نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس در ادامه یادداشت‌هایی که با محور پرسشگری در قرآن کریم برای ایکنا ارسال کرده است، طی یادداشتی به تحلیل پرسش‌های مطرح شده در سوره عبس پرداخته است که در بخش اول این یادداشت پنج مسئله در تفسیر لغات این سوره مطرح شد و در ادامه بخش دوم از این یادداشت را می‌خوانیم.
سالروز شهادت مظلومانه امام موسی بن جعفر(ع) را تعزیت و تسلیت می‌گویم. در سالروز شهادت آن حضرت گفتار دیگری از پرسشگری در قرآن کریم را تقدیم می‌کنم.
برای فهم پرسش سوره عبس لازم است، ابتدا از فعل «یدریک» ترجمه دقیق‌تری شود. چنانچه در گفتار گذشته اشاره شد، فاعل فعل یدریک در جمله ذکر نشده است، اما مفعول آن به صورت ضمیر مخاطب(ک/ تو) آمده است. از این رو معنای پرسش با توجه به لفظ چنین است: «وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى؛ چه چیز(چه کس) تو را آگاه می‌کند».
این پرسش حلقه ارتباط میان یک رفتار نامناسب اجتماعی (ترش رویی با نابینا) و تشریح یک معرفت مهم در گفتمان قرآن کریم است. همانگونه که ملاحظه می‌کنید پرسش با عتاب و توبیخ به رفتار نامناسبی (نحوه برخورد با نابینا) مرتبط است.
پرسش به این جهت طرح شده است که با توجه به اینکه علم به سرنوشت پیش روی انسان‌ها تنها در اختیار خداوند است و کسی جز خداوند به آن آگاهی ندارد، چه جای ترش رویی با افراد است؟ شاید او جویای پاکی باشد یا پند گیرد». به نظر، از همین جهت است که ه‍یئت فعل پرسش مضارع است و درصدد است تا درباره آینده خبر دهد.
واژه لعل (شاید یا باشد) در آیه پرسش نشانه دیگری بر این موضوع است که تنها خداوند است که از فرجام آینده بندگان مطلع است. آیه به معرفت مهمی اشاره می‌کند که جزء اصول گفتمان قرآنی است. با توجه به آیات قبل و بعد پرسش، معارف ذیل از آیات مورد بحث سوره عبس قابل استنباط است:
1. نباید ظاهر افراد، ملاک برای قضاوت باشد به خصوص آنکه این قضاوت مبنای ارزیابی و تصمیم گیری درباره قضاوت افراد در آینده باشد.
۲. قضاوت‌ها، نباید معطوف بر عیوبی باشد که تنها ملاک و معیار آن ریشه اجتماعی یا فرهنگی دارد، به خصوص فرهنگ‌هایی که با گفتمان قرآنی در تقابل یا تعارض‌اند.
۳. به فرض پذیرش عیب و ایراد، نباید این ویژگی آینده محتومی را برای افراد ترسیم کند.
۴. معیار اصلی در سنجش و ارزیابی‌افراد تزکیه یا پند ذیری است.
۵. با توجه به آیه سوم سوره عبس و سیاق آیات دو معیار تزکیه و پندپذیری در افراد تعطیل پذیر نیست. به عبارت دیگر همه افراد قابلیت تزکیه و پندپذیری را دارند.
6. ویژگی تزکیه و پندپذیری افراد چنان پیچیده و رمزآلود است که آگاهی به آنان تنها در اختیار الهی است. سیاق آیات نیز نشان می‌دهد که گویا پیامبر(ص) نیز به آن آگاهی ندارد.
7. دو ویژگی، تزکیه و پندپذیری افراد از چنان اهمیتی برخوردار است که بخش مهمی از گفتمان قرآن کریم را شکل می‌دهد.
8. ارزیابی براساس معیارهای سطحی و ظاهری به خصوص مواجهه تروش رویانه با افراد مبتنی بر چنین ارزیابی نادرستی، معیاری برای قرار گرفتن افراد ذیل گفتمان قرآنی یا ذیل گفتمان غیر قرآنی است.
این گفتار را با سلام به محضر قدسی امام موسی بن جعفر باب الحوائج اختتام می‌بخشیم: السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نائِبَ الْأَوْصِياءِ السَّابِقِينَ، السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْمَقْتُولُ الشَّهِيدُ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ وَابْنَ وَصِيِّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلايَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ.
انتهای پیام
منبع
