نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیبه گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، موافقان و مخالفان طرح استیضاح عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در یک میزگرد تلویزیونی به طرح استدلال‌های خود پرداختند؛ در حالی که موافقان مدیریت بازار ارز و تورم را از وزیر اقتصاد مطالبه می‌کردند، مخالفان استیضاح تاکید داشتند که مسئولیت مستقیم مدیریت بازار ارز با وزیر اقتصاد نیست در عین حال که تحریم و رویدادهای بی‌سابقه منطقه موجب بروز نابسامانی‌های اخیر و جهش نرخ ارز شده است.
نادرقلی ابراهیمی و رسول بخشی دو نماینده مجلس موافق طرح استیضاح و محمد قسیم عثمانی و فریدون همتی نمایندگان مخالف این طرح در این مناظره شرکت کردند.
موافقان استیضاح: وزیر اقتصاد نتوانسته ارز را مدیریت کند
در ابتدای این میزگرد نادرقلی ابراهیمی در موافقت با طرح استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی به تورم و مشکلات معیشتی مردم اشاره و تاکید کرد: وزیر اقتصاد به عنوان فرمانده اقتصادی دولت نتوانسته برنامه‌های خود را اجرا کند و کشور دچار آشفتگی اقتصادی است؛ در سه ماه اخیر ارزش پول ملی ۵۰ درصد کاهش یافته است، لذا فردی که نتوانسته در این مدت فرمان اقتصادی را به سمت درستی هدایت کند، طبیعی است که باید کنار برود.
رسول بخشی نماینده اصفهان نیز در تشریح دلایل خود برای استیضاح وزیر اقتصاد تاکید کرد: مسیری که وزیر اقتصاد در پیش گرفته است اگر ادامه پیدا کند اوضاع از این بدتر خواهد شد؛ رویکرد ایشان رویکرد صحیحی نیست.
وی ادامه داد: جهش نرخ ارز در شان مردم ایران نیست و اراده‌ای برای مدیریت آن از سوی وزیر اقتصاد دیده نمی‌شود.
علت نابسامانی اقتصادی وزیر اقتصاد نیست بلکه شرایط تحمیلی به کشور است
در ادامه محمد قسیم عثمانی، نماینده مخالف استیضاح وزیر اقتصاد، تاکید کرد: اینکه شرایط اقتصادی نابسامان است و قیمت ارز به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، قابل انکار نیست؛ اما دلیل نابسامانی شرایط اقتصادی، وزیر اقتصاد نیست؛ بنابراین باید علت را بیابیم و آن را درمان کنیم.
وی ادامه داد: آیا اگر وزیر اقتصاد را کنار بگذاریم شرایط بهتر می‌شود؟ مگر آقای همتی نرخ ارز را تعیین می‌کند؟ مهار نوسان‌های ارزی بر عهده بانک مرکزی است اما چرا بانک مرکزی نمی‌تواند آن را مدیریت کند؟ چون منابع ارزی کاهش یافته است و زمانی که ارز برای عرضه کم است طبیعی است که قیمت بالا می‌رود.
آیا اگر وزیر اقتصاد را کنار بگذاریم شرایط بهتر می‌شود؟ مگر آقای همتی نرخ ارز را تعیین می‌کند؟
عثمانی اظهار کرد: افزایش بی‌سابقه نرخ ارز ناشی از عملکرد دولت نیست بلکه به دلیل شرایطی است که دولت با آن مواجه است؛ در طی این ۴۵ سال کی شرایطمان به وضعیت امروز رسیده است؟
فریدون همتی دیگر نماینده مخالف استیضاح وزیر اقتصاد تصریح کرد: موافقان استیضاح به تورم و معیشت مردم اشاره می‌کنند که حرف مشترک ماست؛ در دولت‌های قبل هم با این پدیده مواجه بوده‌ایم اما اگر به فرمایشات مقام معظم رهبری در بیش از دو دهه گذشته نگاه کنیم، دائماً بر عناصر مرتبط با تولید تاکید داشته‌اند چرا که در جامعه‌ای که تولید قوی، متنوع و فعال است، صادرات رونق می‌گیرد و ارزآوری برای کشور دارد اما این اتفاق نیفتاده است و عملاً بدون درآمد نفتی دچار مشکل می‌شویم.
