نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیبه گزارش ایرنا حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم روز دوشنبه در دومین همایش ملی “نظام فکری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در گسترده خانواده و جمعیت” در دانشگاه شهید باهنر کرمان افزود: می‌بینیم در بعضی تحلیل‌ها، گزارش‌ها و سنجش‌ها که آنچه موجب می‌شود به پدیده شکاف نسلی توجه کنیم، همین جاست یعنی یکی از مهمترین خاستگاه‌های شکل گیری شکاف نسلی، فرآیند تربیتی خانواده است.
وی اظهار داشت: البته همه خانوده‌های ما دچار چنین آسیبی نیستند؛ ما خانواده‌های موفق، منسجم و متعالی بسیار زیاد داریم ولی در بحث آسیب شناسی در جامعه هر مقدار که نفوذ آسیب کم هم به نظر برسد باید به آن توجه کنیم.
رییس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب همچنین گفت: در بحث خانواده یکی از سرفصل‌هایی که جزو اهداف این همایش بوده، تعالی خانواده است، البته مجال اینکه صحبتم را به سمت و سوی نظام‌واره فکری و اندیشه ای رهبر معظم انقلاب ببرم، نیست.
نظام‌واره و منظومه فکری حکیم انقلاب
وی افزود: موضوع مستقلی وجود دارد که اساسا نظام‌واره و منظومه فکری رهبر حکیم انقلاب (در این زمینه) چیست و بتوان آن پارادایم اصلی و چارچوبی که همه مباحث رهبر انقلاب را شامل می‌شود ذیل آن بازخوانی، بازیابی، جانمایی و تحلیل کرد؛ این بحث مستقلی است که تلاش‌هایی برای آن صورت گرفته، مقالات و کتاب‌هایی نیز نوشته شده است.
ذوعلم گفت: ولی یک متن بسیار منقح که به قلم مبارک ایشان نوشته شده و خود ایشان در مقام بیان دیدگاه جامع اجتماعی‌شان بودند، متن بیانیه گام دوم انقلاب است که ۶ سال قبل صادر شد؛ یعنی می‌توانیم، بخصوص پژوهشگران و اندیشه‌ورزان جوان‌تر در فضای حوزه، دانشگاه، پژوهشگاه‌ها و فضای رسانه از بیانیه گام دوم انقلاب چارچوب اندیشه ای و اجتماعی رهبر معظم انقلاب را استنباط کنند چون بسیار بیانیه پرمحتوا و عمیق است، مفاهیم آن بسیار ذوابعاد و دارای کاربرد در عرصه‌های مختلف است.
وی افزود: آنچه اینجا قابل طرح است اینکه دلالت‌های بیانیه گام دوم انقلاب درباره تعالی خانواده و شاخص‌های تعالی خانواده چیست؟؛ آیا می‌توانیم از بیانیه گام دوم انقلاب استفاده کنیم و دیدگاه رهبر حکیم انقلاب درباره یک خانواده متعالی چیست؟.
این مدرس حوزه و دانشگاه گفت: در یک وجه سلبی مساله در مورد سبک زندگی که بندهای آخر بیانیه است رهبر انقلاب به سبک زندگی غربی اشاره کردند؛ اینکه سبک زندگی غربی زیان‌های جبران ناپذیری در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و غیره بر جامعه ما وارد کرده و سپس مطرح می‌کنند که مقابله با این سبک زندگی رایج در غرب که بر جامعه ما سایه افکنده به یک جهاد عظیم نیاز دارد؛ نکته سوم نیز در این جهاد عظیم جوانان باید حضور پیدا کنند.
وی با بیان اینکه این سه نکته از بعد سلبی مهم و قابل تفسیر است ادامه داد: آیا امروز جوان، زن و مرد ما به این آگاهی و باور رسیده که سبک زندگی غربی به جامعه ما زبان‌های جبران ناپذیری وارد کرده است و رسانه، دستگاه تعلیم و تربیت، دانشگاه، حوزه علمیه و مبلغان با چه روش، روایت و تصویرپردازی این نکته بسیار اساسی و ذهنیت را در جامعه ایجاد و تقویت کنند؟.
