نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیبه گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، محسن مردعلی روز یکشنبه در همایش گفتمان سازی عدالت اجتماعی فراگیر که در موسسه کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، افزود: طبق آمار سال ۱۴۰۲ جمعیت روستایی کشور ۲۴ درصد است که رقم ناچیزی است.
وی اضافه کرد: این در حالیست که در سال ۱۳۳۵ جمعیت روستایی کشور ۶۸.۸ درصد بوده است.
جانشین مدیرعامل بنیاد علوی، سه عامل شکاف درآمدی، سلامت و آموزش را از علل اصلی مهاجرت روستاییان به شهرها دانست.
مردعلی اظهار داشت: در سال ۱۳۸۴ درآمد سالانه روستاییان نسبت به شهرنشینان ۳۶ درصد بود که این رقم در سال ۱۳۹۹ به ۴۴ درصد رسید.
وی کمبود امکانات برای حفظ سلامت و آموزش روستاییان و عشایر مناطق محروم را از دیگر عوامل مهم عنوان کرد و تداوم کاهش جمعیت روستایی را تهدیدی برای کشور دانست.
وی اظهارداشت: تداوم مهاجرت روستاییان به شهرها حاشیه نشینی شهرها و بیکاری و فقر را افزایش می دهد که این تهدیدی برای کشور است؛ از این رو رویکرد بنیاد علوی معیشت پایدار و توانمندسازی روستاییان و عشایر در مناطق محروم است.
مردعلی به اجرای طرح حیات و اسما و ایجاد یک شبکه ۵۰۰ نفری در اشتغال ، سلامت و آموزش روستاییان و عشایر مناطق محروم خبرداد و گفت: تا دو هفته آینده این رقم به ۷۰۰ نفر خواهد رسید.
فقرزدایی هدف نهایی صندوق بیمه اجتماعیی روستائیان و عشایر
حامد قادر مرزی مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر با تاکید براینکه فقرزدایی از اهداف تاسیس صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر است گفت: فقر معضلی چند وجهی است و به تناسب شرایط مناطق جغرافیایی متفاوت است.
به گفته وی، ابعاد فقر فقط به فقر درآمدی ختم نمی‌شود بلکه فقر دسترسی، آموزشی، بهداشتی، معنوی، اجتماعی و فرهنگی، مسکنی در پی فقر درآمدی وجود دارد.
وی با بیان اینکه عدم دسترسی به نیازهای اساسی خوراک، پوشاک و مسکن فقر مطلق اطلاق می شود افزود: فقر نسبی در هر محیطی می تواند اتفاق بیفتد، از زمان مشروطه برنامه مقابله با فقرزدایی داشتیم یعنی ۱۲۰ سال سابقه قانونی فقر زدایی داریم اما نتوانسته ایم این کار را به خوبی اجرا کنیم.
مدیرعامل صندو ق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر تصریح کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز رفع نیازهای اولیه و فقرزدایی در مقدمه قانون اساسی اصل ۳، ۱۹، ۲۰، ۲۹، ۳۰، ۳۱، ۴۰ و ۴۸ آمده اما به درستی اجرا نشده است.
وی درباره فقر زدایی جغرافیایی گفت: فقر گاهی متاثر از عوامل طبیعی یعنی محرومیت منابع آبی، خشکسالی و غیره است، در ایران نیز به دلیل نیمه خشک بودن اکثر مناطق کشور بخشی از این فقر طبیعی است که باید رفع شود.
قادر مرزی افزود: فقر نسبی توسط هیچ حکومتی در دنیا از بین نرفته است اما مساله ما فقر مطلق است که باید به نسبت جمعیت به آن توجه شود.
به گفته وی، اکنون ۲۲ میلیون جمعیت روستایی داریم اما بخش زیادی از آن در آبادی هایی زندگی می‌کنند که کمتر از ۲۰ خانوار دارد و این ناشی از فقر است.
مدیرعامل صندو ق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر اظهارداشت: طبق قانون هیچ بخشی از اصول قانون اساسی درباره روستاییان و محرومیت زدایی را اجرا نکردیم و بی قانونی کردیم اما وقتی روستایی برای رهایی از فقر به شهر فرار می‌کند او را متهم به سکونت غیر رسمی و غیرقانونی می‌کنیم.
وی تصریح کرد: در سال ۱۳۸۳ صندوق بیمه اجتماعی تشکیل شد و نقشی قابل ملاحظه در فقرزدایی و اشتغال در روستاها داشت بنابراین به دلیل هدایت بخشی از منابع دولتی به سمت روستاها، این صندوق نقش قابل ملاحظه ای در حفظ جمعیت روستایی داشت.
