نتوانسته‌ایم قهرمانان خود را در سینما معرفی کنیم + فیلم

در بخش نخست میزگرد فیلم سینمایی «پیشمرگ» که در خبرگزاری ایکنا انجام شد عوامل فیلم روی ویژگی قهرمان‌محوری فیلم تاکیدی ویژه داشتند و پیرامون الزام پرداختن به قهرمان‌های جنگ در آثار سینمایی بحث شد.

در بخش دوم این گفت‌وگو این نکته نیز مورد نظر قرار گرفت که ساخت آثاری درباره شهدا باعث می‌شود نسل آینده نسبت به افتخارات کشورش آگاهی لازم را داشته باشد.

ایکنا – «پیشمرگ» توانست در جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر عنوان بهترین فیلم مردمی را به خود اختصاص دهد؛ جایزه‌ای که از نگاه بسیاری از سینماگران بهترین جایزه محسوب می‌شود زیرا مردم آن را بدون هیچ ملاحظه‌کاری انتخاب می‌کنند. پیرامون حضور فیلمتان در جشنواره و همچنین اکرانی که برای آن در نظر گرفته شد، توضیحات لازم را بیان کنید.

زینال‌خیری: موفقیتی که این فیلم به دست آورد حاصل دو امر است. ابتدا لطفی است که خود شهید به این اثر داشت. دوم تلاش و همت گروه سازنده است که شبانه‌روزی با کار همراه بود. در «پیشمرگ» گروه تولید بی‌وقفه در شهرهای مختلف کار کردند تا اثری که تولید می‌شود مورد رضایت مخاطب قرار گیرد. زمانی که تهیه این فیلم به من پیشنهاد شد از ابتدا آقای غفاری در ذهنم بود چون نگاهی که به جنگ و دفاع مقدس دارند قهرمان‌محور است و همیشه تلاش می‌کند چهره حماسی از شهدا و رزمندگان ترسیم کند؛ رویکردی که در شرایط فعلی یکی از ضروریات ساخت فیلم در حوزه دفاع مقدس است. 

فیلم‌هایی چون «پیشمرگ» معرف قهرمانان گمنام این سرزمین هستند البته مخاطب این دست تولیدات تنها مردم نیستند بلکه گاهی اوقات مسئولان نیز مورد نظر هستند تا از رفتار شهدا در کارهایشان درس بگیرند.

در فیلم گفته می‌شود شهید قهاری خانه‌ای به وسعت ایران دارد چون به شهرهای مختلف سفر می‌کرد تا وظیفه خود را انجام دهد. شهید قهاری در اظهار نظری بیان کرده بود تمام زندگی‌اش در یک کوله‌پشتی جا می‌گیرد اما این ویژگی سبب نشد جایگاه خانواده برای او کمرنگ باشد. او تحت هر شرایطی خانواده برایش ارزشی ویژه داشت و همیشه خانواده خود را با خود در سفرهایش همراه می‌کرد. همسر شهید نیز این نکته را تائید کرده و می‌گوید، تمام مدت با شهید همراه بودیم تا وی در هر جایی که مأمور است و زیست می‌کند، احساس غربت نکند. 

دغدغه من در سینما مردم هستند چون می‌خواهم کارهایم مخاطب مردمی داشته باشند. این  شرط را در سریال‌هایی چون «مدینه» و «بانوی عمارت» نشان داده‌ام و این ویژگی را در سینما نیز با جدیت پیگیری می‌کنم. من علاقه‌ای ندارم تنها برای قشر خاصی فیلم تهیه کنم بلکه مخاطب خود را همیشه مردم دانسته و اولویت را به آنها می‌دهم. خوشبختانه برای اکران این فیلم نمایش نوروزی در نظر گرفته‌ شده و از ۸ اسفند شاهد روی پرده رفتن «پیشمرگ» در سینماهای کشور خواهیم بود بسیار امیدوارم مردم مانند استقبالی که از فیلم در جشنواره داشتند در اکران عمومی نیز از آن استقبال کنند چراکه می‌دانم آنها قهرمانان خود را دوست داشته و نسبت به آنها عشق می‌ورزند. استقبال و حمایت مردم از فیلم‌هایی نظیر «پیشمرگ» باعث خواهد شد تا آثار بیشتری در رابطه با شهدا و قهرمانان جنگ تولید شود.