ذوعلم گفت: البته معلوم است وقتی از سبک زندگی غربی به یک معنای منفی و سلبی استفاده می‌کنیم منظور همان سبک زندگی منفی و مضر غرب است نه بعضی از آداب در سبک زندگی غرب که جنبه بشری دارد، یا اینکه ناشی از فناوری‌ها و تجربه‌های بشری است. پس توجه داریم با توجه به سایر بیانات رهبر معظم انقلاب در نوع نگاه ما به غرب، منظور نفی، رد و طرد همه دستاوردهای غرب حتی در سبک زندگی نیست اما غلبه معنایی و فرهنگی که در سبک زندگی غربی مثل لذت طلبی، ثروت طلبی، بخل، حرص بخصوص رقابت و از این قبیل برای هر جامعه ای مضر است و برای جامعه ما هم این زیان‌ها را وارد کرده است.
وی بیان کرد: و این نکته که جوانان باید در این عرصه و جهاد عظیم مقابله با سبک زندگی غربی و تغییر سبک زندگی مجاهدت کنند و قطعا یک بخش از این مجاهدت، عینی و عملی است، در جای دیگری از بیانیه می‌توان استفاده کرد که در خودسازی تبلور پیدا می‌کند.
رییس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب گفت: ولی در بعد ایجابی می‌توان از بیانیه گام دوم انقلاب ارزش‌هایی را دریافت که در تعالی خانواده باید حضور داشته باشد و به یک خانواده با کیفیت که محصول ناب به جامعه ارایه دهد، رسید.
وی افزود: بخش مهم معنایی و معرفتی در بیانیه گام دوم انقلاب، نظام‌واره ارزش‌های دینی است که به روایت بیانیه و قلم رهبر انقلاب، اجتهاد و استنباط ایشان توام با نوعی خلاقیت و ابداع ارایه شده، البته به عنوان شعارهای جهانی و فطری انقلاب اسلامی که همان ارزش‌های دینی است.
ذوعلم اظهار داشت: از این بخش بیانیه می‌توانیم تصویر و چشم اندازی از یک خانواده متعالی ارایه دهیم که همین تصویر و چشم انداز می‌تواند شاخص‌هایی برای سنجش وضع موجود، آسیب شناسی و خلاءشناسی نیز قرار گیرد.
هشت ارزش
وی گفت: خانواده متعالی را در این چارچوب می‌توان تعریف کرد و این هشت ارزشی که رهبر انقلاب مطرح کردند، هشت کلیدواژه بسیار اساسی و مهم است که صریحا به خانواده ارتباط نمی‌دهند ولی وقتی به جامعه پردازی و تمدن سازی ارتباط پیدا می‌کند، طبعا جامعه پردازی از خانواده شروع می‌شود و تمدن سازی از جامعه پردازی عبور می‌کند.
مسئول دبیرخانه بیانیه گام دوم انقلاب در دفتر مقام معظم رهبری بیان کرد: اولین ارزش آزادی است، دومی اخلاق مثل صداقت، وفاداری، نظم و قانون پذیری که یکی از مهمترین ویژگی‌های اخلاقی به شمار می رود؛ همچنین معنویت، عدالت، استقلال، عزت، عقلانیت و برادری سایر ارزش‌ها هستند.
وی افزود: این هشت ارزش مهم است و یکی از گرانیگاه‌های مهم بیانیه گام دوم انقلاب همین بند بیانیه است که رهبر معظم انقلاب شعارهای جهانی و فطری را آنجا بیان کردند و بعد تاکید می‌کنند که اینها همان ارزش‌های دینی ماست.
ذوعلم گفت: ارزش‌های دینی ما برخلاف بعضی تصورات و تلقی‌های نادرست این نظام‌واره هشت ضلعی است و یک روایت بسیار عمیق، اجتهادی، معتبر و برخوردار از یک نگرش اجتماعی آینده‌نگرانه است.
