شب مبعث چه اعمالی دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، امروز (دوشنبه) روز ۲۶ ماه «رجب» و شب «مبعث» است؛ یکی از روز‌هایی که «شیخ عباس قمی» در کتاب شریف «مفاتیح‌الجنان» برای آن اعمالی را ذکر کرده است.

«شب بیست‌وهفتم ماه «رجب»، شب «مبعث» و از لیالی متبرکه است که برای آن چند عمل سفارش شده است:

نماز

اول؛ «شیخ طوسی» در «مصباح» فرمود که از حضرت ابوجعفر، امام جواد (علیه‌السلام) روایت شده است که فرمودند: همانا در «رجب» شبی است که بهتر است از آنچه آفتاب بر آن می‌تابد و آن، شب بیست‌وهفتم «رجب» است که در صبح آن، پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله) به رسالت مبعوث شدند و به‌درستی که از برای عامِل در آن شب از شیعه ما، اجر عمل ۶۰ سال است.

به‌خدمت آن حضرت (علیه‌السلام) عرض شد که عمل در آن شب چیست؟

ایشان فرمودند که زمانی که نماز عشاء» را بجا آوردی و به رخت‌خواب رفتی، پس هر ساعت که خواستی از شب تا پیش از نیمه آن بیدار می‌شوی و ۱۲ رکعت نماز بجا می‌آوری و در هر رکعت «حمد» و سوره‌ای از سوره‌های کوچک مفصّل و مفصّل از سوره «محمد (صلی الله علیه و آله)» است تا آخر قرآن.

زمانی که سلام دادی، در هر دو رکعت و از نماز‌ها فارغ شدی، سوره «حمد» را هفت مرتبه، «معوّذتین» (سوره‌های «فلق» و «ناس») هفت مرتبه، «توحید» و «کافرون» را هر کدام هفت مرتبه، «قدر» و «آیةالکرسی» را نیز هر کدام هفت مرتبه می‌خوانی و در عقب همه، این دعا را بخوان:

«أَلحَمدُ لِلهِ الَّذی لَم‌یَتَّخِذ وَلَداً؛ وَ لَم‌یَکُن لَهُ شَریکٌ فِی المُلکِ وَ لَم‌یَکُن لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرهُ تَکبیراً

سپاس مخصوص آن خدایی است که فرزندی ندارد و او را شریک در سلطنت نخواهد بود و یاوری که بر عزتش افزاید نخواهد داشت و او را به بزرگی و بزرگواری یاد کن 

أَللهُمَّ! إِنِّی أَسئَلُکَ بِمَعاقِدِ عِزِّکَ عَلَی أَرْکانِ عَرْشِک وَ مُنْتَهَی الرَّحْمَةِ مِنْ کتابِک وَ بِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِکرِک الْأَعْلَی الْأَعْلَی الْأَعْلی، وَبِکلِماتِک التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ.

خدایا! از تو درخواست می‌کنم به حقیقت عزت تو که بر پایه‌های عرش توست و به منتهای رحمت از کتاب تو و به اسم اعظم اعظم اعظمت و ذکر بلند بلند بلندت و به کلمات تام و تمامت که درود فرستی بر محمد (صلی الله علیه و آله) و آلش (علیهم‌السلام) و با من آن، کُنی که سزاوار بزرگی توست.

پس بخوان هر دعایی که خواستی و غسل در این شب مستحب است.

زیارت حضرت امیرالمؤمنین (ع)

دوم؛ زیارت حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) که برترین اعمال این شب است و بدان که ابوعبدالله محمّد بن بطوطه که یکی از دانشمندان اهل سنت است در ۶۰۰ سال پیش از این زمان [زمان نوشته شدن مفاتیح‌الجنان] می‌زیسته، در سفرنامه خود معروف به «رحله ابن بطوطه» در بیان ورودش از مکه معظّمه به نجف اشرف، روضه و قبر مبارک مولایمان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را بیان کرده و گفته است همه اهل این شهر رافضی هستند و برای این روضه مبارکه کراماتی ظاهر شده:

از جمله در شب بیست‌وهفتم ماه رجب که نامش نزد اهل آنجا «لیلةالمحیا» (شب‌بیداری یا شب‌زندگانی) است، از عراقین (بصره و کوفه) و خراسان و شهرهای فارس و روم، افراد شل و مفلوج و زمین گیری را که حدود ۳۰ یا ۴۰ نفر می‌شوند پس از عشاء نزد ضریح مقدّس علی (علیه‌السلام) می‌آورند، آنگاه مردم اجتماع می‌کنند و به انتظار شفا یافتن و برخاستن آنان می‌مانند.

