کشور ما سرشار از گنجینه‌های غنی عمل تاریخی است

ابوالحسن فیاض انوش عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهانبه گزارش ایکنا از اصفهان، ابوالحسن فیاض انوش، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان امروز، چهارم بهمن‌ماه در آیین اختتامیه دوسالانه جایزه کتاب اصفهان اظهار کرد: جامعه ما در سال‌های بعد از انقلاب به‌واسطه تحرکاتی که داشته، گنجینه‌ای غنی از تجربه تاریخی ایجاد کرده است. کشور ما سرشار از گنجینه‌های غنی عمل تاریخی مردان و زنانی‌ست که تجربیاتی به جا گذاشتند و اکنون ما باید آن‌ها را بازخوانی کنیم تا برای آینده چشم‌انداز خوبی داشته باشیم.

وی افزود: متأسفانه گاهی جوامع عمل تاریخی خوبی دارند؛ ولی تأمل تاریخی خوبی ندارند؛ در شرایطی مردان مرد وظیفه خود را در میدان عمل انجام می‌دهند؛ ولی نسل بعد در عمل آن‌ها اندیشه نمی‌کند و به تدریج فراموش می‌شود که امری بسیار دردآور است.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان اضافه کرد: اگر قرار است تجریه تاریخی برای نسل ما مهم باشد، باید درباره تک تک وقایع تاریخی قلم بزند و دستاوردهایی داشته باشد. یک مورد مطالعاتی را معرفی می‌کنم که به چاپ هم رسیده است. موضوع این تحقیق، یکی از شخصیت‌های تاریخ معاصر ماست که در مقطعی با جریان‌های سیاسی همراه شد و در نهایت به این نتیجه رسید که راه اشتباهی رفته است؛ پس با صراحت و شجاعت این اشتباه را اعلام کرد و به دامن اسلام بازگروید. از همان زمان سؤال بود که بازگشت احسان طبری به اسلام چگونه رقم خورد؟ 

وی ادامه داد: متأسفانه برخی گفتند که او تحت شکنجه اسلام آورده است؛ ولی براساس تحقیقی که انجام دادم، اثبات شد که آقای طبری براساس انگیزه درونی خود و دستیابی به حقیقت به این نتیجه رسید که به اسلام بازگردد. کسانی که در دهه ۶۰ زندگی کرده‌اند، احسان طبری را بیشتر می‌شناسند؛ او نظریه‌پرداز حزب توده بود و بعد به‌واسطه حوادثی در دوران پیش از انقلاب، ترک‌هایی در اندیشه‌اش ایجاد شد و انقلاب اسلامی او را به تأمل واداشت.

فیاض انوش در معرفی احسان طبری گفت: او ۷۳ سال زندگی کرد، نزدیک ۴۱ سال از زندگی خود را در خارج از کشور بود و در نهایت، ۱۰ سالی قبل از انقلاب و چند سالی بعد از انقلاب در داخل کشور زندگی کرد. طبری به‌واسطه فعالیت‌هایش در حزب توده، یعنی حزب ماتریالیست تاریخ معاصر ایران بلندمرتبه بود و توبه او سر و صدای زیادی داشت. زندگی طبری را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد؛ یک دوره که مارکسیست بود، در مقطع دوم از مارکسیسم فاصله گرفت و به معنویات بیشتر توجه کرد و دوره سوم، دوران طبری مسلمان است. 

وی توضیح داد: بعد از اعلام برائت احسان طبری، کسانی معتقد بودند که او به‌‌واسطه فشار از اندیشه‌های مارکسیستی خود برائت جسته است. ‌تحقیق نشان‌ می‌دهد که با دستاورد جدید خود، این کار را انجام داد و سپس کتاب‌هایی نوشت که مغفول مانده است. طبری در دوران زندگی‌ به چند ویژگی شهرت داشت که عبارتند از دانشمندبودن، به‌طوری که در تمام تاریخ معاصر ایران کسی را نداریم که به اندازه احسان طبری باسواد باشد؛ تسلط بر چند زبان، عالمی متواضع، پرکار و پرمطالعه،‌ خواهان حقیقت علمی و عدالت اجتماعی، طبع لطیف و اخلاقی‌منش و دارای زندگی خانوادگی منظم و بسیار امیدوار به آینده، به‌طوری که می‌گفت: «افقی را می‌بینم که تمدن نوینی در حال رویش است.»

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: طبری در ایران بعد از انقلاب اسلامی اولین کسی بود که گفت: «انقلاب منادی تمدن جدیدی‌ست که نسل بعد خواهند دید چه تحولاتی خواهد شد و قرن ۱۵ هجری جای قرن ۲۱ میلادی را خواهد گرفت.» طبری در سال ۶۰ ‌در مناظرات تلویزیونی شرکت و احساس کرد در آن زمینه در مقابل جناج مسلمان کم می‌آورد. بعد از مناظرات به تأمل افتاد، به‌طوری که حزب توده او را در محدودیت قرار داد؛ زیرا سخنان جدیدش به مذاق حزب توده خوش نمی‌آمد. 

وی افزود: احسان طبری بعد از اعترافات تلویزیونی و رسمی خود، چند کتاب نوشت، از جمله «کج‌راهه» که در آن به نقد حزب توده پرداخت، کتاب «شناخت و سنجش مارکسیسم» که در آن مردن مارکسیسم را اعدام می‌کند و «لاهه یا تفکرات تنهایی» کتابی بسیار مهجور است که شعرها و تأملات خود را بعد از برائت از مارکسیسم در آن به رشته تحریر درآورده است. آخرین کتاب او، «آورندگان اندیشه خطا» نام دارد که انقلاب اسلامی را از منظر چالش‌های تمدنی بررسی می‌کند.

فیاض انوش گفت: طبری دو سال پیش از امام‌ خمینی(ره)، اولین کسی بود که سقوط امپراتوری شوروی را صریحاً اعلام کرد. اگر فرض کنیم که او تحت تأثیر شکنجه و فشار از اندیشه‌های خود برائت جسته است، بعد از آن به سخن‌گفتن و تحلیل اندیشه‌های پیشین خود و کسب اندیشه‌های تازه روی نمی‌آورد. عملکرد طبری در سال‌های آخر زندگی‌اش، نشان‌دهنده جوانه‌زدن انگیزه نویی در اوست. عملکرد این‌چنینی را در برخی چهره‌های مشهور مارکسیسم نیز می‌بینیم که نشان‌دهنده تجدید نظر اندیشمندان آن زمان مارکسیسم در مبانی این تفکر است.

زهراسادات مرتضوی

انتهای پیام


منبع

درباره ی nasimerooyesh

مطلب پیشنهادی

الناز دادمهر؛ خبرنگار برتر قرآنی اوقاف البرز شد

به گزارش ایکنا از البرز، مراسم اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان مرحله شهرستانی و استانی …

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