محمد عرب روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: پستترین نقطه در چاله طبس در محلی بنام جمجمه (بخشهای جنوبی پلایای طبس) با ارتفاع ۶۰۷ متر از سطح دریا در حد فاصل روستای فهالنج تا روستای پروده قرار دارد.
وی ادامه داد: رودخانههای اصلی و فرعی که از مناطق مرتفع پیرامون چاله طبس سرچشمه گرفتهاند روانآبهای ناشی از بارشهای سالانه را به چاله طبس هدایت کرده و دریاچه فصلی بسیار زیبایی را پدید میآورند که تا چندین ماه از سال دارای آب است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس اضافه کرد: این قسمت که فرو افتادهترین قسمت چاله طبس نیز هست در تمامی طول سال حالت باتلاقی و مرطوب داشته و به دلیل ورود حیوانات اهلی نظیر شتر و وحوش به این مناطق، در باتلاقها و زمینهای مرطوب آن گرفتار میشوند و تنها بقایایی از اسکلت آنها باقی میماند.
وی با بیان اینکه مردم محلی به این دریاچه جمجمه یا غرقو میگویند تصریح کرد: این کال در ۴۰ کیلومتری جنوب طبس واقع شده و حدود ۵۰ کیلومتر مربع وسعت دارد.
عرب افزود: این کال در سالهایی که بارندگی زیاد باشد معمولاً پر آب میشود ولی به علت عمق کم آن سریع آب آن تبخیر میشود و با توجه به شوری بسیار آب تبدیل به دریاچه نمک میشود.
وی بیان کرد: طبیعت در حاشیه دریاچه فصلیِ آب شورِ طبس، بیابان را زینت بخشیده و معدن نمکی را به وجود آورده است، نمکهای طبیعی که در این منطقه وجود دارد با همان شوری که دارند بر جلوههای متعدد زیبایی طبس افزودهاند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس گفت: کال کردآباد نیز در شمال این شهر قرار دارد و شامل سه قسمت میشود، یکی از محل سد دره بید تا روستای گشن و دیگری از محل روستای گشن تا محل خروج رودخانه از کوهستان شتری که در این محل آب جاری در مسیر کال وارد قنات شده و به طرف روستاهای پایین دست هدایت میشود و قسمت سوم از محل کوههای شتری تا محل جاری شدن رودخانه فصلی بر روی دشت که در این مسیر رودخانه در داخل یک دره به نسبت عمیق آبرفتی جریان دارد و سپس در سطح دشت پخش میشود.
وی اظهار کرد: در بخش زیادی از مسیر، رودخانه بر روی رسوبات کربناته (بیشتر سنگ آهکهای سازند اسفندیار متعلق به دوره ژوراسیک) که اغلب به صورت صخره ساز با دیوارههای به نسبت مرتفع هستند جریان دارد.
عرب بیان کرد: در قسمتهایی از مسیر رودخانه مارنهای سازند بغمشاه به سن ژوراسیک و نیز کنگلومراهای نئوژن رخنمون دارد، در بخش انتهایی نیز رودخانه در مسیر خود از رسوبات آبرفتی کواترنری میگذرد.
وی تصریح کرد: با توجه به جریان دائمی رودخانه، در بخشهای زیادی از این کال که با ایجاد دریاچههای کوچک و رشد نیزارهای زیبا همراه است و نیز وجود اشکال فرسایشی در دیوارها و بستر رودخانه مناظر بسیار زیبا و بکری را به وجود آورده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس یادآور شد: ثبت جهانی روستای اصفهک در آبان ماه امسال به عنوان دومین روستای کشور در فهرست دهکدههای جهانی گردشگری بسیار مسرت بخش بود.
وی افزود: ابتدای سال جاری پرونده سه مورد از مراسمهای عاشورایی شهرستان طبس شامل مراسم شمایل حضرت ابوالفضل (ع)، کاروان اُسرای کربلا و اصغر صغیر از مراسم و آداب کهن عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) در شهرستان طبس برای ثبت ملی در فهرست میراث معنوی کشور تهیه شد.
عرب ادامه داد: پرونده دو اثر تاریخی برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور نیز تهیه شده است و ثبت ملی چند اثر تاریخی و بافتهای تاریخی اسفندیار، زنوغان، پیرحاجات، کریت و هودر در شهرستان عشق آباد نیز از برنامههای پیش رو است.
وی گفت: تاکنون ۱۳ اثر طبیعی شهرستان طبس از جمله سروهای کهنسال خرو، زیتون کهنسال، گز کهنسال، بیابان حلوان، چشمه مرتضی علی، چشمه دیگ رستم، کال جنی، سرزمین سیاه و آبشارهای تفتو ثبت شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس ادامه داد: همچنین کال سردر، چین جعبهای کلمرد، جنگل سنو و سایت فسیلی ملوند شهرستان عشق آباد در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده و علاوه بر کال کردآباد و دریاچه نمک، پرونده چند اثر طبیعی در شهرستان طبس و عشق آباد نیز در دست اقدام است.
منبع