قادر مرزی با تاکید براینکه در دنیا نظام بیمه ای و سطح پوشش بیمه نشانه توسعه یافتگی کشورها است گفت: پوشش بیمه اجتماعی را توانستیم در روستا افزایش بدهیم و باعث حفظ جمعیت روستایی و افزایش تولید در مناطق روستایی شدیم.
به گفته وی، صندوق بیمه اجتماعی در راستای قانون اساسی و دستورات رهبری به دنبال فقر زدایی و گسترش پوشش بیمه ای در استان های مرزی و مناطق محروم است
وی افزود: افزایش پوشش بیمه افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی نیز برای آنکه در دوران پیری و کهنسالی این افراد پوشش حمایتی داشته باشند، در دستور کار قرار دارد.
بازنشستگی امروز عامل فقر/فقر در روستاها ۳ برابر مناطق شهری
حبیب جباری کارشناس سازمان برنامه و بودجه در این نشست گفت: در گذشته فقر در کشور با تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی بودن تداعی می شد اما امروز بازنشسته شدن می‌تواند عامل فقر شود.
وی هزینه حمل و نقل روستایی و بهداشتی را از عوامل فقر چندبعدی منطقه ای دانست و افزود: اکنون یارانه ای که به فقرا پرداخت می‌شود ارزش آن یک پنجم شده است که نشان دهنده فقر منطقه ای است.
کارشناس سازمان برنامه و بودجه کشور سه بعد فقر سلامت، مسکن و اشتغال را مهمترین فقرها دانست و اظهارداشت: شاخص هایی مثل فقر محیط زیستی در مناطق غیرقابل سکونت و لازم المهاجرت مثل خوزستان و سیستان و بلوچستان بخاطر مشکل ریزگردها و طوفان شن و فرسایش خاک باید مورد پژوهش قرار بگیرد.
وی تصریح کرد: براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس به دلیل اقدامات زیرساختی و زیربنا های رفاهی کاهش نسبی فقر روستایی را در دهه ۱۳۸۰ داشتیم اما پس از اشباع امکانات و توسعه زیرساخت به دلیل مشکلات درآمدی و توسعه ای در روستاها و به ویژه نیمه شرقی کشور در دهه ۱۳۹۰ شاهد افزایش سطح فقر روستایی و مناطق پیرامونی بودیم.
جباری افزود: خانوارها در خانواده های روستایی به دلیل نبود دارایی که زندگی را تغییر بدهد، فقیر هستند.
وی گفت: وسعت فقر در روستاها ۳ برابر مناطق شهری است به طور مثال سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان در راس استان های فقیر کشور محسوب می‌شوند زیرا موقعیت جغرافیایی نیز باعث ورود به تله فضایی فقر است.
کارشناس سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: راز موفقیت چین در فقر زدایی وجود برنامه هدفمند فقر زدایی و توسعه اقتصاد است به طوری که نیمی از جمعیت فقیر خود را از بین برده است و کشور هند نیز این نوع برنامه ریزی را از سال ۲۰۳۰ در دستور کار قرار داده است.
عدالت فضایی در تغییرات قیمت انرژی نباید منجر به فقر حاشیه نشینان شود
همچنین کوثر کریمی‌پور کارشناس سیاستگذاری در این نشست گفت: از سال ۱۳۶۱ طرح های مقدماتی شناسایی مناطق محروم کشور را در دستور کار داشتیم و در سال ۱۳۶۵ مدل مداخله مکان محور مناطق محروم در حوزه فقر را در دستور کار داشتیم.
وی اضافه کرد: تهران نگاه مکان محور به فقر در حاشیه دارد اما مراکز استان در پاسخ به تهران معمولا شاخص های فقر را چیزهایی دیگر مانند اختلافات قومی و مشکلات راهداری برای مراکز استان ها می دانند.
وی افزود: تصمیم گیری برای فقر منطقه ای از تهران یکی از مشکلات محسوب می شود و هدف گیری ما بیش از مکان محور است و افراد را در فقر زدایی فراموش می‌کنیم. با همین سیاستگذاری زیرساخت‌سازی کردیم اما با این حال فقر در مناطق حل نشده است.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: برای تغییرات قیمت انرژی باید به نفع عدالت فضایی باز توزیع منابع یارانه ای را مطرح کنیم تا تغییرات نرخ انرژی و هدفمند سازی دوباره یارانه ها باعث آسیب شدید به بخش فقیر حاشیه نشین جامعه نشود.
منبع
