حجتالاسلام غلامرضا رضایی، مدرس حوزهعلمیه خراسان، در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه یکی از جشنهای باستانی ایران چهارشنبه سوری است که هرساله در آخرین سهشنبهشب سال برگزار میشود، اظهار کرد: این سنت ریشهای کهن دارد و بهصورت روشن کردن آتش، پریدن از روی آن و سرودخوانی انجام میشود و مفهوم اصلی آن پاکسازی و استقبال از نو شدن و بهار است. اما تطابق این مراسم با مفاهیم مذهبی اسلام، بهویژه در ماه مبارک رمضان، بحثی است که دیدگاههای مختلفی را ایجاد میکند.
وی با بیان اینکه اگرچه در بسیاری از منابع دینی، گفتهشده از هرگونه آسیبی که میتواند به خود یا دیگران وارد شود باید پرهیز کرد، افزود: در این میان، برخی از عالمان دینی به مسائلی همچون خطرات ناشی از آتشبازی و آتش زدن اشاره کرده و معتقد هستند این اعمال ممکن است با ارزشهای اسلامی تضاد داشته باشد. اما از سوی دیگر، برخی بر این باورند که درصورتیکه مراسم چهارشنبهسوری بهصورت امن و بدون آسیب برگزار شود، میتوان آن را در چارچوب فرهنگی و اجتماعی جامعه اسلامی درک کرد.
رضایی بیان کرد: وقتی چهارشنبهسوری با رمضان تقارن پیدا میکند، موضوعات بیشتری برای بررسی وجود دارد، زیرا رمضان ماه روزهداری، دعا و تقرب به خداست و در این ماه، تأکید بر تقویت ایمان، پرهیز از رفتارهای غیرمفید و تمرکز بر عبادت بسیار برجسته است؛ البته برخی معتقدند برگزاری چهارشنبهسوری در این ماه ممکن است تمرکز مردم را از عبادت منحرف کند. اما از سوی دیگر، میتوان استدلال کرد که اگر مراسم چهارشنبهسوری بهگونهای برگزار شود که با احترام به ارزشهای اسلامی همراه باشد، تناقضی با معنویت رمضان ایجاد نخواهد کرد.
حفظ سنت ایرانی و همخوانی باروح معنوی رمضان
این مدرس حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: برای یافتن راهحلی که میان این دو نگاه متفاوت تعادل برقرار کند، میتوان به جنبههای مختلف فرهنگی و مذهبی چهارشنبهسوری پرداخت. بهعنوانمثال، میتوان بهجای ایجاد صداهای ناهنجار یا فعالیتهایی که ممکن است باعث آزار دیگران شود، به برگزاری مراسمی همچون خواندن اشعار، گفتوگو در فضای خانوادگی یا حتی کمک به نیازمندان اندیشید.
وی اظهار کرد: این نوع نگاه نهتنها سنتهای فرهنگی را حفظ میکند، بلکه باروح معنوی رمضان نیز همخوانی دارد. همچنین، جنبههای اجتماعی چهارشنبهسوری نیز میتواند با مفاهیم اسلامی هماهنگ شود. بهعنوان نمونه، این مراسم میتواند فرصتی برای تقویت همبستگی اجتماعی باشد.
رضایی بیان کرد: اگر از جنبههای خطرناک و ناهنجار این روز کاسته شود، مردم میتوانند در فضایی امنتر و آرامتر این سنت را گرامی بدارند و این خود میتواند بهگونهای عمل کند که با اصول اخلاقی اسلام سازگار باشد.
این مدرس حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه میتوان به نسلهای جوان آموزش داد که چهارشنبهسوری را به شیوهای برگزار کنند تا باارزشهای اسلامی همخوانی داشته باشد، افزود: یکی از راهها این است که از طریق رسانهها و آموزشهای فرهنگی بر جنبههای مثبت این مراسم تأکید شود. بهطور مثال، میتوان بهجای تأکید بر آتشبازی، مفاهیمی همچون احترام به طبیعت، همکاری اجتماعی و تقویت روابط خانوادگی را موردتوجه قرارداد.
وی اظهار کرد: چهارشنبهسوری و ماه رمضان بهعنوان دو جنبه مختلف فرهنگی و مذهبی ایران، میتوانند با یکدیگر همزیستی داشته باشند و برای تحقق این همزیستی، نیاز به نگرشی متعادل است که هم به ارزشهای اسلامی احترام بگذارد و هم سنتهای فرهنگی ایرانی را حفظ کند.
رضایی گفت: با نگاهی باز و انعطافپذیر، میتوانیم این دو جنبه را بهگونهای ترکیب کنیم که هم به حفظ هویت فرهنگی کمک کند و هم بر تقویت معنویت بیفزاید.
انتهای پیام
منبع