وی تاکید کرد: آنچه کشور را در مشکلات اقتصادی می‌تواند یاری کند، تولید، صادرات و تنوع بخشی به منابع ارزی است و هرچند صادرات غیر نفتی افزایش داشته اما کافی نبوده است.
استیضاح‌کنندگان ثبات اقتصادی را از وزیر اقتصاد مطالبه می‌کنند
ابراهیمی نماینده موافق استیضاح یادآور شد: مجلس ابتدا موافق رای اعتماد به وزیر اقتصاد نبود اما با توجه به اظهارات رئیس جمهور، مجلس رای داد تا هماهنگی لازم را با دولت داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه در برنامه های وزیر اقتصاد پیگیری اصلاح سیاست‌های ارزی و ثبات اقتصادی بود، ادامه داد: رئیس جمهور معاون اقتصادی ندارد، چرا که وزیر اقتصاد با توجه به تجربه و سوابقی که در بیمه مرکزی و بانک مرکزی داشته برای ایجاد وحدت رویه همه مسائل را بر عهده گرفته است.
این نماینده مجلس جهش نرخ ارز را سابقه دانست و گفت: رها شدن بازار کشور و آزاد شدن قیمت‌ها را شاهد هستیم.
عثمانی: وزیر اقتصاد به وعده‌های خود عمل کرد
عثمانی مخالف طرح استیضاح وزیر اقتصاد در پاسخ اظهار کرد: اصلاح سیاست‌های ارزی بر اساس وعده‌ای که داده شد، به اجرا در آمد و آنچه در اراده دولت بود، انجام داد تا ساختار چند نرخی را به تک نرخی تبدیل کند.
وی با اشاره به وعده وزیر اقتصاد برای ایجاد ثبات اقتصادی تصریح کرد: چه بسا اگر این دولت و این افراد متخصص نبودند شرایط اکنون بدتر هم می‌شد، نمی‌شود شرایط کشور را نادیده گرفت و درباره تغییر نرخ ارز قضاوت کرد.
درآمدهای ارزی به واسطه تحریم، کاهش فروش نفت، عدم بازگشت ارز و تهاتر، کاهش پیدا کرده است
عثمانی با اشاره به رویدادهای منطقه، ترورهای صورت گرفته و روی کار آمدن ترامپ تصریح کرد: تمام این موارد در وضعیت روانی و انتظارات تورمی تاثیر دارند و ما نباید کتمان کنیم، همچنان که برخی دولت‌ها کتمان کردند و به مردم نگفتند؛ باید بپذیریم که درآمدهای ارزی کاهش یافته و کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد.
این نماینده مجلس ادامه داد: درآمدهای ارزی به واسطه تحریم، کاهش فروش نفت، عدم بازگشت ارز و تهاتر، کاهش پیدا کرده است.
بخشی، موافق استیضاح: رئیس کل بانک مرکزی را وزیر اقتصاد پیشنهاد می‌کند
در ادامه این میزگرد، بخشی نماینده موافق استیضاح وزیر اقتصاد گفت: اینکه گفته می‌شود وزیر اقتصاد مسئولیتی در مدیریت بازار ارز ندارد درست نیست چرا که رئیس بانک مرکزی را رئیس جمهور انتخاب می‌کند اما با پیشنهاد وزیر اقتصاد است؛ در هیات عالی بانک مرکزی نیز که سیاست‌های پولی کشور تعیین می‌شود، وزیر اقتصاد عضو است و ریاست آن با رئیس کل بانک مرکزی است.
وی اضافه کرد: حدود ۶ نفر از اعضای هیأت عالی بانک مرکزی با نظر وزیر اقتصاد انتخاب می‌شوند و در عین حال زمانی که سال ۹۹ آقای همتی رئیس کل بانک مرکزی بود، گفته بود که در کنترل نرخ ارز وزیر اقتصاد هم دخیل است.
