حکابت درج «لا اله الا الله» روی سکه طلای انگلیسی

به گزارش ایکنا، تارنمای شبکه الجزیره در گزارشی درباره نخستین دینار طلای انگلیسی که عبارت «لا اله الا الله» بر روی آن حک شده بود، دلایل این اقدام و نخستین فردی که این دینار را ضرب کرده است را بررسی کرد.

 

در این گزارش آمده است:

 تاریخ اسلام در اروپا دارای ریشه‌ای عمیق و کهن است و از زمانی آغاز شد که مسلمانان به شرق و غرب اروپا سفر کردند. این تاریخ در شرق اروپا و در قرون اولیه اسلامی از طریق رویارویی مسلمانان با مردم بیزانس و در غرب به هنگام پیروزی مسلمانان در فتح اندلس و نفوذ آنان در شمال این قاره و نزدیک شدن به پاریس، پایتخت فرانسه، آغاز شد.

 

شکیب ارسلان در کتاب خود «تاریخ جنگ‌های اعراب در فرانسه، سوئیس، ایتالیا و جزایر دریای مدیترانه» نوشته است که حضور مسلمانان در غرب اروپا تنها به اسپانیا، پرتغال و فرانسه منحصر نمی‌شد، بلکه در قرون اولیه اسلامی به سوئیس و ایتالیا هم رسیده بود. بدین ترتیب اروپا خیلی زود با دین اسلام و پیروان آن آشنا شد و طبیعی است که از این جریان تمدنی جدید تأثیر پذیرد.

 

روابط اسلام با غرب، تنها رابطه جنگ و مبارزه تن به تن یا تعقیب و گریز نبود بلکه روابط سیاسی، اقتصادی، تجاری و دیپلماتیک نیز بین آنها برقرار بود. با توجه به نهضت بزرگ اسلامی در دوران حکومت امویان و عباسیان و شکوفایی علوم و معارف و رفاه تجاری و اقتصادی، تمدن اسلامی تبدیل به نمونه‌ای شد که ملت‌های غربی و روس به سمت آن کشیده شدند.

 

ویل دورانت در دایرة المعارف خود بر این مسئله تأکید کرده و می‌گوید: دین اسلام طی 5 قرن یعنی از سال 700 تا 1200 میلادی در زمینه قدرت، حکومت و کشورگشایی، ادب و اخلاق، بالا بردن سطح زندگی، قانونگذاری ترحم‌آمیز، تسامح دینی، تحقیقات علمی، علوم مختلف، طب و فلسفه، بر جهان حکمرانی می‌کرد و بی‌شک این شکوفایی اخلاقی، دینی و علمی مسلمانان را الگویی برای مردم جهان قرار داده بود و آنها سعی می‌کردند از مسلمانان تقلید کرده و روش آنها را پیش بگیرند.

 

اوفا رکس؛ پادشاهی که دینار اسلامی را ضرب کرد

 

در بسیاری از اسناد که تا امروز به دست ما رسیده می‌بینیم که در نیمه قرن نوزدهم میلادی یک دینار طلا در روم کشف شده که در بریتانیا ضرب شده است و در دو طرف آن عبارت «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» حک شده است.

 

با وجود اینکه تاریخ ضرب این دینار به قرن‌ها قبل باز می‌گردد، اما پس از انتشار گزارشی از آدریان لو انگنبریر، پژوهشگر علم سکه شناسی، به شهرت رسید.

 

اگر به این گزارش نگاهی بیفکنیم می‌بینیم که تاریخ ضرب این دینار به دوران اوفا رکس  (OFFA REX)پادشاه انگلیسی که در نیمه دوم قرن هشتم میلادی یعنی حدود 1200 سال قبل می‌زیسته، باز می‌گردد.

 

اوفا رکس یکی از پادشاهان انگلوساکسون بوده است که از بزرگترین پادشاهان آن دوره محسوب می‌شود و نزدیک به 40 سال (از 757 تا 796 میلادی) پادشاهی کرد. او یکی از عاملان بزرگ متحد کردن جزیره بریتانیا بود. اما این سؤال مطرح است که چرا اوفا بر روی دینار طلا عبارات اسلامی را حک کرده است؟ و چرا این سکه مشخصاً در روم کشف شده است؟

 

با توجه به تاریخ بریتانیا از نیمه قرن چهارم تا نیمه قرن ششم میلادی، مشاهده می‌کنیم که این کشور در این دوره زمانی، اولین حملات ژرمن‌ها که در آن زمان آنگلوساکسون یا ساکسون نامیده می‌شدند و شامل ساکسون‌ها، انگلیسی‌ها، دانمارکی‌ها و آلمانی‌ها بودند، رخ داد. این گروه‌ها به جزیره بریتانیا حمله کردند و با مقابله جدی ساکنان اصلی این جزیره مواجه نشدند. این ساکنان از جنگ فرار کرده و در مناطق ولز جنوبی مستقر شدند و آنجا را سرزمین خود قرار دادند.

