تصویر «نصرالله» در توئیتر/ تقلای اینترنشنال برای تخریب

سید حسن نصرالله یکی از چهره‌های استراتژیک و موثر در منطقه خاورمیانه بود که بحث و نظرات زیادی پیرامون شخصیت و اقدامات وی در فضای مجازی منتشر شده است. همزمان با تشییع پیکر این شهید، گروه داده‌کاوی ایرنا به تجزیه و تحلیل تصویر ایشان در توئیتر فارسی در بازه زمانی چهار ساله؛ یعنی از اسفندماه ۱۳۹۹ تا اسفند ماه ۱۴۰۳ پرداخت. داده‌های این گزارش به کمک سامانه پایشگر شبکه‌های اجتماعی استخراج و در ۲ بخش کیفی و کمی به صورت زیر ارائه شده است:

الف: در بازه زمانی ۴ ساله، چه زمانی تولید محتوا پیرامون حسن نصرالله بیشتر بود؟

استخراج داده‌های توئیتری شامل توئیت، ریتوئیت، ریپلای و کوت‌ها با جستجوی کلیدواژه سید حسن نصرالله، از نیم میلیون محتوا از سوی ۱۴۷ هزار کاربر مختلف حکایت داشت که در بازه زمانی چهار ساله منتشر شده‌اند. این تعداد محتوا حدود ۱۴۰ میلیون بازدید و نزدیک هشت میلیون لایک گرفتند.

نرخ مشارکت این موضوع در توئیتر و از میان محتوای فارسی عدد ۳.۵۹ بدست آمده که عمومیت و سازماندهی‌ نبودن آن را در این بستر نشان می‌دهد.

ب: نام سید حسن نصرالله با چه افرادی بیشتر در توئیتر فارسی تکرار شد؟

یکی از پرسش‌های پژوهش حاضر این است که در میان محتوای منتشر شده پیرامون سید حسن نصرالله، نام ایشان با چه اسامی بیشتر تکرار شده است. بررسی مجموع ۵۰۰ میلیون محتوای مرتبط با این موضوع نشان می‌دهد که بیشترین قرابت کلامی میان رهبر حزب الله لبنان با رهبر مسلمانان جهان آیت‌الله خامنه‌ای و حاج قاسم سلیمانی بوده است به طوری‌که سه‌گانه حسن نصرالله، خامنه‌ای و قاسم سلیمانی سه‌گانه آشنایی است که در تحلیل محتوای مربوط به این سه شخصیت سیاسی به شدت به چشم می‌آید.

در مقایسه‌ای دیگر، نام مهم‌ترین و برجسته‌ترین شخصیت‌های سیاسی سال‌های اخیر ایران مورد تحلیل قرار گرفته است که می‌توان به نام سید حسن نصرالله در کنار نام‌هایی چون آیت‌الله خامنه‌ای، شهید رئیسی و حاج قاسم سلیمانی رسید که نشان می‌دهد نام رهبر یک کشور مسلمان همسایه تا چه اندازه با مقامات ایرانی همراهی و نزدیکی داشته است. این بررسی در بازه زمانی چهار ساله و با جستجوی نام این چهار شخصیت موثر منطقه در توئیتر فارسی صورت گرفته که جزئیات آن در گراف زیر قابل مشاهده است:

ج: سیر تولید و انتشار محتوا پیرامون سید حسن نصرالله در بازه زمانی چهار ساله چگونه بوده است؟

در بررسی محتوای منتشر شده پیرامون شهید نصرالله در توییتر فارسی، سه قله متمایز قابل مشاهده است:

۱. نخستین قله محتوایی در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ و همزمان با سالگرد شهادت قاسم سلیمانی اتفاق افتاد.

۲. دومین قله محتوایی درباره شهید سید حسن نصرالله یک سال بعد و همزمان با عملیات طوفان الاقصی به وقع پیوست.

۳. سومین و بلندترین قله محتوایی در مهرماه ۱۴۰۳ و همزمان با خبر شهادت ایشان رخ داد که به اندازه ۲ قله قبلی و دلالت بر اهمیت شخصیت و وجوه تاثیرگذاری او در فضای منطقه و جهانی بود.