وی تصریح کرد: اگر به دنبال این هستیم که چهل ساله دوم عمیق‌تر، قوی‌تر و پویاتر از حرکت قبلی انقلاب ادامه پیدا کند، همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند در گام دوم انقلاب به حرکت عمیق تری نیاز داریم، یعنی عینیت بالاتر و واقعیت متعالی‌تر که حتما پشتوانه نظری و تئوریک داشته باشد و این بخش از بیانیه دست ما را پر می‌کند؛ ما را از نظر علمی، اندیشه ای و فکری حمایت می‌کند که روی اینها تاکید و سرمایه گذاری کنیم.
این مدرس حوزه و دانشگاه گفت: چه بسا که همین منظومه هشت ضلعی ارزش‌ها، نظام‌واره فکری اجتماعی رهبر انقلاب را ارایه می‌دهد. ما در جامعه به دنبال چه هستیم؟؛ اهداف ما در انقلاب چه بوده که هنوز همان اهداف برای ما هدف است و در آینده نیز همان اهداف به عنوان آرمان شناخته می‌شود.
وی افزود: در تمدن نوین اسلامی همین ارزش‌ها باید برجسته شود و در زندگی انسان‌ها و در سطح امت اسلامی و فراتر از امت اسلامی باید نهادینه و دیده شود؛ بی توجهی به همین ارزش‌ها در نظام‌واره است که وضعیت امروز جهان را ایجاد کرده است.
ذوعلم گفت: جهانی پر از ظلم، بی انضباطی، سلطه و زیاده خواهی که می‌بینیم و به برکت انقلاب و جبهه مقاومت و اندیشه ای که امام راحل پایه گذاری کرد و مجاهدت کسانی مثل شهید سلیمانی و سید حسن نصرالله این جبهه شکل گرفته، تقویت و ریشه دار شده که امروز کوس رسوایی نفاق لیبرالیسم غربی خود را نشان می‌دهد و از دستاوردهای انقلاب اسلامی و اسلام ناب است.
زیادی طلبی غرب حتی نسبت به خودشان
وی ادامه داد: غربی‌ها این طور وقیحانه و بی پروا همه شعارهای چند صد ساله خود را کنار می‌گذارند و صریحا زیاده طلبی می‌کنند نه فقط نسبت به جهان شرق و امت اسلامی که نسبت به خود غربی‌ها؛ یعنی در درون خود هم به نظم و عدالت نسبی قائل نیستند و می‌گویند فلان منطقه مال ماست یا فلان جا باید اسمش را عوض کنیم.
رییس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب تصریح کرد: عریان‌سازی چهره نحس سرمایه‌داری غرب به برکت همین مجاهدت‌ها و یکی از پیروزی‌های ماست. پیروزی فقط این نیست که سرزمینی را بگیریم یا فتح نظامی حاصل شود؛ فتوحات فکری و اندیشه ای که بسترساز تمدن اسلامی، بسط و نشر ارزش‌های الهی است همین جا باید اجرا شود.
وی در ادامه گفت: خانواده متعالی را می‌توان ذیل هشت ارزش تعریف کرد، البته باید مصداق یابی و استنباط کنیم، باید آن روایت را از این هشت ارزش دربیاوریم. برای مثال اگر می‌گوییم در خانواده متعالی، آزادی یک بُعد از آن تعالی است به این معناست اگر در فرآیند تربیتی کودکان آزادی و بستری برای اظهار نظر نوجوانان و جوانان فراهم نباشد از یک ضلع محروم است.
ذوعلم افزود: اگر در خانواده با تحکم پدر و مادر، با اعمال و تحمیل سلیقه پدر و مادر بر فرزندشان مواجه باشیم یا نوعی تعصب که در گذشته انجام می‌شده و جنبه ارزش معنایی و محوری ندارد بلکه جنبه روشی و قالبی دارد، این خانواده متعالی نخواهد بود.
وی بیان کرد: اخلاق نیز همین طور است و در این بُعد خیلی بحث شده، خانواده ای که ارتباط والدین با فرزندان و خود فرزندان براساس اخلاق شکل نگرفته باشد، متعالی نیست.