 

 

اما به سرعت درگیری‌های شدیدی بین رهبران این گروه‌ها رخ داد و هریک از آنها توانستند یک کشور برای خود تأسیس کنند. این امر منجر به ایجاد 7 کشور در جزیره بریتانیا به نام‌های: ویسکس، ساسکس، اسیکس، آنگلیای شرقی، مرسیا، نورثمبریا و کنت، شد. در نهایت کشور مرسیا به پادشاهی اوفا رکس پس از جنگ‌ها و درگیری‌های شدید بر همه این کشورها سلطه یافت و رهبری آنها را به دست گرفت و توانست لقب پادشاه انگلیس و پادشاه سراسر مملکت انگلیستان و کشور بزرگ مرسیا را به دست آورد.

 

شایان ذکر است که اوفا این دستاورد شگفت‌انگیز را جز با توان نظامی مبتنی بر تجارت و ثروت نتوانست بدست آورد. این استراتژی نشان دهنده علاقه اوفا به تجارت و تمرکز او بر اقتصاد و ایجاد روابط دیپلماتیک و تجاری با قدرت‌های اروپایی و همچنین با جهان اسلام بود که در اوج تمدن و قدرت نظامی در اوایل حکومت خلفای عباسی قرار داشت.

 

از این رو، اوفا برای مدرن کردن سکه‌های طلا و نقره برای انگلیسی‌ها تلاش کرد تا تجارت بین انگلستان و همسایگانش و همچنین با جهان اسلام را که در نتیجه پیروزی‌های مسلمانان در اندلس و جنوب فرانسه حضوری قوی در اروپا داشتند، تسهیل کند.  

 

دینار اوفا رکس و جنجال بزرگ

 

اوفا در به رسمیت شناختن اقتدار کلیسای کاتولیک در روم که از سوی قدرتمندترین امپراطورهای اروپا حمایت می‌شد، تردید داشت. در آن زمان شارلمان امپراطور روم بود و اوفا را حامی و خدمتگزار خود برای تحقق اهدافش می‌دانست. از این رو شارلمان به دلیل تردید اوفا و به رسمیت نشناختن کلیسای کاتولیک او را مجازات کرد و از ورود تجار انگلیسی به فرانسه جلوگیری کرد. این کار اوفا را مجبور به پذیرش نفوذ پاپ و افزایش سلطه او بر کلیسای انگلیس کرد.

 

_{ساعتی که هارون الرشید، خلیفه عباسی در سال 870 میلادی به شارلمان، امپراطور روم هدیه داد}

 

مصطفی الکنانی، تاریخ نگار معاصر در کتاب «عصر اوفا؛ پادشاه انگلستان» نوشته است که مورخان می‌گویند سکه‌هایی که در ابتدای دوران حکومت اوفا ضرب می‌شد، دارای صلیب مسیحیان و تصویر پادشاه بود، اما این وضعیت در پایان دوران حکومت وی تغییر یافت و علامت صلیب و تصویر پادشاه از سکه‌ها حذف شد و در سال 157 هجری/774 میلادی، بر روی دینار طلا نقش لا اله الا الله حک شد.

 

بر روی دینارهای آن دوره و در حاشیه آن عبارت «محمد رسول الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله» را می‌بینیم و در وسط سکه نیز عبارت «لا اله الا الله وحده لاشریک له» نقش بسته است. اما در پشت سکه و در حاشیه آن عبارت «بسم الله ضرب هذا الدینار سنة سبع و خمسین و مئة» (به نام خدا؛ این دینار در سال 157 ضرب شده است) و در وسط آن عبارت «محمد رسول الله» همراه با اسم پادشاه یعنی OFFA REX نوشته شده است.

 

این دینار برای نخستین بار در حراج روم عرضه شد و احتمالاً بخشی از هدیه یا جزیه سالانه پاپ آدریان اول بوده است؛ زیرا اوفا تعهد کرده بود که سالانه 365 قطعه طلا برای پاپ ارسال کند. این روش نقش و ضرب سکه تا حد زیادی به دینار عباسی در زمان خلافت ابوجعفر المنصور بود، شباهت دارد.

 

شارلمان در آن زمان جزو اولین کسانی بود که روابط با خلفای عباسی را در عصر هارون الرشید تقویت کرد و هدایای گرانبهایی بین دو طرف مبادله شد. از این رو اوفا رکس سعی کرد به منظور فعال کردن تجارت با مسلمانان از طریق تقویت روابط با قدرتمندترین امپراطوری‌ها به برخی از این مزایا دست یابد و مسیر را برای پذیرش سکه‌های اروپایی در جهان اسلام گشود چرا که کشورهای اسلامی سکه‌های دارای تصاویر صلیب را نمی‌پذیرفتند.

 

این دینارهای طلا که به روش اسلامی ضرب می‌شد، معیاری برای ارزش‌گذاری بود به همین دلیل در اواخر قرن هشتم، این دینار اسلامی که به «مانکوس» (منقوش) معروف بود، در کشورهای دریای مدیترانه شهرت فراوانی پیدا کرده بود. از این رو همه این روش را دنبال کردند و این دینار جزئی از معاملات رسمی بین‌المللی شد.

 

گزارش از فرشته صدیقی

انتهای پیام