پسماندهایی که باید مدیریت شود

به گزارش ایرنا، عده‌ای از کارشناسان عقیده دارند که پسماند یا زباله‌ صنعتی شامل تمام موادی خطرناک است که ناخواسته‌ در فرآیندهای صنعتی به شکل «پسماندهای صنعتی جامد»، «پسماندهای صنعتی سمی»، «پسماندهای صنعتی شیمیایی» و «پسماندهای صنعتی مایع» تولید می‌شود.

به عقیده این کارشناسان؛ مدیریت نادرست پسماندهای صنعتی و همچنین نبود واحدهای خاص برای مدیریت پسماندها و بازیافت صنعتی به عنوان یک معضل در چهارمحال و بختیاری در آینده تبدیل خواهد شد.

بر اساس بند پنج ماده ۲ ‌قانون مدیریت پسماندها مصوب ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، به تمام پسماندهای ناشی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی و پسماندهای پالایشگاهی‌ صنایع گاز، نفت و پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن گفته می‌شود از قبیل براده‌ها، سرریزها ‌و لجن‌های صنعتی، پسماندهای صنعتی اطلاق می‌شود.

همچنین طبق بند ۳ ماده ۲ این قانون، پسماندهای ویژه ‌به همه پسماندهایی گفته می‌شود که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیت، بیماری‌زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن را دارند و به مراقبت ویژه نیاز داشته باشند.

امروزه علاوه بر نبود کارخانه مدیریت و بازیافت پسماند خانگی، پسماندهای صنعتی استان نیز به دلیل نبود کارخانه بازیافت به عنوان یک معضل زیست‌محیطی تبدیل شده است که این مساله می‌طلبد از سوی مسوولان برای راه‌اندازی این واحدها و یا همکاری و حمایت بیشتر از بخش خصوصی برای راه‌اندازی این واحدها اقدامات لازم انجام شود.

بنابر نظر جمعی از کارشناسان حوزه محیط‌زیست، ورود پسماندهای صنعتی به محیط‌زیست اگر بدون کنترل و مدیریت صحیح باشد، موجب بدمنظره شدن محیط زیست، آلودگی آب، هوا و خاک و به خطر افتادن بهداشت و سلامت افراد جامعه می‌شود.

این عده معتقدند؛ با توجه به اینکه امروزه آمار دقیقی از میزان و وضعیت کمی و کیفی پسماندهای صنعتی در استان وجود ندارد، این مساله باعث شده که مدیریت پسماند صنعتی در چهارمحال و بختیاری با مشکل مواجه شود که ضرورت است در این زمینه بانک اطلاعاتی پسماند صنعتی به عنوان یک ضرورت در استان تهیه شود.

مدیریت پسماند صنعتی؛ شاه کلید تحول در اقتصاد چرخشی و بهینه‌سازی فرآیند تولید

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه مدیریت پسماند یک ضرورت غیرقابل انکار برای صنایع است گفت: در استان با توجه به موقعیت و وضعیت جغرافیایی(توپوگرافی) و همچنین توسعه بخش صنعت، مدیریت پسماند صنعتی به عنوان یک ضرورت است.

شهرام زارع فارسانی در گفت و گو با ایرنا افزود: مدیریت پسماند صنعتی کلیدی برای بهینه‌سازی فرآیند تولید و یک امر مهم برای حفظ محیط‌زیست و تحول در اقتصاد چرخشی و بهینه‌سازی فرآیند تولید است.

وی با اشاره به اهمیت این موضوع گفت: تاکنون در کمیسیون عمران و خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی چهارمحال و بختیاری در خصوص مدیریت پسماند، جلسات تخصصی برگزار شده است.

به گفته وی، چهارمحال و بختیاری از معدود استان‌هایی است که کارخانه بازیافت پسماند در بخش خانگی و صنعتی ندارد و می‌طلبد که برای مدیریت پسماند استان یک عرضه‌یابی انجام و از بخش خصوصی و دولتی برای راه‌اندازی این کارخانه‌ها و اجرای طرح مدیریت پسماند خانگی و صنعتی حمایت شود.

وی اظهار داشت: مدیریت ناصحیح و دفن غیراصولی پسماندهای صنعتی که دارای مواد شیمیایی و خطرناک هستند، وارد زنجیره غذایی خواهد شد و سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.

مدیریت پسماند در واحدهای صنعتی در بهبود اعتبار ویژند واحدهای تولیدی تاثیرگذار است

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: مدیریت صحیح پسماند در واحدهای صنعتی و تولیدی نه تنها بر حفظ محیط‌زیست تاثیرگذار است، بلکه به بهبود اعتبار شرکت‌ها نیز کمک می‌کند.

