روزه‌خواری علنی نتایج منفی در دنیا و آخرت انسان دارد

ماه مبارک رمضان فرصتی برای ابراز بندگی و زدودن غبارهای غفلت از روح و جان و تقویت معنویت در وجود انسان است؛ این ماه به دلایل مختلفی ماه با عظمت و رحمت و مغفرت توصیف شده است و آدابی برای آن برشمرده‌اند.

در مقابل برای کسانی که عذر شرعی دارند و نمی‌توانند روزه بگیرند نیز دستوراتی وارد شده است که نشان می‌دهد اطاعت از دستور پروردگار مهم‌تر از هر چیز دیگر است.

ایکنا ـ در آیات و روایات اشاراتی به عظمت و اهمیت ماه رمضان شده است. اگر ممکن است به نکاتی در این باره اشاره بفرمایید.

در عظمت ماه مبارک رمضان روایات و آیات نکات فراوانی وجود دارد که بنده به یک نکته قرآنی و یک روایت اکتفا می‌کنم؛ در روایات بیان شده است: الصوم لی و انا اجزی به. روزه برای من است و پاداش روزه جز خود من نیست و در قرائت دیگر پاداش روزه را فقط من می‌دهم. خداوند خودش مستقیما عهده‌دار پاداش این عبادت است. 

در قرآن کریم هم تنها ماهی که صریحا نام آن آمده است و ماهی است که قرآن در آن نازل شده و در شب قدر همه قرآن یک‌جا بر پیامبر(ص) نازل شده است و اهمیتی از این بالاتر وجود ندارد که کلام مستقیم خدا و نقشه راه بشریت تا پایان جهان در چنین ماهی نازل شده باشد.

در آیه شریفه تاکید دارد که این کتاب برای هدایت انسان‌ها و نشان دادن راه صحیح با برهان و استدلال است و در مورد خود روزه هم فرموده است: شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ خدا روزه را در این ماه واجب کرده است تا او را بزرگ بدارید؛ یعنی این ماه، ماهی است که به خاطر قرآن و به خاطر خود ماه که ماه رحمت و ماه خداست باید بزرگ شمرده شود و روزه‌داری، بزرگداشت خدا و شکر این نعمت بزرگ است. 

بنابراین ماه رمضان با توجه به مطالب بیان شده ماه برکت، رحمت و مغفرت است؛ پیامبر(ص) در خطبه آخر ماه شعبان فرمودند: قد اقبل شهرالله بالبرکه و الرحمه و المغفره. شب قدر هم که در این ماه قرار دارد خیر من الف شهر است؛ یعنی برتر از هزار ماه است و این موضوع بسیار مهمی است که یک شب به اندازه بیش از 80 سال عمر یک انسان ارزش دارد.

اینکه پیامبر(ص) فرمود؛ قد اقبل الیکم شهرالله، یعنی این ماه، ماه خداست و این تعبیر در مورد سایر ماه‌ها وجود ندارد و مردم همگی مهمان ویژه خداوند هستند بنابراین عظمت این ماه را نمی‌توان بیان کرد و خداوند خودش پاداش این ماه را بر عهده گرفته است. 

نهایت لطف و رحمت خداوند در این ماه به بندگان وجود دارد و اگر کسی در این ماه استفاده نکند و بهره‌مند نشود و کوتاهی کند نشانه بی‌عرضگی، بی‌لیاقتی و بی‌معرفتی اوست. اگر این ماه بر کسی گذشت و نتوانست بار خود را ببندد به تعبیر پیامبر(ص) چنین فردی، بدبخت است. 

ایکنا ـ برای این ماه آدابی برشمرده‌اند و از مواردی به جهت پرهیز از بی‌حرمتی نهی کرده‌اند. این آداب چیست؟

اولین قدم در تکریم این ماه، روزه گرفتن با آداب و مناسک مرتبط است؛ دوم اینکه انسان مراقب چشم و گوش و زبان خودش باشد و به صورت کلی از محارم چشم بپوشد؛ اینکه انسان فقط گرسنگی بکشد ارزش دارد ولی این حداقل شکرگزاری است و انسان باید اخلاق و رفتار خود را در خانه و محل کار و در فضای اجتماعی رعایت کند؛ اهل گذشت و فداکاری و خوش اخلاقی باشد و یک مورد مهم هم رسیدگی به محرومین است که البته رسیدگی به محرومان همیشه ارزشمند و موضوعی فطری و انسانی علاوه بر جنبه الهی آن است ولی در این ماه ارزشمندتر است به خصوص اینکه مردم ایران و کشورهای همسایه و جبهه مقاومت دچار سختی‌ اقتصادی و معیشتی هستند.