گروهی از اجتماع‌کنندگان نماز می‌خوانند و برخی ذکر می‌گویند و گروهی قرآن می‌خوانند و بعضی هم به تماشای روضه مبارکه مشغول می‌شوند تا آنکه نصف یا دوسوم از شب بگذرد، در این هنگام تمام مبتلایان و زمین‌گیران که محروم از حرکت بودند، از جای برمی‌خیزند درحالی که صحیح و تندرست‌اند و نقصی در آنان نیست و می‌گویند: «لَاإِلهَ إِلّا اللّه» (معبودی جز خدا نیست)، «مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» (محمد فرستاده خداست)، «عَلِیُّ وَلِیُّ اللّه» (علی ولیّ خداست) و این امری است مشهور و معروف.

من گرچه آن شب را در آن روضه درک نکردم، ولی از مردمان مورد اطمینان که بر گفتارشان اعتماد داشتم شنیدم.

و همچنین در مدرسه‌ای که مهمانخانه آن حضرت است، سه نفر زمین گیر را که قدرت بر حرکت نداشتند دیدم، یکی از مردمان روم و دیگری از اهالی اصفهان و سومی از مردم خراسان بود، از هر سه پرسیدم، چگونه شما درمان نیافته و در اینجا مانده‌اید؟

گفتند: ما شب بیست‌وهفتم رجب را درک نکردیم، اینجا مانده‌ایم تا شب بیست‌وهفتم آینده برسد و شفای خود را بگیریم و به‌خاطر این شب، مردم زیادی از شهرها جمع می شوند و بازار بزرگی به‌مدت ۱۰ روز برپا می‌شود.

نویسنده گوید: مبادا این حکایت را دور از واقع بدانی، چه همانا معجزات و کراماتی که از این مَشاهد مشرّفه به ظهور رسیده و به حدّ تواتر نقل شده بسیار زیادتر از آن است که در شمار آید؛

و در ماه شوال گذشته (نسبت به زمان نوشتن این بخش از مفاتیح‌الجنان به‌وسیله نویسنده بزرگوارش مرحوم محدّث قمی (ره) سال ۱۳۴۳ ه‍.ق در حرم مطهّر حضرت ثامن‌الأئمة الهداة و ضامن‌الامّة العصاة مولانا ابو الحسن علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه‌السلام)، سه زن که هرسه به‌علت بیماری فلج و مانند آن زمین‌گیر بودند و درمانشان از توان پزشکان بیرون بود، شفا یافتند و این معجزه از آن قبر مطهّر بر همه واضح و آشکار شد، همچون نمودار شدن خورشید در آسمان صاف و بی ابر و باز شدن دروازه نجف به روی عرب های بادیه‌نشین؛

و شفا یافتن این سه زن به اندازه‌ای روشن بود که برای مردم بیان شد و دکترهایی که از بیماری آنان آگاه بودند، با اینکه در امر مداوای آنان دقت بسیار داشتند، شفا یافتن معجزه‌گونه آنان را تصدیق کردند و بعضی از آنها تصدیق خود را بر شفای آنان به‌صورت نوشته اعلام داشتند و اگر ملاحظه اختصار و عدم مناسبت محل نبود، داستان آن ها را به به صورت مشروح بیان می‌کردم.