به گفته وی، مدیریت پسماند در صنایع از ارکان اساسی توسعه پایدار است و رویکرد صحیح به مدیریت پسماند نه تنها ضرورت، بلکه یک مسوولیت اجتماعی برای صنایع مختلف به ویژه صنایع بزرگ است.

زارع اظهار داشت: مدیریت صحیح پسماند و راه‌اندازی کارخانه بازیافت، پسماندهای صنعتی در استان در افزایش سودآوری اقتصادی به جهت کاهش هزینه‌های دفن زباله و درآمدزایی از طریق فروش بازیافت پسماندها تاثیرگذار است.

این فعال اقتصادی بخش خصوصی افزود: مدیریت صحیح پسماند در واحدهای صنعتی موجب تقویت جایگاه صنایع در بازار می‌شود و نشان‌دهنده تعهد واحدهای صنعتی و افزایش برند صنایع در بازارهای داخلی و جهانی است.

وی با تاکید بر حمایت از سرمایه‌گذاران خصوصی برای راه‌اندازی واحدهای بازیافت صنعتی در استان گفت: مدیریت پسماند واحدهای شیمیایی مانند کارخانه پارچه‌بافی، رنگ‌سازی، سلولزی که مواد پسماند شیمیایی دارند،یک ضرورت است.

شهرک تخصصی بازیافت در چهارمحال و بختیاری راه‌اندازی می‌شود

مدیر بهداشت، ایمنی محیط‌زیست و انرژی شرکت شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری با اشاره ضرورت مدیریت پسماند در استان گفت: شهرک تخصصی بازیافت استان راه‌اندازی می‌شود.

محمد شریف‌پور در گفت و گو با ایرنا افزود: برای راه‌اندازی این شهرک تخصصی و ایجاد خوشه‌های مختلف در حوزه پسماند و بازیافت زباله خانگی، صنعتی و ویژه، زمینی به مساحت ۴۰۰ هکتار جانمایی شده است که پس از تایید این زمین توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست، انجام کارهای اجرای و عملیاتی از جمله انتخاب مشاور و مجوزهای زیست‌محیطی انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه مرکز بازیافت و مدیریت پسماند در استان فعال نیست و یک طرح برای راه‌اندازی مرکز بازیافت از ۱۲ سال گذشته تاکنون به دلیل مشکلاتی در زمینه دریافت مجوز از امور اراضی و برخی مشکلات اجتماعی به سرانجام نرسیده است گفت: با فعال شدن شهرک تخصصی بازفت در سطح استان مجوز برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در زمینه مدیریت پسماند و راه‌اندازی جانبی و تکمیل زنجیره تولید انجام می‌شود و از پسماندها به عنوان یک ظرفیت برای تولید استفاده می‌شود.

به گفته وی، با فعال شدن این شهرک تخصصی و همچنین مدیریت پسماند صنعتی، مشکل بسیاری از واحدهای صنعتی که به دلیل آلایندگی از چرخه تولید خارج شدند رفع می‌شود.

شریف‌پور افزود: هم‌اکنون آمار دقیقی از میزان پسماندهای صنعتی در استان وجود ندارد و پسماندهای صنعتی استان پس از ثبت در سامانه جامع محیط‌زیست به شرکت بازیافت پسماندهای صنعتی و ویژه منتقل می‌شود.

وی افزود: فعال شدن این شهرک تخصصی یک مجتمع اقتصادی سودآور است و در صورت ساماندهی و حمایت از این‌گونه صنایع با فراهم‌کردن زیرساخت‌های مناسب و ارائه آموزش‌های لازم به پیمانکاران و شهروندان در اجرای تفکیک صحیح و اصولی این مواد زائد، قابلیت بهره‌برداری در ادامه به‌طور مجدد تحقق می‌یابد و بدین ترتیب زنجیره مدیریت پسماند کامل خواهد شد.

مدیریت پسماند صنعتی یک معضل جدی است، محیط‌زیست تنها وظیفه نظارتی دارد

مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه مدیریت پسماند صنعتی یک معضل جدی است گفت: سازمان حفاظت محیط زیست متولی مدیریت پسماند نیست و تنها وظیفه نظارتی دارد.

محسن کریمی با تاکید بر اینکه یکی از چالش‌های مهم استان مدیریت پسماند صنعتی است افزود: در استان مرکز مدیریت پسماند صنعتی و امحای پسماند صنعتی ویژه وجود ندارد و از ۱۰ سال گذشته راه‌اندازی این مرکز در دست پیگیری قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه مطالعات اجرای این طرح از سال ۹۴ شروع شده و سال ۹۹ مجوز زیست محیطی این طرح از محیط‌زیست دریافت شده است افزود: از سال ۹۹ تاکنون برای اجرای این طرح با سرمایه‌گذار همکاری نشده است.

