سرطان پوست ؛ از چرایی ابتلا تا راهکارهای پیشگیری

به گزارش ایرنا، طبق آخرین یافته‌های مرکز مطالعه کوهورت دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد سرطان پوست با فراوانی یک‌هزار و ۹۲ مورد طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، رایج‌ترین سرطان در استان چهارمحال و بختیاری قلمداد شد.

علی احمدی متخصص اپیدمیولوژی و مجری مطالعه کوهورت سلامت و بیماری‌های غیرواگیر چهارمحال و بختیاری در همین خصوص می‌گوید: سالانه با افزایش ۱۰ تا ۱۲ درصدی موارد ابتلا به سرطان در استان روبرو هستیم که هم‌آهنگ با میانگین کشوری است و در این میان یکی از رایج‌ترین و شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در استان، سرطان پوست است.

وی تصریح کرد: پس از آن سرطان سینه با یک‌هزار و ۳۰ مورد و سرطان معده با ۶۶۵ مورد از دیگر سرطان‌های شایع در استان است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه سالانه یک‌هزار و ۵۰۰ بیمار مبتلا به سرطان در استان شناسایی می‌شود اظهار داشت: میانگین ابتلای این بیماران ۵۹ سال اعلام شده است که ۵۷ درصد آنها در گروه سنی ۳۰ تا ۶۵ سال قرار دارند.

این متخصص اپیدمیولوژی یادآور شد: رژیم غذایی ناسالم، تابش اشعه آفتاب، استفاده از دخانیات، فعالیت فیزیکی ناکافی، مصرف الکل و برخی عفونت‌ها از عوامل اصلی ابتلا به سرطان است.

احمدی با اشاره به اهمیت تشخیص زودهنگام در خصوص درمان سرطان‌ها افزود: یکی از راه‌های تشخیص زودهنگام مشارکت در غربالگری‌ها و افزایش سواد سلامت است به‌طوری‌که اگر در مراحل ابتدایی بیماری تشخیص داده شود، زنده ماندن فرد تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.

علل بروز سرطان پوست کدامند؟

یک متخصص بیماری‌های پوست و مو در چهارمحال و بختیاری به خبرنگار ایرنا در خصوص علل بروز سرطان پوست گفت: ژنتیک و آسیب‌های محیطی از مهمترین علل بروز سرطان پوست به شمار می‌رود که با رعایت نکات مراقبتی می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد.

معصومه موسوی افزود: نژادهایی که رنگ پوست روشن‌تری دارند بیشتر از سایرین در معرض سرطان پوست قرار دارند و این افراد به سبب نوع ژنتیک باید مراقبت بیشتری از پوست خود داشته باشند.

وی با اشاره به آسیب‌های محیطی در خصوص بروز سرطان پوست تصریح کرد: اشعه آفتاب تحت عنوان فرابنفش یا UV حتی در محیط‌های سربسته و در روزهای ابری نیز برای پوست خطرناک است و باید در برابر آن از پوست با کرم‌های ضدآفتاب محافظت کرد.

چرایی شایع بودن سرطان پوست در چهارمحال و بختیاری

این متخصص بیماری‌های پوست و مو در خصوص علل شیوع بالای سرطان پوست در استان گفت: از آنجا که استان ارتفاع بالایی از سطح دریا دارد و تابش نور خورشید به سطح زمین مستقیم است و همچنین به سبب اینکه افراد زیادی در استان به کار کشاورزی و کارگری اشتغال دارند و ساعات طولانی در معرض نور خورشید قرار دارند از همین رو سرطان پوست در این استان نیز شیوع دارد.

موسوی با بیان اینکه علائم سرطان پوست از لکه‌های پوستی روی بدن آغاز می‌شود اظهار داشت: سرطان پوست ‌در مراحل اولیه بدون علائم و درد است و فرد از بیماری خود اطلاع ندارد اما بعد به تدریج ضایعات و لکه‌های پوستی ظاهر می‌شود و در این زمان است که فرد تنها باید به متخصص پوست مراجعه کند و از دست‌کاری کردن و یا سوزاندن آن در نزد افراد غیرمتخصص باید به جد دوری کرد.

وی افزود: گاهی تشخیص اشتباه از سوی افراد غیرمتخصص این ضایعات پوستی تحت عنوان خال‌های خوش‌خیم سوازنده می‌شود که به شدت خطرناک است و زمانی که فرد بیمار به پزشک متخصص مراجعه می‌کند بیماری پیشرفت زیادی کرده است.

این متخصص بیماری‌های پوست و مو با اشاره به اینکه سرطان پوست دارای سه نوع متفاوت است و شایع‌ترین آن در استان سرطان‌های BCC و SCC است اظهار داشت: خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست “ملانوم” است که شیوع آن در استان اندک است.