وَ لَقَدْ أَجادَ شَیْخُنا الْحُرُّ الْعامِلی فی أُرْجُوزَتِهِ (چه زیبا سروده شیخ ما شیخ حرّ عاملی در قصیده‌اش):

وَ ما بَدا مِنْ بَرَکاتِ مَشْهَدِه 

فِی کلِّ یوْمٍ أَمْسُهُ مِثْلُ غَدِه

و آنچه از برکات بارگاهش در همه روز نمایان شده

دیروزش مانند فردایش می باشد

وَکشِفا الْعَمی وَالْمَرضی بِهِ

إِجابَةُ الدُّعاءِ فِی أَعْتابِهِ

و مانند شفای کور و بیماران به‌سبب عنایتش

اجابت دعا در آستانش است

دعا

سوم؛ «شیخ کفعمی» در «بلدالامین» فرمود که در شب مبعث این دعا را بخوانند:

«اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِالتَّجَلِّی الْأَعْظَمِ فِی هذِهِ اللَّیلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمُرْسَلِ الْمُکرَّمِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَغْفِرَ لَنا مَا أَنْتَ بِهِ مِنَّا أَعْلَمُ، یا مَنْ یعْلَمُ وَ لَا نَعْلَمُ.

خدایا! از تو می خواهم، به تجلّی اعظم، در این شب از ماه تجلیل شده و به حق رسول محبوب و شایستۀ احترام که درود فرستی بر محمّد و خاندانش و بیامرزی بر ما، آنچه را تو به آن از ما داناتری، ای آن که می داند و ما نمی دانیم.

اللّهُمَّ بارِک لَنا فِی لَیلَتِنا هذِهِ الَّتِی بِشَرَفِ الرِّسالَةِ فَضَّلْتَها، وَبِکرامَتِک أَجْلَلْتَها، وَبِالْمَحَلِّ الشَّرِیفِ أَحْلَلْتَها.

خدایا! به ما برکت ده در این شب، شبی که آن را به شرف رسالت برتری دادی و به بزرگ منشی و بخشندگی ات بزرگ کردی و به جایگاه شریفی برآوردی.

اللّهُمَّ فَإِنّا نَسْأَلُک بِالْمَبْعَثِ الشَّرِیفِ، وَالسَّیدِ اللَّطِیفِ، وَالْعُنْصُرِ الْعَفِیفِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَجْعَلَ أَعْمالَنا فِی هذِهِ اللَّیلَةِ وَ فِی سائِرِ اللَّیالِی مَقْبُولَةً، وَ ذُنُوبَنا مَغْفُورَةً، وَ حَسَناتِنا مَشْکورَةً، وَ سَیئاتِنا مَسْتُورَةً، وَ قُلُوبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَةً، وَ أَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْک بِالْیسْرِ مَدْرُورَةً.

خدایا! ما از تو درخواست می کنیم به حق بعثت برجسته و آقای مهربان و بنیاد و نژاد پارسا که بر محمّد و خاندانش درود فرستی و اعمال ما را در این شب و در سایر شب ها پذیرفتۀ پیشگاهت قرار دهی و گناهانمان را آمرزیده بداری و خوبی هایمان را مورد پاداش فراوان و بدی هایمان را پوشیده گردانی و دل هایمان را به گفتار خوش شادمان سازی و روزی هایمان را از سوی خود به آسانی فراوان کنی.

اللّهُمَّ إِنَّک تَری وَ لَا تُری، وَ أَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلی، وَ إِنَّ إِلَیک الرُّجْعی وَالْمُنْتَهی، وَ إِنَّ لَک الْمَماتَ وَالْمَحْیا، وَ إِنَّ لَک الْآخِرَةَ وَالْأُولی؛

خدایا! تو می بینی و خود دیده نمی شوی و تو در چشم انداز برتری و بازگشت و سرانجام به سوی توست و مرگ و حیات و آخرت و دنیا از تو است؛

اللّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِک أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزی، وَ أَنْ نَأْتِی مَا عَنْهُ تَنْهی.

خدایا! به تو پناه می آوریم از اینکه خوار و رسوا شویم و از اینکه مرتکب عملی شویم که از آن نهی کرده ای.

اللّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُک الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِک، وَ نَسْتَعِیذُ بِک مِنَ النَّارِ فَأَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِک، وَ نَسْأَلُک مِنَ الْحُورِ الْعِینِ فَارْزُقْنا بِعِزَّتِک، وَاجْعَلْ أَوْسَعَ أَرْزاقِنا عِنْدَ کبَرِ سِنِّنا، وَ أَحْسَنَ أَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ آجالِنا، وَ أَطِلْ فِی طاعَتِک، وَ ما یقَرِّبُ إِلَیک، وَیحْظِی عِنْدَک، وَیزْ لِفُ لَدَیک أَعْمارَنا، وَ أَحْسِنْ فِی جَمِیعِ أَحْوالِنا و  َأُمُورِنا مَعْرِفَتَنا،وَ لَا تَکلْنا إِلی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِک فَیمُنَّ عَلَینا، وَ تَفَضَّلْ عَلَینا بِجَمِیعِ حَوائِجِنا لِلدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، وَابْدَأْ بِآبائِنا وَ أَبْنائِنا وَجَمِیعِ إِخْوانِنَا الْمُؤْمِنِینَ فِی جَمِیعِ مَا سَأَلْناک لِأَ نْفُسِنا یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛

خدایا درخواست بهشت را به رحمتت از تو داریم و به تو پناه می آوریم از آتش دوزخ، پس ما را به قدرتت از آتش پناه ده و از تو درخواست حورالعین داریم، پس به عزّتت روزی ما کن و فراخ ترین روزی را هنگام پیری ما قرار ده و نیکوترین اعمالمان را به گاه فرا رسیدن مرگمان و عمر ما را در طاعتت و در آنچه ما را به سویت نزدیک کند و در نزدت بهره مندمان نماید و در پیشگاهت بر منزلتمان افزاید، طولانی گردان و در همه حالات و کارها معرفتمان را نیکو ساز و ما را به احدی از مردمان وامگذار تا بر ما منّت نهد و بر ما به برآورده ساختن تمام حاجات دنیا و آخرتمان لطف کن و بخشش آغاز کن به پدرانمان و فرزندانمان و همه برادران با ایمانمان، در همه آنچه از تو برای خود درخواست کردیم، ای مهربان ترین مهربانان؛

اللّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُک بِاسْمِک الْعَظِیمِ، وَ مُلْکک الْقَدِیمِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَ الْعَظِیمَ، إِنَّهُ لَایغْفِرُ الْعَظِیمَ إِلّا الْعَظِیمُ.

خدایا! از تو می خواهیم به نام بزرگت و فرمانروایی دیرینه ات که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و بیامرزی بر ما گناه بزرگ را، چراکه بزرگ را جز بزرگ نمی آمرزد.

اللّهُمَّ وَ هذا رَجَبٌ الْمُکرَّمُ الَّذِی أَکرَمْتَنا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ، أَکرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَینِ الْأُمَمِ، فَلَک الْحَمْدُ یا ذَا الْجُودِ وَالْکرَمِ، فَأَسْأَلُک بِهِ وَبِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، الْأَجَلِّ الْأَکرَمِ الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّک فَلا یخْرُجُ مِنْک إِلی غَیرِک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ أَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلِینَ فِیهِ بِطاعَتِک، وَالْآمِلِینَ فِیهِ لِشَفاعَتِک.

خدایا! این ماه محبوب و قابل احترام رجب است که ما را به آن گرامی داشتی، نخستین ماه های حرام است که ما را به آن از میان امّت ها اکرام کردی، پس تو را سپاس ای دارای بخشش و بزرگواری، از تو می خواهم به حق ماه رجب و به حق نام بزرگ تر بزرگ تر بزرگ تر باشکوه تر و باارزش تر که آن را آفریدی، پس در سایه ات استقرار یافت، نامی که از تو به غیر تو نرسد که بر محمّد و اهل بیت پاکش درود فرستی و ما را در این ماه از برپادارندگان طاعتت و آرزومندان شفاعتت قرار دهی.

اللّهُمَّ اهْدِنا إِلَی سَواءِ السَّبِیلِ، وَاجْعَلْ مَقِیلَنا عِنْدَک خَیرَ مَقِیلٍ، فِی ظِلٍّ ظَلِیلٍ، وَ مُلْک جَزِیلٍ، فَإِنَّک حَسْبُنا وَ نِعْمَ الْوَکیلُ.

خدایا! ما را به راه راست هدایت کن و جایگاه ما را نزد خود بهترین استراحتگاه در سایه سار رحمت همیشگی و فرمانروایی عظیمت قرار ده، تو ما را بسی و چه نیکو کارگشایی.

اللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحِینَ مُنْجِحِینَ غَیرَ مَغْضُوبٍ عَلَینا وَ لَا ضَالِّینَ بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

خدایا! ما را به حالت رستگاری و موفقیت برگردان که در گروه مورد خشم قرارگرفتگان و در طایفه گمراهان نباشیم، به مهربانی ات ای مهربان ترین مهربانان.

اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِعَزائِمِ مَغْفِرَتِک، وَبِواجِبِ رَحْمَتِک، السَّلامَةَ مِنْ کلِّ إِثْمٍ، وَالْغَنِیمَةَ مِنْ کلِّ بِرٍّ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ؛

خدایا! به آهنگ های استوار آمرزشت و به رحمتت که بر خود لازم کرده ای، از تو می خواهم، سلامت از هر گناه و بهره مندی از هر کار نیک و رسیدن به بهشت و رهایی از دوزخ را به من عطا کنی؛

اللّهُمَّ دَعاک الدَّاعُونَ وَ دَعَوْتُک، وَ سَأَلَک السَّائِلُونَ وَ سَأَلْتُک، وَ طَلَبَ إِلَیک الطَّالِبُونَ وَ طَلَبْتُ إِلَیک.

خدایا! خوانندگان تو را خواندند و من هم تو را خواندم و درخواست کنندگان از تو درخواست کردند و من هم از تو درخواست نمودم و جویندگان تو را جویا شدند و من هم جویای تو شدم.

اللّهُمَّ أَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجاءُ، وَ إِلَیک مُنْتَهَی الرَّغْبَةِ فِی الدُّعاءِ.

خدایا! تو مورد اطمینان و امیدی و نهایت میل و رغبت در خواندن دعا به سوی توست.

اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَاجْعَلِ الْیقِینَ فِی قَلْبِی، وَالنُّورَ فِی بَصَرِی، وَالنَّصِیحَةَ فِی صَدْرِی، وَ ذِکرَک بِاللَّیلِ وَ النَّهارِ عَلَی لِسانِی، وَ رِزْقاً واسِعاً غَیرَ مَمْنُونٍ وَ لَا مَحْظُورٍ فَارْزُقْنِی، وَبارِک لِی فِیما رَزَقْتَنِی، وَاجْعَلْ غِنای فِی نَفْسِی، وَ رَغْبَتِی فِیما عِنْدَک، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست و یقین را در قلبم قرار ده و روشنی را در دیده ام و خیرخواهی را در سینه ام و ذکرت را در هر شب و روز بر زبانم و روزی گستردۀ پایان‌ناپذیر و غیر حرام را روزی‌ام کن و در آنچه روزی‌ام کردی برکت قرار ده و بی نیازی ام را در خودم و دلبستگی ام را در آنچه نزد توست قرار ده، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.»

پس به سجده برو و صد مرتبه بگو:

«أَلحَمدُ لِلهِ الَّذی هَدانا لِمَعرِفَتِهِ وَ خَصَّنا بِوِلایَتِهِ وَ وَفَّقنا لِطاعَتِهِ، شُکراً شُکراً

سپاس ویژۀ خداست که ما را به معرفتش رهنمون شد و به ولایتش اختصاص داد و به طاعتش توفیقمان عطا کرد، سپاس، سپاس.»

سپس سر از سجده بردار و بگو:

«أللهُمَّ إِنّی قَصَدتُکَ بِحاجَتی وَ اعتَمَدتُ عَلَیکَ بِمَسئَلَتی وَ تَوَجَّهتُ إلَیکَ بِأَئِمَّتی وَ سادَتی

خدایا! من تو را برای حاجتم قصد کردم و به خواسته‌ام بر تو اعتماد کردم و به‌واسطه امامان و سرورانم به تو روی آوردم

أللهُمَّ انفَعنا بِحُبِّهِم وَ أَورِدنا مَورِدَهُم وَ ارزُقنا مُرافَقَتَهُم وَ أَدخِلنا الجَنَّةَ فی زُمرَتِهِم

خدایا! ما را به محبتشان سود بخش و به جایگاه آنان وارد ساز و هم‌نشینی با ایشان را روزی ما گردان و ما را در زمره آنان وارد بهشت کن

بِرَحمَتِکَ یا أَرحَمَ الرّاحِمینَ

به امید مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان»

منبع: مفاتیح الجنان/ صص ۲۴۴-۲۴۹

انتهای پیام/ 118