کریمی افزود: به استناد ماده ۱۱ قانون مدیریت جامع پسماندها، سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت و نیز شهرک‌های صنعتی در زمینه مدیریت پسماند صنعتی تکالیف قانونی دارند و باید به آن عمل کنند.

به گفته وی، در این ماده قانونی تمام ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و معدنی قید شده است و واحدهای صنعتی و نهادهای مسوول باید توجه بیشتری نسبت به این امر داشته باشند.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه پسماندها به خصوص مدیریت نادرست پسماندهای صنعتی باعث آلودگی منابع آبی، آلودگی خاک، هوا و بروز خطرات زیادی برای حیات وحش و انسان می‌شود گفت: در صورت مدیریت ناصحیح، پسماندهای صنعتی از طریق فرایندهای مختلف از جمله دفن نادرست فاضلاب صنعتی، نشت مواد شیمیایی از کارخانه‌ها و حوادث صنعتی وارد منابع آبی از جمله رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی می‌شود.

به گفته وی، پسماندهای صنعتی از طریق دفن نادرست، نشت و یا رسوب‌های هوا به خاک وارد شوند و مواد شیمیایی و فلزات سنگین موجود در این پسماندها می‌توانند به سرعت در خاک نفوذ کرده و ساختار و ترکیب شیمیایی آن را تغییر دهند که منجر به کاهش کیفیت خاک و قابلیت آن برای تولید محصولات کشاورزی شود.

کریمی گفت: صنایع مختلف با انتشار آلاینده‌های هوا مانند دی‌اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، گوگرد و ذرات معلق، به آلودگی هوا دامن می‌زنند که این آلاینده‌ها می‌توانند از طریق فرایندهای احتراق، تبخیر مواد شیمیایی و انتشار گازهای صنعتی به هوا وارد شوند.

ضرورت تهیه بانک اطلاعاتی پسماند در چهارمحال و بختیاری

مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه بانک اطلاعاتی خاص در بخش پسماند صنعتی وجود ندارد گفت: تهیه بانک اطلاعاتی پسماند صنعتی از سوی اداره کل صنعت، معدن و تجارت با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و مشاوران یک ضرورت است و باید هرچه سریعتر نسبت به تهیه این بانک اطلاعاتی اقدام شود.

کریمی گفت: با توجه به اینکه در زمینه میزان پسماند صنعتی در استان آمار و اطلاعات دقیق وجود ندارد، می‌طلبد که اقدامات لازم در زمینه جمع‌آوری این آمار انجام شود.

به گفته وی، به دلیل نبود واحد بازیافت پسماند صنعتی، هم‌اکنون پسماندهای صنعتی استان از طریق ثبت در سامانه نقل و انتقال پسماند که یک سامانه کشوری است، به استان‌های دیگر منتقل می‌شود.

وی اظهار داشت: طرح راه‌اندازی مرکز مدیریت پسماند صنعتی استان از ۱۲ سال گذشته تهیه شده است اما به دلیل برخی مشکلات اجتماعی هنوز اجرایی نشده است.

کریمی افزود: مشاور طرح آمادگی کامل برای راه‌اندازی این واحد صنعتی را دارد که در صورت رفع مشکل واگذاری زمین پس از دریافت استعلام‌های لازم کار ساخت و ساز این واحد را از اوایل سال آینده آغاز کند.

انجام ۳۰۰ مورد پایش از واحدهای صنعتی

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری گفت: از ابتدای سالجاری تا کنون ۳۰۰ مورد پایش از واحدهای صنعتی که رعایت مدیریت پسماند نداشتند، انجام شده است.

وی گفت: در بازدیدها و پایش‌های انجام شده، اخطاریه‌های لازم در خصوص نبود مدیریت پسماند صنعتی و ویژه به واحدهای صنعتی استان داده شده است و تعدادی از این واحدها بعد از صدور اخطار به دادگاه معرفی شدند.

ضرورت راه‌اندازی مرکز مدیریت پسماند صنعتی در استان

مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری چهارمحال و بختیاری گفت : راه‌اندازی طرح مدیریت پسماند صنعتی در استان یک ضرورت است.

علی محمدی افزود: با توجه به اینکه در استان چهارمحال و بختیاری از چند سال گذشته به توسعه بخش صنعت توجه ویژه شده و صنعت درحال گسترش است، می‌طلبد که پسماند صنعتی استان مدیریت و کارخانه بازیافت پسماند در استان احداث شود.

به گزارش ایرنا، یک هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری وجود دارد که ۹۰ درصد این واحدها به عنوان صنایع کوچک شناخته می‌شوند.