همتی، مخالف استیضاح: حذف رانت ارز چند نرخی کار درستی بود
فریدون همتی دیگر مخالف طرح استیضاح اظهار کرد: یکی از اصلاحات اساسی در ساختار اقتصادی که باید صورت گیرد تک نرخی شدن نرخ ارز است و مجلس در قانون نرخ ارز را شناور مدیریت شده تکلیف کرده است. چند نرخی شدن نرخ ارز فقط به نفع رانت خواران و باعث فساد می‌شود و مردم هیچ بهره‌ای از آن نمی‌برند.
وی در ادامه تاکید کرد: درست است که رئیس کل بانک مرکزی با پیشنهاد وزیر اقتصاد انتخاب می‌شود، آقای دکتر فرزین به عنوان رئیس کل بانک مرکزی که در دولت شهید رئیسی هم در همین جایگاه بودند اگر با پیشنهاد وزیر اقتصاد انتخاب شده باشند به این دلیل که در این جایگاه بمانند و مسیر خود را ادامه دهند و بانک مرکزی با تغییر زود هنگام مواجه نشود، اتفاق خوبی است.
وی اضافه کرد: چطور آقای فرزین تا دیروز عملکردش خوب بود و به یکباره با حکم رئیس جمهور و پیشنهاد وزیر اقتصاد حالا عملکرد بدی دارد؟ مسئول کنترل تورم، ارزش پول ملی و سیاست‌های ارزی بانک مرکزی است اما این هم مهم نیست چرا که نمی‌خواهیم تقصیر را به گردن کسی بیندازیم. چرا که اقتصاد ما با متغیرهای درونی و بیرونی مواجه است و نباید در تحلیل دچار اشتباه شویم.
همتی تاکید کرد: برنامه‌ای که دولت پیش می‌برد برنامه هفتم پیشرفت است که در دولت شهید رئیسی تدوین و تصویب شده بود.
دولت با محدودیت منابع مواجه است
عثمانی در پاسخ به اینکه وعده وزیر اقتصاد مبنی بر ایجاد ثبات اقتصادی مطالبه استیضاح کنندگان است، تصریح کرد: برنامه دولت هم همین است اما با محدودیت منابع مواجه شده است.
حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز قابل دفاع است اما اشکال این بود که بازار ارزی که ایجاد شد باید در زمانی اتفاق می‌افتاد که جیب ما پر بود
این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه آیا از سیاست‌های ارزی دولت مبنی بر حذف ارز نیمایی و همچنین تغییر نرخ ارز ترجیحی اساسی از ۲۸۵۰۰ به ۳۸۵۰۰ در بودجه سال آینده، حمایت می‌کند یا خیر؟ گفت: حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز قابل دفاع است اما اشکال این بود که بازار ارزی که ایجاد شد باید در زمانی اتفاق می‌افتاد که جیب ما پر بود. اگر این سیاست زمانی اجرا می‌شد که ما ارز برای کنترل بازار داشتیم، این سیاست قطعاً اثرگذار بود.
ابراهیمی نماینده موافق استیضاح وزیر اقتصاد تصریح کرد: از زمانی که اعلام شد ارز تجاری جایگزین ارز نیمایی می‌شود و تاخیری که ایجاد شد و بسیاری از منابع ارزی ما وارد کشور نشد حدود ۷۵۰ هزار میلیارد تومان رانت ایجاد شد، مگر قرار نبود آقای همتی جلوی رانت را بگیرد؟
به مدیری که مسئولیت را در شرایط التهاب می‌پذیرد باید زمان داد
فریدون همتی، نماینده مخالف استیضاح این ادعای نماینده موافق را رد کرد و گفت: در کجای دنیا وزیری که هنوز ۶ ماه از عمر وزارتش نگذشته را استیضاح می‌کنند؟ مدیری که مسئولیت را در شرایط التهابی می‌پذیرد نیازمند زمان برای پیشبرد برنامه‌های خود است و حداقل یک سال زمان می‌خواهد.
