چگونگی رفتار با همسایه در کلام امام سجاد(ع)

حجت‌الاسلام محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه علمیه به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، ۲۷ اسفندماه  در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای بیست‌وششم صحیفه سجادیه»، گفت: دعای بیست‌وششم صحیفه سجادیه دعای امام سجاد(ع) است برای همسایگان و دوستانش هنگامی که از ایشان یاد می‌کرد.

وی با بیان اینکه از نگاه امام سجاد(ع) کمک به همسایگان در کارها و مسائل مختلف توفیقی است که شامل حال انسان می‌شود، افزود: امام سجاد(ع) در ابتدای دعا بر پیامبر اکرم(ص) و آل طاهرینش صلوات فرستاده و از خدا می‌خواهد او را در ادای حق همسایگان و دوستان و آشنایان به بهترین وجه یاری دهد.

اعوانی به بند اول دعا با این مضمون «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِي فِي جِبِرَانِي وَ مَوَالِيَّ الْعَارِفِينَ بِحَقِّنَا، وَ الْمُنَابِذِينَ لِأَعْدَائِنَا بِاَفْضَلِ وَلَايَتِكَ» اشاره کرد و افزود: امام سجاد(ع) در این بند از دعا می‌فرماید: «خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و سرپرستی مرا، دربارۀ همسایگان و دوستانم که به حق ما آگاه و با دشمنان ما در مخالفت و ستیزند، به برترین سرپرستی‌ات به عهده گیر».

وی با بیان اینکه در بین فقها در مورد حد همسایه اختلاف‌ نظرهایی وجود دارد و برخی معتقد هستند حد همسایه تا چهل ذرع یعنی ۲۰ متر از راست، چپ، عقب و جلو است و برخی گفته‌اند تا ۴۰ منزل است که قول دوم معتبرتر است چراکه روایات و احادیثی در این رابطه در دست است، اظهار کرد: شیخ کلینی در اصول کافی در باب حق‌المؤمن از امام جعفر صادق(ع) نقل کرده که وقتی درباره حد همسایه از ایشان سؤال شد، فرمود: تا چهل خانه از هر طرف حد همسایه است.

اعوانی با بیان اینکه همسایه حقوقی بر ما دارد و در مقابل ما نیز بر همسایه حق و حقوقی داریم که در روایات به آن اشاره شده است، اضافه کرد: انسان اگر در کنار همسایه خوبی باشد می‌تواند زندگی خودش را با معنویت و مادیت توأمان به پیش ببرد اما اگر دغدغه‌ای از جانب همسایه داشته باشد زندگی‌اش به سختی پیش می‌رود کمااینکه در حدیث است که «همسایه خوب نعمت بزرگی است.»

این مدرس سواد رسانه با یادآوری اینکه امام سجاد(ع) در این دعا به ما یاد می‌دهد چگونه همسایه خوبی برای دیگران باشیم و دیگران چگونه می‌توانند همسایه خوبی برای ما باشند، گفت: امام سجاد(ع) در بند دوم دعا با این مضمون «وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِكَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِكَ فِي إِرْفَاقِ ضَعِيفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِيَادَةِ مَرِيضِهِمْ، وَ هِدَايَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِيرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ كِتْمانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَيْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا يَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ» فرموده است: «و آنان را به این امور موفق دار: برپا داشتن روش و طریقه‌ات، فرا گرفتن زیبندگی کمالات و صفات برازنده‌ات برای سود رساندن به ناتوانشان، جبران کردن تنگدستی‌شان، عیادت بیمارشان، هدایت کردن مسافرشان، خیرخواهی مشورت‌کنندگانشان و به عهده گرفتن امور واردین بر آنان، پنهان داشتن اسرارشان، پوشاندن عیوبشان، یاری دادن به ستم‌دیده‌هایشان و نیکو کمک کردن به آنان در مایحتاج زندگیشان، احسان به ایشان با مال و ثروت و بخشش فراوان، عطا کردن آنچه برای آنان لازم است پیش از درخواستشان».

این مدرس سواد رسانه با بیان اینکه امام سجاد(ع) در بند دوم این دعا به همه نکاتی که در رابطه با حقوق همسایه باید عامل به آن باشیم اشاره کرده است، اظهار کرد: امام سجاد(ع) در بند سوم دعا «وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي» فرموده است: «خدایا! مرا چنان قرار ده که بدکارشان را به نیکی و خوبی پاداش دهم و از ستمکارشان با گذشت و چشم‌پوشی روی گردان شوم، درباره همه آنان خوش‌گمانی را به کار گیرم، همه آنان را با نیکوکاری سرپرستی کنم، عفیفانه چشم از خطایشان بپوشم، فروتنانه با آنان نرم باشم، مهربانانه بر بلادیده آنان رقت آورم، در پنهان دوستی خود را بر آنان ظاهر سازم، خیرخواهانه دوام نعمت‌شان را بخواهم؛ آنچه برای اقوام خود لازم می‌دانم؛ برای آنان لازم بدانم، آنچه برای مخصوصان خود رعایت می‌کنم، برای آنان رعایت کنم.»

اعوانی با بیان اینکه اولین چیزی که امام سجاد(ع) توجه ما را به آن معطوف می‌دارد دعا کردن در حق همسایه است، گفت: این دعا نه تنها همسایگان بلکه همه برادران و خواهران دینی و خویشاوندان را نیز شامل می‌شود.

این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه امام سجاد(ع) در این دعا به ما می‌‎آموزد که باید رازدار همسایه باشیم و اگر عیبی از او می‎بینیم آن را برای دیگران فاش نکنیم و علاوه  بر این اگر همسایه ما محتاج است قبل از اینکه او از ما طلب کند به او کمک کنیم و مراقب باشیم حین کمک کردن به غرور و شخصیت او لطمه وارد نشود، افزود: امام سجاد(ع) در این دعا به ما می‌آموزد که باید در مقابل بدی همسایگان با خوبی جواب بدهیم  نسبت به آنها حُسن ظن داشته باشیم چراکه خدای متعال در آیه  ۱۲ سوره حجرات «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا» می‌فرماید: «اى كسانى كه ايمان آورده‌‏ايد از بسيارى از گمان‌ها بپرهيزيد كه پاره‏‌اى از گمان‌ها گناه است و جاسوسى مكنيد.»

اعوانی اظهار کرد: امام سجاد(ع) در بند پایانی دعا «وَ ارْزُقْنِي مِثْلَ ذَلِكَ مِنْهُمْ، وَ اجْعَلْ لِي أَوْفَى الْحُظُوظِ فِيما عِنْدَهُمْ، وَ زِدْهُمْ بَصِيرَةً فِي حَقِّي، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِي حَتَّى يَسْعَدُوا بِي وَ أَسْعَدَ بِهِمْ، امِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ» ضمن صلوات بر پیامبر و آل طاهرینش اینگونه از خدا می‌خواهد: «مرا هم از سوی ایشان، رفتاری به همین صورت نصیب کن؛ و کامل‌ترین بهره‌هایی که نزد ایشان است، برای من قرار ده؛ و بصیرتشان را در حق من و معرفتشان را به فضل من افزون کن تا به خاطر من نیک‌بخت شوند و من نیز به خاطر آنان نیک‌بخت شوم؛ پروردگار جهانیان! دعایم را مستجاب کن.»

انتهای پیام


منبع

درباره ی nasimerooyesh

مطلب پیشنهادی

ثروتی که ملی شد + فیلم

بیست و نهم اسفندماه سال ۱۳۲۹، مقارن با به ثمر نشستن نهضت ملی شدن صنعت نفت …

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