تولید و حمایت فیلم‌های دفاع مقدسی روی کیفیت ساخت آثار سینمایی نیز تأثیر خواهد گذاشت زیرا متأسفانه در شرایط کنونی دو شکل از سینما مد نظر هستند. ابتدا فیلم‌های کمدی که شاید تماشای آنها برای مخاطب چندان مناسب نباشد. دوم فیلم‌های اجتماعی که نگاهی تاریک و سیاه به جامعه دارند. نمی‌خواهم کمبودها و نواقص را منکر شوم اما نشان دادن صرف سیاهی‌ها کمکی به جامعه نخواهد کرد و تنها باعث رواج حس ناامیدی خواهد شد. باور من این است در شرایط فعلی مردم کشورمان بیش از هر چیزی به قهرمان و امید نیاز دارند تا به واسطه آن مشکلات را پشت سر گذارند. برای رسیدن به این خواسته نیز نیاز است تا مسئولان حمایت‌های لازم را انجام دهند.

ایکنا – آقای نصاری شما به عنوان بازیگر به صورت جدی کار خود را با سریال «نجلا» آغاز کردید مجموعه‌ای که مضمونی دفاع مقدسی داشت. در ادامه به بازی در سریال‌های امنیتی پرداختید و حتی در فیلم سینمایی «به وقت شام» و «قلب رقه» نیز حضور داشتید. لطفاً کمی درباره روند کاری خود توضیح دهید. 

نصاری: بازیگری را از سال‌های 73 با تئاتر آغاز کردم. در ادامه غم نان سبب شد مجری‌گری در تلویزیون را هم انجام دهم و سپس به امر نگارش متن برای رادیو مشغول شدم. البته به دلیل علاقه‌ام به رادیو اگر اکنون هم شرایط فراهم باشد دوست دارم برای رادیو کار کنم. سال ۹۵ مشغول بازی در تئاتر «فاستوس» بودم. در آن زمان یک فیلم که محصول ایران، امارات و فرانسه بود به من پیشنهاد شد. در آن فیلم که «شبا» نام داشت نقش نخست را بازی کردم و این فیلم در جشنواره امارات توانست عنوان بهترین فیلم را به خود اختصاص دهد. در ادامه بازی در فیلم «به وقت شام» پیشنهاد شد و سپس جلوی دوربین سریال «نجلا» رفتم بعد از «نجلا» در فیلم سینمایی «تک‌تیرانداز» حاضر شدم. «پالایشگاه» فیلم دیگرم بود که با آقای مهرداد خوشبخت همکاری داشتم و سپس همکاری دیگری با خیرالله تقیانی‌پور کارگردان «نجلا» در فیلم سینمایی «قلب رقه» داشتم. 

آثار دیگری نیز مانند سریال «مستوران» و «سرجوخه» در پرونده کاری من وجود دارد ولی ذکر یک نکته را ضروری می‌دانم آن‌هم اینکه هیچگاه تئاتر را رها نکرده و طبق هر شرایطی بازی در آن را ادامه خواهم داد. در این میان به عنوان استاد مدعو در دانشگاه هنر نیز بازیگری تدریس می‌کنم.

ایکنا – در میان آثاری که از آن نام بردیم حضور در فیلم سینمایی «قلب رقه» بسیار به چشم آمد زیرا شخصیتی که ایفا کردید زوایای مختلفی داشت که با وجود منفی بودن در ذهن باقی می‌ماند. درباره این نقش کمی توضیح دهید. 

نصاری: در سینما اگر قدر و منزلت نقش منفی به درستی مد نظر قرار نگیرد در حقیقت ارزش نقش مثبت پایین می‌آید. در «قلب رقه» نقش یک داعشی را بازی کردم که با وجود ددمنشی عاشق نیز هست. این موضوع هیچ تضادی با وحشی‌گری شخصیت داعشی ندارد. همین مسئله و نگاه چندجانبه باعث شد شخصیت خلق‌شده، باورپذیر باشد. البته تبحر تقیانی‌پور در روایت داستان‌های عاشقانه هم در موفقیت این نقش مؤثر بود. وی در تئاتر و سینما به خوبی چگونگی خلق درام را می‌شناسد و آن در کارهایش به شکل مطلوبی تصویر می‌کند. 