د: کدام رسانه‌ها تولید محتوای بیشتری درباره سید حسن نصرالله در توئیتر انجام دادند؟

پوشش رسانه‌ای و نحوه مواجهه خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری با شخصیت سید حسن نصرالله یکی دیگر از پرسش‌های این پژوهش است. نتایج بررسی‌های نشان از تلاش قابل توجه ایران اینترنشنال در قالب ۲ حساب توئیتری iranintl و iranintlbrk بوده است. ناگفته پیداست که محتوای این رسانه عمدتاً تخریبی و منفی بوده اما تلاش این رسانه در مقایسه با دیگر رسانه‌ها که ۲۰ تا ۴۰ درصد آن تولید محتوا کردند موضوع مهمی است که به هدف قرار دادن شخصیت پُر نفوذ رهبر حزب‌الله در منطقه و جهان صحه می‌گذارد.

از سوی دیگر، نبودن هیچ رسانه‌ داخلی در میان این ۶ رسانه با بیشترین تعداد خبر و محتوا مساله مهم دیگری است که شاید نوعی کم‌کاری رسانه‌های داخلی را در برجسته‌کردن چهره دبیر کل فقد حزب‌الله در مقایسه با رسانه‌های فارسی زبان خارجی را نشان می‌دهد.

ه: طرفداران سید حسن نصرالله در توئیتر فارسی، او را با چه ویژگی‌هایی تمجید کردند؟

در بخش انتهایی این گزارش و از طریق روش‌های کیفی داده‌کاوی، ویژگی‌های شخصیتی سید حسن نصرالله در میان هوادران ایشان بررسی شده است. این واکاوی به طور خاص‌تر از میان اکانت‌هایی که زمینه هواداری و حمایت از شهید مقاومت را داشته‌ بودند صورت گرفته و به روش تحلیل مضمون، توئیت‌ها به طور تک به تک کُد گذاری و تحلیل شده‌اند که نتیجه آن در گراف زیر قابل مشاهده است:

روحیه ضد صهیونیسم و اشغالگری، مهم‌ترین و پرتکرارترین ویژگی‌ است که از سوی هواداران توئیتری سید حسن نصرالله در توئیتر مورد تاکید قرار گرفته است.

اُنس و همراهی با مقام معظم رهبری و حاج قاسم سلیمانی دیگر ویژگی و توصیفی است که نزدیک یک چهارم محتوای بررسی شده روی آن تاکید داشتند.

مقاومت، نخبگی سیاسی نظامی، شهادت طلبی و انسانیت و خداپرستی از دیگر توصیفاتی است که به ترتیب درباره شهید مقاومت پرتکرار شدند.

در پایان باید به این نکته تاکید داشت که از میان ۶ ویژگی و توصیفی که درباره سید حسن نصرالله صورت گرفته، پنج ویژگی به شاخصه‌های سیاسی اجتماعی وی و تنها یک توصیف به شمایل فردی و شخصی ایشان اشاره داشته‌اند.

تحلیل نهایی

۱. تصویر چهار ساله سید حسن نصرالله در توئیتر فارسی از محتوای ۵۰۰ میلیونی درباره ایشان حکایت دارد و نام وی را در کنار آیت‌الله خامنه‌ای، شهید رئیسی و حاج قاسم سلیمانی به عنوان یکی از موثرترین و پرتکرارترین شخصیت‌های پُر محتوا در این بستر قرار داده است.

۲. بیشترین محتوا درباره سید حسن نصرالله در توئیتر فارسی از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳، همزمان با شهادت وی در مهر ۱۴۰۳ بوده است. بجز این، سخنرانی‌ و واکنش‌ها پیرامون صحبت‌های ایشان در سال ۱۴۰۲ و عملیات طوفان الاقصی و همچنین سال ۱۴۰۱ و سالگرد شهادت حاج قاسم، بلندترین قله‌های محتوایی را پیرامون ایشان به خود اختصاص داده‌اند.

۳. پوشش خبری پیرامون شهید مقاومت در توئیتر فارسی بیشتر در جهت تخریب ایشان و به طور ویژه از سوی رسانه اینترنشنال صورت گرفته است. ایندیپدنت فارسی و العربیه از دیگر رسانه‌های خارجی بودند که بیشترین محتوا را پیرامون ایشان در این بستر نشر و بازنشر کردند.