خدیجه کبری(س)؛ الگوی زندگی تعالی‌جویانه

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی، رییس دانشگاه قم طی یادداشتی به‌مناسبت رحلت حضرت خدیجه(س) نوشت: حقیقت‌طلبی، تکلیف‌محوری، ولایت‌محوری، بردباری، پایداری و دوری از تجملات از جمله مهم‌ترین ابعاد وجودی حضرت خدیجه(س) است که او را به عنوان اسوه و الگویی جاودانه برای زنان و خانواده‌ها قرار داده است. 

از جمله مهمترین ویژگی‌های سبک زندگی تعالی جویانه خدیجه کبری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

‌سلامت اقتصادی: از نظر اقتصادی جزء متمولین مکه به شمار می‌رفت. مال التجارة فراوانی داشت. اما هرگز از راه حرام اموال خود را کسب نمی‌کرد. علیرغم آنکه ربا گرفتن، در آن زمان امر فراگیر و طبیعی بود، اما خدیجه(س)، متأثر از آموزه‌های دین حنیف و جد اعلی خود، حضرت ابراهیم، هرگز ربا نمی‌گرفت.

فضیلت اخلاقی: از نظر اخلاقی، حتی در آن محیط جاهلی همگان او را به عنوان زنی عفیف و پاک‌دامن می‌شناختند: به همین دلیل یکی از القاب آن حضرت، «طاهره» بود. به تعبیر برخی از مورخان: «وَ کانَتْ تُدْعى فِى الْجاهِلیّة بِالطّاهِرَةِ لِشِدَةِ عِفافِها….»

‌شوهرداری و خانه‌داری: یکی از فضیلت‌های گم شده یا کم‌رنگ شده در جامعه ما همین است. این باور که «جهاد زن، شوهرداری خوب است» در جا‌هایی کم‌رنگ شده است. خدیجه کبری(س) در این زمینه یک الگوی تمام عیار است: اولین خانواده اسلامی، خانواده خدیجه است. این بانوی مکرم تلاش فراوانی داشت تا در سایه تعالیم پیامبر(ص)، یک الگوی تمام عیار برای خانواده اسلامی ارائه دهد: 

۱-درگیر تجملات دنیای مادی نشدن؛ زندگی را بر محور مادیات تشکیل ندادن، بلکه مادیات را فدای زندگی کردن. در همان مراسم عقد و بعد از اجرای خطبة عقد وقتی پیامبر اکرم به سمت خانه ابوطالب می‌رفت، وی خطاب به پیامبر گفت: «إلی بیتک. فبیتی بیتک و أنا جاریتک؛ به خانه خودتان وارد شوید، خانه من خانه شماست و من کنیز شما هستم»؛ هرگز برتری مالی و مادی خود را به رخ همسرش نکشید.

۲-بی‌توقعی: در طول زندگی مشترک ۲۴ ساله خود با پیامبر اکرم، خدمات بی‌نظیری را به آن حضرت داشت؛ آسیب‌های فراوانی را متحمل شده بود؛ رنج‌های طاقت‌فرسایی را کشیده بود؛ بنابراین طرح برخی از انتظارات و توقعات امری طبیعی بود. اما آن حضرت هیچ‏گاه خواسته‏‌هاى شخصى خود را مستقیم بیان نمى‌‏کرد. حتی به هنگام وصیت، خطاب به پیامبر گفت: «یا رسول‏ الله! مى‏خواهم خواسته‌‏اى را توسط دخترم فاطمه به شما برسانم و شرم دارم آن را مستقیم بازگو نمایم.» پیامبر قدری دور شد، آنگاه خدیجه دخترش فاطمه را صدا کرد و به او گفت: «عزیزم! به پدر بزرگوار خود بگو که مادرم مى‏‌گوید: من از قبر هراسناکم، دوست دارم مرا در لباسى که هنگام نزول وحى به تن داشتى کفن کرده و در قبر بگذارى.»

تربیت فرزندی همچون فاطمه: نقش مادر در تربیت فرزند، از نقش پدر به مراتب بیشتر است. خدیجه توانست دختری همچون فاطمه را تربیت کرده و تقدیم بشریت کند. 

ولایت‌محوری: در برابر تصمیمات رسول الله خاضع و خاشع بود. آنچه برای او مهم بود، تبعیت از ولی بود. اینکه بهره‌مندی اقتصادی داشته باشد یا سه سال زندگی در شعب ابی‌طالب را تجربه کند، برای او تفاوتی نمی‌کرد. رضایت ولی مهم بود.

منزلت معنوی: در سایه تصمیمات درست و انتخاب‌های صحیح و به برکت وجود مقدس پیامبر اسلام این بانوی بزرگوار از نظر کرامت و منزلت انسانی به جایی می‌رسد که در شب معراج به هنگام بازگشت پیامبر اکرم، جبرئیل به او عرض می‌کند که سلام خداوند را به خدیجه ابلاغ کن! فَقالَ إقْرَءْ خَدیجَةَ مِنْ رَبِّها السَّلامَ فَقالَ رَسولُ الله (صلی الله علیه و آله): یا خَدیجَةُ هذا جَبْرَئیلُ یُقْرِئُکَ مِنْ رَبِّکِ السلامَ، قالَتْ خَدیجَةُ: اللهُ السَّلامُ وَ مِنْهُ السَّلامُ وَ عَلی جَبْرئیلَ السَّلامُ؛ پیامبر در وصف او فرمود: «خدا از میان زنان، چهار زن را برگزید: مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه را.» باز فرمود: «یا خدیجه! اَنْتِ خَیْرُ أُمَّهاتِ الْمُؤْمِنینَ وَ اَفْضَلُها وَ سَیِّدةُ نِساءِ الْعالَمِینَ»

انتهای پیام