اما فیلم «پیشمرگ»، وقتی این کار به من پیشنهاد شد مشغول بازی در فیلم «خدای جنگ» بودم. وقتی قرار شد در «پیشمرگ» بازی کنم ابتدا دو نقش به من پیشنهاد شد اما با گفت‌وگوهایی که با علی غفاری داشتیم به نقش تعیین‌شده رسیدیم. خوشحالم در این فیلم فرصتی پیش آمد تا بازی در نقش مثبت را هم تجربه کنم زیرا بعد از فیلم سینمایی «تک‌تیرانداز» من دائماً بازی در نقش‌های منفی پیشنهاد می‌شد، اتفاقی که هم‌اکنون هم رخ می‌دهد. دغدغه من در این فیلم بیان لهجه بود که خوشبختانه با راهنمایی‌های ابراهیم اسدی مشاور زبان فیلم به شکل مطلوبی پشت سر گذاشته شد و شخصیت «کاک خلیل» به درستی خلق شد. 

من تا قبل از بازی در «پیشمرگ»، آشنایی با شخصیت شهید سعید قهاری نداشتم اما وقتی قرار شد در این فیلم حضور داشته باشم علاوه بر مطالعات اینترنتی از کارشناسانی که در فیلم حضور داشتند اطلاعات لازم را دریافت کردم. به‌واسطه این فیلم با یکی از قهرمانان بزرگ این سرزمین آشنا شدم؛ شخصیتی که وجودش برای کشور امنیت و افتخار به بار آورد. عنوان قهرمان برای شهدا به معنای واقعی صدق می‌کند اما متأسفانه در سینما نتوانسته‌ایم آنگونه که لازم است قهرمانان خود را ترسیم کنیم. این کم‌کاری در حالی است که کشورهای غربی به ویژه هالیوود تلاش می‌کند با خلق قهرمانان خیالی برای خود هویت و افتخار ترسیم کند. برای نمونه به فیلم‌هایی که درباره حضور آمریکا در عراق و افغانستان ساخته‌ شده، اشاره می‌کنم. 

هالیوود چند سال پیش فیلمی با عنوان «تک‌تیرانداز» ساخت که در آن به یکی از سربازان آمریکایی در عراق پرداخته می‌شود. این شخصیت به لحاظ نظامی قابل‌مقایسه با شهید زرین در فیلم «تک‌تیرانداز» ساخته علی غفاری نیست اما آنها تلاش می‌کنند با آثار سینمایی شخصیت‌های مدنظر خود را قهرمان نشان دهند. نکته‌ای که آزارم می‌دهد این است که وقتی فیلمی در حوزه دفاع مقدس ساخته می‌شود برخی‌ اعتراض کرده و می‌گویند چرا بازهم فیلمی دفاع مقدسی ساخته‌ شده است در‌حالی‌که اگر تا سال‌ها در این رابطه فیلم یا سریال ساخته شود باز هم موضوع برای پرداختن وجود دارد.

ایکنا – آقای غفاری کمی درباره ویژگی‌های فنی فیلم توضیح دهید زیرا این کار در بحث بازی جلوه‌های ویژه کارگردانی و از استانداردهای خوبی بهره برده است. این داشته فیلم در شرایطی است که عموماً فیلم‌های دفاع مقدسی با محدودیت‌هایی در تولید مواجه هستند. 

غفاری: من متعلق به نسلی هستم که وقتی در کودکی به سینما می‌رفتیم سینما برای خود آیین‌ و شکوهی خاص داشت. به یاد دارم در آغاز نمایش فیلم، پرده قرمز سینما کنار رفته و فیلم به نمایش درمی‌آمد. در فیلم‌های آن دوران به دلیل دوبله‌های خوبی که انجام می‌شد صداهای بسیار زیبایی را در فیلم می‌شنیدیم برای همین وقتی می‌خواستم بازیگرانم را انتخاب کنم تأکیدی ویژه روی صدای آنها داشتم. از نگاه من نیمی از بازیگری، بیان و صدای خوب است.

نکته‌ای هم پیرامون گلایه آقای آرش آصفی بیان کنم که برای تصاویری که جلوی دوربین بردم دلیل دارم. برخی دلیل سکانس‌هایی که در فیلمنامه وجود داشت اما فیلمبرداری نشد شکل روایت داستان بود چون اگر آن سکانس‌ها گرفته می‌شد منطق روایی فیلم از بین می‌رفت. از نگاه من فیلمساز موفق فردی است که بداند چه صحنه‌ای را نباید بگیرد چراکه ممکن است یک سکانس بتواند کل زحمات فیلم را از بین برد. در ضمن در فیلم تأکید و توجهی ویژه روی گویش و زبان داشتم؛ خواسته‌ای که خوشبختانه به شکل مطلوبی شکل گرفت و نتیجه آن نیز جایزه‌ای بود که از سوی جایزه «پارسی جان» برای بیان صحیح گویش‌ها به «پیشمرگ» داده شد.

