست.
سراینده منظومه «علینامه» ماجراهای تاریخ اسلام را بهطور مختصر از خلافت ابوبکر آغاز کرده و با روایت خلافت امام علی(ع)، دو جنگ جمل و صفین را بهتفصیل تمام در 15 بخش با عنوان «مجلس» آورده است.
اين اثر هم از نظر تاريخ شعر فارسى و حماسى و هم از نظر تاريخ شعر شيعى، حماسههاى شيعى و تاريخى، ارزش و اهميت زيادى دارد و مىتواند از جنبههاى گوناگون مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد.
معرفی و انتشار «علینامه» پیشینه سُرایش منظومههای فارسی حماسی شیعی را چهار قرن بهعقب برده است. «علینامه» با تصحیح رضا بیات و ابوالفضل غلامی، نخستین بار در سال ۱۳۸۹ از سوی مؤسسه میراث مکتوب به چاپ رسید.
انتهای پیام
منبع