تاسیس ژئوپارک نسخه عملیاتی برای توسعه گردشگری مراغه

به گزارش ایرنا کارشناسانی که با مباحث ژئوپارک آشنایی کامل دارند، به خوبی واقف هستند که نسخه عملیاتی دیگری برای توسعه گردشگری در چنین مناطقی، به اندازه تاسیس ژئوپارک جامع و موثر نیست.

چراکه تاسیس ژئوپارک به منابع مالی کمتر نیاز دارد، با مشارکت عموم مردم محلی (و نه تنها با سرمایه‌گذاری فردی) ایجاد می‌شود و برند آن هم مورد توجه گردشگران خارجی است.

حفاظت از منابع طبیعی و تاریخی، رونق محصولات محلی و صنایع دستی و ایجاد جذابیت مضاعف در گردشگران نیز از دیگر مزیت‌های تاسیس ژئوپارک در مراغه به شمار می‌رود.

‌«غلامرضا زراع» از دیرینه‌شناسان آشنا با منطقه فسیلی مراغه که تاسیس ژئوپارک سهند را طی سال‌های اخیر از نظر تخصصی راهبری کرده، معتقد است: پدیده‌های زمین ساختی به دلیل خودگرایی به سرمایه‌گذاری به احداث نیاز ندارد و بر همین اساس هزینه بهره‌برداری از این پدیده‌ها به مراتب کمتر از سایر ظرفیت‌های گردشگری است.

وی با اشاره به تخریب روزافزون محیط زیست منطقه، بیان کرد: تاسیس ژئوپارک، رقابت مردم محلی را برای حفاظت از منابع طبیعی و تاریخی برمی‌انگیزد و به علت درآمدزایی مستمر برای مردم محلی، توسعه پایدار را به ارمغان می‌آورد.

«زارع» با تاکید بر اینکه عرضه مستقیم محصولات کشاورزی و صنایع دستی در مناطق دارای ژئوسایت‌ها از نظر اقتصادی و توسعه پایدار می‌تواند مفید باشد، تصریح کرد: در ژئوپارک‌ها به زنان محلی و نقش آنان در توسعه صنایع دستی و توانمندی‌های محلی توجه خاص می‌شود و رفاه، سلامت و بهداشت زنان و کودکان ارتقا می‌یابد.

دبیر کارگروه تاسیس ژئوپارک سهند بیان کرد: مشارکت جوانان در قالب استارتاپ‌ها و جذب گردشگران هم زمینه اشتغالزایی برای این قشر را فراهم می‌کند؛ ضمن توجه به اینکه تاسیس ژئوپارک‌ها می‌تواند در برندسازی محصولات منطقه هم مفید باشد.

به گفته «زارع» فراوانی پدیده‌های زمین‌شناسی و ارتباط با طبیعت، همواره برای گردشگران داخلی و خارجی جذابیت دارد و هر ژئوسایت در حقیقت از ۲ شاخه گردشگری شامل اکوتوریسم و ژئوتوریسم بهره می‌برد.

وی اضافه کرد: پدیده‌های زمین‌شناسی به علت اینکه جزئی از طبیعت، و با ساختار روانی انسانها در ارتباط است، برای تمامی سلیقه‌ها جذابیت دارد و باید از این ظرفیت برای توسعه گردشگری شهرستان استفاده شود.

مراغه از ظرفیت قطعی برای ثبت ژئوپارک جهانی برخوردار است

عضو شورای عالی ژئوپارک‌های یونسکو پیش از این به خبرنگار ایرنا گفته بود که «مراغه با برخورداری از قابلیت‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و میراث ناملموس، از ظرفیت‌های قطعی ایران برای معرفی به عنوان ژئوپارک جهانی است».

«علیرضا امری کاظمی» که یکبار نیز ژئوپارک پیشنهادی مراغه را در اروپا معرفی کرد، ادامه داد: کمتر نقطه‌ای در سطح جهان با این گسترده و ابعاد، از تنوع بالای زمین‌شناسی و فرهنگی برخوردار است و مهمترین ژئوسایت آن منطقه فسیلی به شمار می‌رود که ارزش جهانی دارد.