تبیین استقلال خانواده ها و جای معیشت
مسئول دبیرخانه بیانیه گام دوم انقلاب با تبیین عنصر عدالت، عزت و استقلال خانواده‌ها که از نظر معیشت و سبک زندگی وابسته به دیگران نباشند گفت: عقلانی بودن خانواده در برنامه ریزی برای خانواده، تعامل با فرزندان و برنامه‌ریزی برای تربیت عقلانی فرزندان نیز بسیار مهم است. اگر به خانواده عقلانی برسیم خیلی از مسایل حل می‌شود و بعد برادری و عاطفی یعنی دوست داشتن اعضای خانواده که از محیط خانه فراری نباشند مطرح است.
وی تاکید کرد: البته رفاه خانواده، امنیت، لذت بردن در خانواده، استراحت و تفریح نیز مهم است ولی حواسمان باشد ارزش‌های ثانوی ذیل ارزش‌های هشت گانه باید تامین شود و گرنه باز خانواده را منحرف می‌کند.
ذوعلم افزود: اگر کسی دنبال رفاه خانواده، تجملات، زیباسازی و پیگیری این گونه اهداف و تمایلات خارج از عدالت، اخلاق، عقلانیت و معنویت باشد این خانواده حتما متلاشی خواهد شد.
وی گفت: چه بسا خانواده‌هایی که از نظر وضع ملی بسیار مرفه هستند ولی از پیوندهای معنوی، اخلاقی و عطوفت در آنها خبری نیست، چه بسا جنگ، نزاع و دعوا هم دارند و در مقابل دیگران نمی‌توانند ابراز کنند اگر برویم سراغ مشاوران خانواده از این پرونده‌ها زیاد دارند.
این مدرس حوزه و دانشگاه افزود: این تصور که بُعد اقتصادی خانواده رکن آن است نیز حتما تصور غلط و نادرستی است. تجربیاتی در این زمینه وجود دارد که رسانه ای نمی‌شود یا اگر رسانه ای شود، باور نمی‌شود.
وی در بخش دیگر سخنانش در این همایش گفت: اگر سوال شود آن نقطه کلیدی و کلیدواژه اساسی در اندیشه رهبر انقلاب چیست، کلیدواژه اساسی در عرصه اجتماع، سیاست، فرهنگ، آینده، نگاه به انسان، نگاه به اسلام، نگاه به ایمان، نگاه به پیامبر و ائمه را که دنبال کنیم، توحید است.
ذوعلم ادامه داد: توحید در همه آثار رهبر حکیم انقلاب از آثاری که در قبل از انقلاب داشتند تا همین آخرین سخنرانی که در مبعث پیامبر اکرم (ص) وجود دارد و در یک کلمه بخواهیم رهبر انقلاب را تعریف کنیم انسان موحد است، به معنای عمیق توحید و جامع موحد بودن نه توحید علم کلام و دانش فلسفه بلکه توحید قرآنی و اعتماد به سنت الهی است.
وی گفت: بُعد اقتصادی جامعه بشری سنت‌هایی در آن وجود دارد که در جهان امروز در دانش اقتصاد اصلا به رسمیت شناخته نمی‌شود، اول اینکه اقتصاد مقوله مادی تلقی می‌شود در حالی که در اسلام اقتصاد مقوله معنوی است.
رییس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب افزود: این نگاه توحیدی که در منظومه فکری، عملی، موضع گیری رفتاری، نگرشی و اخلاقی رهبر انقلاب است اگر که در راس این بُعد و ارزش‌های تعالی خانواده قرار نگیرد، بقیه موارد نمی‌تواند خیلی پشتیبانی شود لذا باید به خانواده توحیدی بیندیشیم، خانواده‌ای که توحیدی است وقتی ارزش‌ها ذیل آن قرار گیرد نگاه، روش و انگیزه کاملا متفاوت می‌شود.
وی گفت: امیدواریم بتوانیم عملا آن اعماق ژرف و ریشه ای نظام‌واره فکری رهبر انقلاب را دریابیم، به عنوان یک حکیم به تعبیر شهید سلیمانی و به عنوان یک متفکر نه صرفا رهبر سیاسی جامعه و فرمانده کل قوا نه حتی به عنوان فقط مرجع تقلید بلکه متفکر اندیشه ورز در اسلام که در امتداد و تعمیق همان اندیشه ناب امام راحل، آن اندیشه انقلاب اسلامی را ورز داده اند و آن فکر را غنی سازی کرده اند، دست ما نیز از این جهت پر است.