این نماینده مجلس اظهار کرد: چند نرخی بودن نرخ ارز به نفع مردم نبود؛ اگر به نفع مردم بود ما قطعاً حمایت می‌کردیم اما وقتی که به نفع کسانی است که روز به روز فربه‌تر می‌شوند طبیعتاً قابل پذیرش نیست.
چند نرخی بودن نرخ ارز به نفع مردم نبود؛ اگر به نفع مردم بود ما قطعاً حمایت می‌کردیم
وی اظهار کرد: آیا آنچه امروز اتفاق افتاده نتیجه عملکرد شش ماهه دولت است؟ امروز دولت ناچار شود یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی که باید زایش ثروت کند، با کسب اجازه از مقام معظم رهبری استقراض کند تا یارانه معیشتی پرداخت کند؟ این قطعاً نتیجه عملکرد شش ماهه نیست بلکه نتیجه سیاست‌هایی است که از پیش حاکم بوده است.
بخشی موافق استیضاح با انتقاد از اینکه همه مشکلات را ناشی از تحریم‌ها بدانیم تصریح کرد: بیشتر از آنچه ما تحریم شده‌ایم، روسیه تحریم شده است اما این افت ارزش پول ملی که در اینجا رخ داده در آنجا رخ نداده است، حتی در بسیاری سال‌ها رشد تولید ناخالص داخلی داشته‌اند و همین جاست که نقش وزیر اقتصاد مشخص می‌شود؛ چرا که آنجا زمینه‌های تاثیرگذاری تحریم وجود ندارد.
این نماینده مجلس از وزیر اقتصاد خواست تا برنامه‌های خود را برای بی تاثیر کردن تحریم‌ها ارائه دهد و اضافه کرد: ایشان فقط برنامه برای مذاکره داشت برای رفع اثر تحریم‌ها برنامه‌ای نداشته است.
دولت هر هفته با یک بحران مواجه بود
محمدقسیم عثمانی در پاسخ به این نماینده موافق استیضاح گفت: چرا اقتصاد ما را با روسیه یکسان می‌پندارید، منبع ارزی مهم ما نفت است اما روسیه تنوع منابع ارزی دارد؛ ما نمی‌توانیم درست نفت بفروشیم و نه می‌توانیم ارز آن را برگردانیم، آیا روسیه با چنین وضعیتی مواجه است؟ حجم اقتصاد روسیه نیز با ایران قابل مقایسه نیست؛ اقتصاد روسیه اقتصاد مقاومتی است.
وی همچنین گفت: آیا برنامه جلوگیری از تاثیرگذاری تحریم یک برنامه ۶ ماهه است؟ دولتی که هر هفته را یک بحران مواجه است با دولتی که هیچ بحرانی نداشته قابل مقایسه نیست.
ابراهیمی نماینده موافق استیضاح در ادامه اظهار کرد: مدیر اقتصادی باید برای بازارهای غیر ضروری تهدید ایجاد و از بازارهای ضروری حمایت کند. در زمان شهید رئیسی هزار کارخانه به رونق بازگشتند، او چطور کار می‌کرد؟ صادرات نفت ما کاهش پیدا نکرده است بلکه مشکل در نحوه تخصیص ارز و نبود بازار تنظیم‌گری است.
وقتی که ارز چند نرخی است و ثبات وجود ندارد صادر کنندگان عمده انگیزه‌ای برای ورود ارز ندارند
همتی، نماینده مخالف استیضاح اظهار کرد: وقتی که ارز چند نرخی است و ثبات وجود ندارد صادر کنندگان عمده انگیزه‌ای برای ورود ارز ندارند.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه اداره دولت ما پرهزینه است ما با کسری بودجه مواجهیم که تورم را به دنبال خود دارد.
این نماینده مجلس ادامه داد ما حاضریم به آقای همتی بگوییم استعفا بدهیم اما شما به عنوان نمایندگان موافق استیضاح این تضمین را بدهید که اگر ایشان که راه رفت وضع اقتصاد بهتر از این خواهد شد؟
ابراهیمی نماینده موافق استیضاح مدعی شد: آقای همتی برای کنترل تورم افزایش نرخ ارز را هدف قرار داد.