این ماه، ماه نزول قرآن است و قدردانی و شکرگزاری این ماه آن است که با قرآن انس بیشتری پیدا کنیم؛ هم قرآن را زیاد قرائت کنیم و هم با محتوا و مضامین آن آشنا شویم؛ هر نوع ارتباط با قرآن ثواب خود را دارد و حتی کسانی که سواد ندارند قرآن را باز کنند و به خطوط آن بنگرند و یا سوره‌هایی را که حفظ هستند مانند توحید و قدر و … را بخوانند و خداوند این مسئله را می‌پذیرد و ثواب خواندن قرآن را به آنان می‌دهد.

حتما مردم عزیز باید برنامه و جلسه برای فهم آیات داشته باشند زیرا قرآن کریم فرموده است: كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ. این کتابی است که ما آن را نازل کردیم تا بفهمند و درک کنند و معرفت خود را بالا ببرند؛ کسانی که زبان عربی بلد نیستند از روی ترجمه‌های خوب قرآن، بخوانند و با تدبر و فهم آیات، عمل به قرآن هم بکنند. خداوند بشر را خلیفه خودش بر روی زمین قرار داده است و بناست او خلیفه الله شود، عمل به قرآن هم ولو در حد چند آیه همراه با فهم معانی و عمل به آن بسیار مهم است. 

عبادات و اعتکاف‌ها و روزه و برنامه‌های قرآنی در سایه نظام اسلامی رواج و توسعه پیدا کرده است و الان حافظ و قاری قرآن زیاد داریم و نکته دیگر اینکه باید در سحرها و افطار برای سعادت ملت ایران و نظام و رهبری دعا کنیم و این دعا در حق خود ما هم مستجاب خواهد شد. 

برای دیگران هم زیاد دعا کنیم زیرا هر دعایی که ما بکنیم فرشتگان الهی همان دعا را در حق او خواهند کرد و دعای الهی مستجاب است. به خصوص قبل از افطار چند دعا برای امام و شهدا و درگذشتگان خودمان داشته باشیم زیرا در این مواقع، دعا مستجاب می‌شود و از خدا بخواهیم که توفیق درک شب قدر را به ما عنایت فرماید. 

ایکنا ـ با بالا رفتن سن انسان‌ها و روند پیری، بسیاری از بیماری‌های مرتبط گلایه دارند، حدود و ثغور روزه‌داری چیست و چه افرادی معاف هستند؟

اگر پزشکی که از نظر تخصص مورد تایید و از جهت ایمانی هم فردی متدین باشد سخن او حجت شرعی است و کسی نمی‌تواند خلاف آن عمل کند یعنی اگر پزشک گفت نباید روزه بگیری خوردن روزه ثواب دارد نه اینکه انسان با وجود ضرر بدنی اصرار بر گرفتن داشته باشد ولی گاهی انسان فقط به خاطر ضعف، روزه نمی‌گیرند که این کار با یکسری تدابیر قابل حل است.

به خصوص این ضعف برای بچه‌ها پیش می‌آید که باید شب، زوتر بخوابند و غذای مقوی‌تری به آنان بدهیم و یا مقدار بیشتری بخوابند؛ پدر و مادرها باید برنامه‌ریزی کنند تا بچه‌ها روزه بگیرند ولی اگر واقعا در بین روز شرایط به حدی رسید که احساس خطر جسمی و جانی وجود داشت می‌توانند افطار کنند ولی کسی حق ندارد به صرف اینکه ممکن است ضعف داشته باشد روزه نگیرد.

البته هر کسی هم باید بداند که روزه زمنیه را برای سعادت انسان و سلامتی جسمی فراهم می‌کند و نه در آن باید افراط شود و نه تفریط. نه سهل‌انگاری و نه اینکه کسی در حال بیماری افراط کند و روزه بگیرد که موجب ضرر جسمی است. یکی از کارهای مستحب، سحری خوردن است و فرد باید بلند شود و سحری بخورد و نیت کند ولی اگر در طول روز انسان واقعا نتواند ادامه دهد می‌تواند افطار کند. 

ایکنا ـ در سال‌های اخیر و بویژه در بین جوان‌ترها نوعی نمایش روزه‌خواری یا استعمال دخانیات در علن زیاد دیده می‌شود. در این موارد چه باید کرد؟

کسانی که عذر دارند و روزه به آنان واجب نیست چون جامعه اسلامی است، احترام به عموم مسلمین فارغ از جنبه شرعی آن لازم و ضروری است؛ ما در جامعه‌ای هستیم که اکثریت مسلمان و اهل روزه هستند و اقتضای اخلاق انسانی این است که باید رعایت کنند؛ گاهی برخی افراد که مسلمان هم نیستند رعایت می‌کنند و ما که مسلمان هستیم قطعا باید رعایت کنیم؛ عموم مردم ما نسبت به روزه حساسیت دارند و افرادی که روزه بر آنان واجب نیست یا قصد ندارند روزه بگیرند در منزل و در پنهانی بخورند و اشتهار به روزه‌خواری نداشته باشند زیرا زیرپاگذاشتن دستور خداوند است و نتایج منفی در دنیا و آخرت برای انسان به همراه دارد.

گفت و گو از علی فرج زاده 

انتهای پیام