درباره مسائل فنی فیلم نیز حرف برای گفتن زیاد است و در این زمان اندک نمی‌توان به آن به شکل مطلوبی پرداخت اما فیلم سینمایی «پیشمرگ» همان‌گونه که روی پرده نشان می‌دهد کار بسیار سخت و دشواری بود به ویژه یک‌سوم پایانی فیلم کاری بسیار سخت در سینمای ایران بود که خوشبختانه با تلاش همه عوامل به شکل مطلوبی انجام شد. در مجموع باید بگویم خوشحالم این فیلم در حد توان توانست شکوه خوبی از قهرمانی که آن را روایت می‌کند، نشان دهد. 

جا دارد از موسیقی صدا و تصویر این فیلم هم به نیکی یاد کنم؛ ویژگی‌که عموماً در کشورمان به درستی روی پرده نشان داده نمی‌شود چون اکثر سالن‌های ما کیفیت لازم نمایش را ندارند. در کشورهایی چون امارات و لبنان کیفیت نمایش آثار سینمایی بسیار خیره‌کننده است به نظرم این عرصه باید جدی گرفته شود چون تمام تلاش‌ها برای این است که مخاطب با بهترین تصویر و صدا اثر نمایشی را ببیند اما کیفیت مطلوب صدا و تصویر در بسیاری از سینماهای کشور مهیا نیست. مردم می‌تواند فیلم‌های سینمایی را در خانه با ال‌سی‌دی‌های بزرگ تماشا کنند اما هزینه مالی و زمانی انجام می‌دهند تا اثر دلخواهشان را در سالن‌های نمایش تماشا کنند. فیلم دیدن روی پرده سینما را به‌هیچ‌وجه نمی‌توان با تماشای فیلم در تلویزیون مقایسه کرد پس بیاییم بهترین شکل نمایش را برای مخاطبان فراهم کنیم.

ایکنا – بسیار دوست داشتم این گفت‌وگو برای چند ساعت ادامه پیدا می‌کرد چون موضوعات بسیاری برای بیان باقی‌مانده است اما به دلیل محدودیت زمانی این خواسته برایمان مهیا نیست بنابراین از عزیزانی که در این جلسه حاضر بودند کمال تشکر را داشته و خواهش می‌کنم سخنان پایانی خود را بیان کنید. 

آصفی: آنچه در «پیشمرگ» رخ داد حاصل تلاش جمعی عوامل فیلم است که سبب شد مخاطب آن را بپسندد و در زمان نمایش احساسات خود را ابراز کند بنابراین از کارگردان و تهیه‌کننده بابت دعوتی که برای حضور در این فیلم از من به عمل آوردند کمال تشکر را دارم. 

زینال‌خیری: ابتدا از خبرگزاری ایکنا بابت برگزاری این میزگرد کمال تشکر را دارم. این فیلم حاصل تلاش جمع کثیری از عوامل فیلم است که هر یک تلاش کردند در حد توان خود بهترین کارایی را داشته باشد چراکه صاحب این اثر سینمایی یک شهید است و باید به بهترین نحو تصویرسازی رخ دهد. همچنین جا دارد از بنیاد روایت بابت حمایت‌های خود از فیلم کمال تشکر را داشته باشد. امیدوارم تمام تلاش‌هایی که برای ساخت این فیلم صورت گرفته با استقبال خوب مردم در اکران عمومی مواجه شود. 

نصاری: خوشحالم توانستم با علی غفاری و آرش زینال‌خیری همکاری داشته باشم. برای «پیشمرگ» زحمات بسیار زیادی کشیده شد اما خوشبختانه توانست مورد توجه مخاطبان جشنواره فیلم فجر قرار گیرد. این اتفاق امیدوارم در اکران عمومی فیلم نیز رخ‌داده و شاهد اتفاقات خوبی برای فیلم باشیم چون «پیشمرگ» درباره قهرمانی است که برای این آب‌وخاک ایثار کرده است.

غفاری: من نیز امیدوارم در سینمای کشورمان شرایطی پیش آید که فیلم‌هایی نظیر «پیشمرگ» در زمان اکران حمایت شود زیرا نسل‌های آینده نیاز دارند قهرمانان سرزمین خود را شناخته و نسبت به افتخاراتشان آگاهی داشته باشند.

انتهای پیام