مگر قیمت ارز دست وزیر اقتصاد است؟
عثمانی این ادعا را رد کرد و گفت: مگر ارز دست آقای همتی است؟ گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدن گردن مسگری!
بخشی نماینده موافق استیضاح با اشاره به نشست‌هایی که با وزیر اقتصاد و رئیس جمهور درباره وضعیت جهش نرخ ارز داشته‌اند گفت: انتظار ما از وزیر اقتصاد این است که زمینه بی‌اثر کردن تحریم را دنبال کند، کاری که وزیر اقتصاد روسیه انجام داد؛ اما در این شش ماه برنامه‌ای در این راستا از وزیر اقتصاد ندیدیم. چرا وزیر اقتصاد یک لایحه نداد که خرید و فروش طلا در بازار غیر رسمی ممنوع و جرم اعلام شود؟!
عثمانی: استیضاح وزیر اقتصاد اوضاع را بدتر می‌کند
عثمانی پاسخ داد: اگر خرید و فروش طلا را جرم انگاری کنند آیا قیمت آن بالا می‌رود یا پایین می‌آید؟ اقتصاد زورکی نیست بلکه سیستم است. مشکل این است که ما سیستم اقتصادی نداریم.
وی افزود: با استیضاح وزیر اقتصاد نه تنها شرایط بهتر نمی‌شود بلکه بدتر می‌شود؛ نباید از علت مغفول شد تا زمانی که روابط بین المللی ما درست نشود وضعیت اقتصادی ما همین خواهد بود.
عثمانی تصریح کرد: ما برای کنترل ارز نیاز به ارز بیشتر داریم که باید از خارج از کشور وارد کنیم و این جز با درست شدن روابط ممکن نخواهد بود. تلاش دولت برای توسعه دیپلماسی اقتصادی در همین راستاست که مشکل را درک کرده‌اند.
بخشی نماینده موافق استیضاح اما معتقد است که این گزاره غلطی است که برای کنترل ارز نیازمند ارز بیشتری هستیم.
وی ادامه داد: در طول ۵۰ سال گذشته حجم کل دلارهای آمریکا ۲۶ برابر شده است اما حجم ریال ما ۱۷۵ هزار برابر شده است؛ دلیل این تفاوت، بهره است که رشد نقدینگی را بالا می‌برد. برای ثابت ماندن نرخ دلار نیاز به ورود دلار بیشتر ندارید بلکه نیاز دارید که نرخ بهره کم شود.
مخالف استیضاح: اگر بهتر می‌توانید مدیریت کنید، وزیر اقتصاد شوید
عثمانی در پاسخ تصریح کرد: اصلاً به این سادگی نیست که شما می‌گویید.
همتی نیز در ادامه گفت: اگر شما می‌توانید این فرمول را اجرا کنید بگویید آقای پزشکیان شما را وزیر اقتصاد بگذارد نرخ بهره را روی ۱.۵ درصد بیاورید و نرخ دلار تغییر نکند. بعد یک سال دیگر همین جا پاسخگوی مردم باشید.
همین الان نرخ بهره را پایین بیاورند بانک‌ها ورشکسته می‌شوند و تورم چند برابر می‌شود.
عثمانی اظهار کرد: همین الان نرخ بهره را پایین بیاورند بانک‌ها ورشکسته می‌شوند و تورم چند برابر می‌شود.
وی اضافه کرد: ابزار مدیریت بازار ارز در اختیار وزیر اقتصاد نیست و هر کسی دیگر که وزیر اقتصاد باشد این موضوع از حیطه اختیار او خارج است.
عثمانی با اشاره به رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی که در دوران دولت چهاردهم رخ داد، اضافه کرد: طبیعتاً برای رئیس جمهور هم شرایط خاص فعلی به لحاظ اتفاقاتی که در منطقه و عرصه بین الملل افتاده قابل پیش‌بینی نبود.
منبع