ذوعلم بیان کرد: البته از نگاه خود رهبر انقلاب اولین تکیه گاه و پشتوانه فکری ایشان همان تفکر و اندیشه حضرت امام خمینی (ره) هست بدون ذره ای تفاوت البته با رعایت اقتضائات زمان، مکان، ادبیات، نیازها و از این قبیل و آن چیزی نیست جز همان اسلام ناب محمدی (ص) قرآن و اهل بیت، اسلام عقل و نقل که در پرتو یک اجتهاد عمیق و توانمندی ذهنی، فکری و فراتر از همه در پرتو یک طهارت اخلاقی ارائه شده است.
کاری که بخشنامه ای و سمیناری نیست
وی افزود: امیدواریم بتوانیم بارقه‌هایی از این تفکر را به عنوان تفکر خودمان بپذیریم، البته این کار نه بخشنامه ای است نه با سمینار انجام می‌شود بلکه نیاز به تاملات درونی فکورانه، خردورزانه، گفت و گوهای فکورانه آزاد اندیشانه نیاز دارد، البته بعد رفتاری اخلاقی که آن طهارت شکل بگیرد؛ به هر اندازه طهارت شکل گرفت این فکر یک ظرف مناسب پیدا می‌کند و بعد به اقتضای آن، کنشگری اجتماعی، انقلابی، علمی و کنشگری خانوادگی ما در پرتور آن فکر تنظیم می شود.
مسئول دبیرخانه بیانیه گام دوم انقلاب گفت: اگر درباره نظام فکری رهبر انقلاب بحث می‌کنیم صرفا به خاطر تجلیل، تمجید و تعریف از یک نظام‌واره فکری نیست، درس دو واحدی نیست که بخوانیم و فراموش کنیم بلکه این چارچوب فکری را بپذیریم و خود به خود اگر پذیرفتیم، اگر شاکله فکری شد، عمل و رفتار خود به خود با آن تنظیم خواهد شد.
وی تاکید کرد: شاید بزرگترین رسالت مشترک حوزه و دانشگاه ما همین است، بزرگترین رسالت مشترک بین و دانشگاه است که این نظام‌واره فکری به فکر و ادراک جامعه تبدیل شود،البته فرآیندها و روش‌هایی دارد که باید دنبال کرد.
ذوعلم در ابتدای سخنانش نیز با اشاره به اینکه نام کرمان با شهید سلیمانی در هم آمیخته است گفت: عنوان همایش اول در گستره فرهنگ بود و صحبتی که سردار شهید سلیمانی در آن همایش ارایه کرد و خواندم بسیار پرنکته بود که نشان داد این شهید بزرگوار صرفا یک فرد در عرصه تخصصی نظامی و از این قبیل نیست بلکه یک فرهیخته تربیت شده در مکتب امام و رهبر حکیم انقلاب و خودش صاحب مکتب و صاحب تدبیر و چارچوب فکری منقح برای عرصه تمدن سازی نوین اسلامی و در جبهه مقاومت است.
وی گفت: ترجیج می‌دادم بعد از ارایه مقالات صحبت کنم چون رکن اصلی این گونه همایش‌ها مقالاتی است که پژوهشگران و محققان بخصوص جوانان تلاش و ارائه می‌کنند و ایده ای را می‌پروانند که بار معنایی، معنوی و علمی همایش به همان وابسته است؛ در پوسترها هم نکات خیلی خوبی درباره نگاه رهبر حکیم انقلاب به خانواده و جمعیت مطرح شده است.
به گزارش ایرنا دومین همایش ملی “نظام فکری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در گسترده خانواده و جمعیت” امروز دوشنبه ششم اسفند با حضور رییس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه کرمان، جمعی از دانشگاهیان و صاحبنظران در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار شد.
تقویت آگاهی و دانش در زمینه تشکیل و تحکیم خانواده، تقویت روابط بین همسران، ترویج فرزندآوری و مزایای آن، آموزش اصول فرزندپروری، تعالی خانواده و رشد فضایل اخلاقی، بررسی سیاست‌های جمعیتی و چالش‌های آن ۶ محور این همایش بوده است.
منبع
