آموزش مباحث اعتقادی به کودکان از جمله مهمترین وظایف والدین و مربیان است؛ چراکه این آموزشها پایههای فکری و معنوی کودک را شکل میدهند. در این فرآیند، باید به سن، درک و ظرفیت ذهنی کودک توجه شود. استفاده از روشهای ساده، جذاب و متناسب با دنیای کودکان، مانند داستانهای آموزنده، بازیهای تعاملی و تصاویر جذاب، میتواند مفاهیم اعتقادی را به شکلی مؤثر و ماندگار به آنها منتقل کند. همچنین، ایجاد فضایی امن و صمیمی برای پرسش و پاسخ، به کودک کمک میکند تا با علاقه و کنجکاوی بیشتری به یادگیری بپردازد.
در آموزش مباحث اعتقادی به کودکان، رعایت بایدها و نبایدها از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف اصلی این آموزشها، پرورش نسلی با ایمان، آگاه و مسئولیتپذیر است که بتواند با درک عمیق و قلبی از اعتقادات خود، در زندگی فردی و اجتماعی موفق عمل کند.
در این راستا ایکنا بنابر رسالت رسانهای خویش همزمان با ماه مبارک رمضان با انتشار مجموعه درسگفتارهای «آموزش مباحث اعتقادی به کودکان» با حضور سیده معصومه طباطبایی، استاد حوزه و دانشگاه، کارشناس ارشد روانشناسی و دکتری فلسفه و کلام و سطح ۳ تفسیر علوم قرآنی به تشریح شیوه آموزش و آشنایی کودکان با مباحث اعتقادی و دینی پرداخته است.
در ادامه قسمت نهم از مجموعه درسگفتارهای آموزش مباحث اعتقادی به کودکان» با موضوع «نماز» را میبینید و میخوانید.
در ادامه آموزش مباحث اعتقادی به کودکان، میخواهیم درباره یکی از مهمترین موضوعات دینی، یعنی نماز، صحبت کنیم. نماز رکن اصلی دین ماست و در آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به آن تأکید ویژهای شده است. اینکه فرزندان خود را به نماز دعوت و التزام به ادای این فریضه کنید و خداوند در قرآن میفرماید: «وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا ۖ؛ خانواده خود را به نماز دعوت کنید و بر آن صبر کنید». همچنین در روایات معصومین(ع) داریم: «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ؛ نماز انسان را از زشتیها و گناهان بازمیدارد» و «الصَّلَاةُ عَمُودُ دِینِکُمْ؛ نماز ستون دین شماست». این آیات و روایات به ما یادآوری میکنند و تذکر میدهند که نماز یکی از مهمترین ارکان عبادی و دینی ماست و باید به آن توجه ویژهای داشته باشیم. اگر نماز به درستی انجام شود و با پذیرش همراه باشد، التزام به دیگر اعمال عبادی نیز آسانتر خواهد بود.
در آموزش نماز به کودکان، چند نکته اساسی وجود دارد که باید به آنها توجه کنیم:
آموزش نماز و ارکان آن
اولین گام، آموزش خود نماز همراه با تمام ارکان و اجزای آن است که کودکان باید با ارکان نماز آشنا شوند که زمینه وجوب و صحت نماز است.
آموزش مقدمات نماز
قبل از آموزش نماز، لازم است مقدمات آن را به کودکان بیاموزیم. یکی از این مقدمات، وضو است. برای آموزش وضو، بهتر است از روشهای عملی و محسوسات استفاده و آن را عینی کنیم. مثلاً کودکان را کنار شیر آب ببریم و همراه آنها وضو بگیریم. از روشهایی مانند تکرار و تمرین استفاده کنیم تا کودکان وضو گرفتن را به خوبی یاد بگیرند. در این فرایند، میتوانیم مبطلات رایج وضو را در همین فرآیند، مانند روش ریختن آب یا مسح کشیدن، را به آنها گوشزد کنیم.
صبوری در آموزش
یکی از مهمترین نکات در آموزش نماز به کودکان، صبوری است و در آیات نورانی قرآن نیز بر آن تأکید شده است، یعنی نباید از کودکان توقع داشته باشیم که از همان ابتدا نمازی کامل با تمام مستحبات انجام دهند. در عین حال، نباید در آموزش نماز سهلگیری یا سختگیری کنیم. یعنی نه آنقدر آسان بگیریم که بگوییم: «اگر نماز نخواندی یا رکنی را به جا نیاوردی، اشکالی ندارد»، و نه آنقدر سخت بگیریم که بگوییم: «حتماً باید تمام مستحبات را رعایت کنی تا نمازت کامل و دقیق باشد.» این فرصت خوبی است تا خودمان هم مروری بر مبطلات وضو، نماز و ارکان و مستحبات آن داشته باشیم تا نماز کامل و مورد قبول خداوند باشد و مستحبات را هم برای خودمان درنظر بگیریم یا حتی اگر برای فرزندانمان در صورت انجام، جایزهای در نظر بگیریم.
تشویق به اندازه و در جای خود
تشویق کودکان برای انجام نماز خوب است، اما باید مراقب باشیم که این تشویقها به افراط نکشد. اگر برای هر نماز به کودک جایزه بدهیم، ممکن است آنها یک مسئله عبادی واجب را تنها برای دریافت جایزه بخوانند و بعد از مدتی، اگر جایزهای در کار نباشد، احساس کنند که انجام نماز ضرورتی ندارد. بنابراین، تشویق باید به اندازه و در جای خود و بدون افراط و تفریط باشد تا کودکان نماز را به عنوان یک وظیفه دینی و ارتباط با خداوند بپذیرند. تشویق مکرر مسائل واجب باعث میشود، تبدیل به مسئله حاشیهای خواهد شد که آنها احساس کنند ضرورتی ندارد، آن را انجام دهند و جایزهای هم نمیخواهم.
الگو بودن والدین
والدین باید خودشان به نماز اهمیت دهند و در انجام آن دقت لازم را داشته باشند و به فرزندان نیز بگویند که ساری و جاری بودن نماز مانند یک رودخانه آن را مؤثرتر و پربارتر میکند. امیدواریم بتوانیم نسلی تربیت کنیم که به نماز علاقهمند باشند و آن را با اشتیاق انجام دهند.
شما را به خداوند متعال میسپارم. در پناه خداوند باشید.
انتهای پیام
منبع