موسوی اضافه کرد: درصد کشندگی سرطان‌های BCC و SCC بسیار اندک است و زمانی که سرطان‌های از این نوع در بدن بیمار پیشروی می‌کند تنها همان ناحیه را درگیر می‌کند و متاستاز (فراگستری) ندارد اما اگر به آن توجهی نشود پوست را به تدریج می‌خورد و وارد بافت چربی، عضله و استخوان می‌شود و آن را از بین می‌برد.

وی یادآور شد: سرطان پوست اگر در همان مراحله اولیه تشخیص داده شود به راحتی درمان می‌شود و برای فرد بیمار مشکل جدی ایجاد نمی‌کند.

ضدآفتاب؛ ساده‌ترین و موثرین روش پیشگیری از سرطان پوست

این متخصص بیماری‌های پوست و مو، استفاده از ضدآفتاب را ساده‌ترین و موثرترین روش پیشگیری از سرطان پوست اعلام کرد و گفت: چالشی که در این رابطه در استان با آن مواجه هستیم، اکراه مردان در استفاده از ضدآفتاب است به‌طوری‌که فرهنگ استفاده از این محصول در استان نهادینه نشده است.

موسوی افزود: بیشتر افراد به ضدآفتاب با عنوان یک محصول آرایشی نگاه می‌کنند در حالی که ضد آفتاب یک کالای درمانی است و همگان باید نسبت به استفاده از ضدآفتاب‌های دارای spf ۳۰ به بالا اقدام کنند.

وی استفاده از مواد غذایی دارای آنتی‌اکسیدان را از دیگر راهکارهای موثر پیشگیری از سرطان از جمله سرطان پوست عنوان کرد و گفت: میوه‌ها و سبزیجات دارای رنگدانه از جمله هویج و چغندر منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.

این متخصص بیماری‌های پوست و مو تصریح کرد: استفاده از دستکش، کلاه و آفتابگیر دارای لبه ۱۰ سانتی‌متری و بلوزهای آستین بلند و خودداری از فضای باز بین ساعت ۱۱ تا چهار بعدازظهر از دیگر راهکارهای پیشگیری از سرطان پوست است.

اهمیت دوچندان مراقبت‌های پوستی در استان

معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری، ارتفاع بالای استان از سطح دریا را یکی از عوامل تشدیدکننده سرطان پوست در این استان عنوان کرد و گفت: مردم این استان به سبب ارتفاع بالای منطقه از سطح دریا، بیشتر از سایر نقاط کشور در معرض تابش نور خورشید قرار دارند و از آنجا که تابش مستقیم نور خورشید یکی از عوامل اصلی سرطان پوست به شمار می‌رود، یک عامل تهدید کننده در استان است.

سمیه جوادی افزود: تابش آفتاب یکی از عوامل شکل‌گیری سرطان پوست به شمار می‌رود از همین رو برای جلوگیری از بروز این ضایعه لازم است تا مراقبت‌های لازم در این خصوص از جمله مصرف آبرسان و ضدآفتاب در کنار هم، به کارگیری حفاظ‌های مکانیکی و قرار نگرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب را به کار گرفت.

وی با بیان اینکه مراقبت‌های پوستی محدود به فصل تابستان نیست و در فصول سرد سال نیز باید به جد مورد توجه قرار گیرد تصریح کرد: برای مثال تصور بر این است که در فصل پاییز و زمستان نیاز به استفاده از ضد آفتاب کمتر از فصل تابستان است در حالی که تغییر فصول تفاوتی در استفاده از ضدآفتاب ندارد.

معاون مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه شدت تابش اشعه UV از نوع B در پاییز و زمستان بیشتر از فصل تابستان است تصریح کرد: به همان شدت که در فصل تابستان نسبت به استفاده از ضدآفتاب‌ها توصیه می‌شود در فصل زمستان هم باید به آن توجه داشت چرا که آفتاب در فصل سرما سوزان‌تر است و به پوست آسیب زیادی وارد می‌کند.

جوادی تصریح کرد: برای حفاظت از پوست و مو بهتر است که از حفاظ‌ها نظیر دستکش و کلاه استفاده شود چرا که کلاه در خصوص جلوگیری از سرماخوردگی کارایی چندانی ندارد اما در خصوص تامین گرمای نسبی بدن برای حفظ رطوبت پوست و مو اثربخش است.

وی با تاکید بر اینکه باید از حمام‌های طولانی‌مدت با آب داغ در فصل سرما جلوگیری شود اظهار داشت: آب داغ چربی‌های طبیعی پوست را از بین می‌برد و از این طریق سطح دفاعی پوست خراب شده و زودتر آسیب می‌بیند.

به گزارش ایرنا، شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری با ۲ هزار و ۶۶ متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین مرکز استان در ایران است و از همین رو به بام ایران مشهور شده است.

روزهای اول تا هفتم بهمن ۱۴۰۳ هفته ملی مبارزه با سرطان با شعار “دست در دست هم برای پیشگیری و مبارزه با سرطان” نامگذاری شده است.