وی ادامه داد: در کنار آن ظرفیت‌‍‌های تاریخی، اصالت، آداب و رسوم و میراث ناملموس منطقه مراغه نیز بسیار اهمیت دارد و جاذبه‌های سهند نیز یک ارزش افزوده بسیار چسمگیر برای آن به شمار می‌رود.

به گفته این ارزیاب بین‌المللی هدف اصلی از ثبت ژئوپارک، ایجاد ارتباط بین انسان و زمین و بهره‌برداری خردمندانه انسان از زمین است که می‌تواند جاذبه‌های زمین‌شناسی و فرهنگی را هم شامل شود و اقتصاد منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.

وی ادامه داد: با ثبت ژئوپارک، فرصت‌های کاری جدید در منطقه ایجاد و تاریخ و فرهنگ منطقه به گردشگران معرفی می‌شود؛ همچنین علم و دانش و مطالعات منطقه‌ای در کنار اقتصاد محلی توسعه می‌یابد.

«امری کاظمی» اظهار کرد: وقتی این منطقه از سوی یک نهاد بین‌المللی به عنوان یک مرکز گردشگری معرفی شود، سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری به مراغه روانه می‌شوند زیرا می‌دانند که طرح‌های گردشگری این منطقه مورد توجه جهانیان قرار می‌گیرد.

وی همچنین به فرصت برندینگ و تبلیغات مراغه در سطح جهانی اشاره، و بیان کرد: ایجاد و ثبت ژئوپارک سهند بدون‌شک یکی از راهکارهای توسعه پایدار مراغه به شمار می‌رود و مسئولان امر باید تمام توان خود را برای ثبت جهانی آن به کار بگیرند.

به گزارش ایرنا برای نخستین‌بار طی سال ۱۳۸۹ در کتاب «اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران» نوشته «امری کاظمی» که توسط سازمان زمین‌شناسی کشور انتشار یافت، پیشنهاد قطعی برای ثبت ملی و جهانی منطقه سهند به مرکزیت مراغه به عنوان ژئوپارک مطرح شد.

از آن تاریخ به بعد هرازگاهی زمزمه‌هایی برای تاسیس ژئوپارک سهند به گوش رسید تا اینکه موضوع طی سال ۱۴۰۱ شمسی و با سخنرانی «عباس قادری» در پانزدهمین همایش انجمن دیرینه‌شناسی ایران و دومین همایش ملی تنوع زیستی دیرینه در دانشگاه آزاد اسلامی مراغه جدی‌تر شد.

برگزاری میزگردی با حضور متخصصان زمین‌شناسی در حاشیه همین همایش در دفتر ایرنا هم توجه عموم را به اهمیت موضوع و توانمندی‌های زمین‌شناسی و فرهنگ بومی و محلی برخی از ژئوسایت‌های شهرستان جلب کرد.

همچنین در ادامه نیز نشست تخصصی با حضور «امری کاظمی» داور بین‌المللی ژئوپارک در محل سالن دانشگاه علوم پزشکی مراغه برگزار شد و نشست ویژه در محل فرمانداری هم روز به روز موضوع ثبت ژئوپارک مراغه را برجسته‌تر کرد.

همین عوامل دست به دست هم داد و کارگروه تخصصی ثبت ژئوپارک مراغه با ریاست فرماندار وقت در دولت سیزدهم تشکیل شد اما زیربار نرفتن فرماندار وقت برای امضای قرارداد مشاور طی سال ۱۴۰۲ و در ادامه تغییر در فرمانداری و دیگر وقایع از جمله سقوط بالگرد رییس‌جمهور و برگزاری انتخابات موجب شد تا جلسات این کارگروه به ورطه فراموشی سپرده شود.

گفتنی است این روزها نسخه عملیاتی برای سند توسعه گردشگری مراغه در حال تدوین است و این موضوع مورد تاکید کارشناسان قرار دارد که بهترین نسخه در حقیقت تاسیس ژئوپارک سهند به مرکزیت این کهن‌شهر محسوب می‌شود.