نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
بهمناسبت ماه مبارک رمضان، خبرنگار ایکنا از اصفهان در گفت‌وگو با علی‌اکبر توحیدیان، دکترای علوم قرآن و حدیث و پژوهشگر قرآن در سلسله گفت‌وگوهای قرآنی ویژه این ماه به موضوع «آب و نیایش» می‌پردازد. در ادامه، متن شماره هجدهم این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
ایکنا ـ در گفت‌وگوی قبلی به ارتباط میان پیامبرانی چون حضرت آدم، نوح، صالح و ابراهیم(ع) با آب پرداختیم. لطفاً بفرمایید در ادامه به داستان کدام پیامبر الهی می‌پردازید؟
در ادامه بحثمان، یعنی رابطه آب و پیامبران الهی و اولیاءالله، به ماجرای حضرت یونس(ع) اشاره می‌کنم که انس فراوانی با خداوند داشت؛ اما بهمناسبت اتفاقی که برایش افتاد و مرتکب ترک اولی شد و به‌دلیل همراهی‌نکردن مردم، آن‌ها را رها و به نحو عذاب، نفرین‌شان کرد؛ به امر خداوند و به منظور تنبه، نهنگی ایشان را بلعید و یک هفته در شکم خود نگه داشت؛ بنابراین به «ذاالنّون»، یعنی همدم ماهی و «صاحب‌الحوت» به همان معنا ملقب شد.
حضرت یونس(ع) ماجرای عجیبی در ارتباط با آب دارد و این‌گونه می‌توان گفت که نقطه عطف زندگی این پیامبر که سوره دهم قرآن هم به نامش شده و چهار مرتبه نامش در قرآن آمده، با آب و نیایش گره خورده است.
ایکنا ـ آیاتی را که به ماجرای حضرت یونس(ع) اشاره دارد، بیان کنید.
در اینجا به آیات و ماجرایی که برای همه انسان‌ها الگو، راهنما و مشکل‌گشاست و درس‌های بزرگی در آن نهفته است، می‌پردازیم: «وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ. إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ. فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ. فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ. فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ. لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ؛ و یونس از پیامبران بود. یاد کن هنگامی را که به سوی آن کشتی پر گریخت و با سرنشینان کشتی قرعه انداخت و از مغلوب‌شدگان شد و او را به دریا انداختند، پس آن ماهی بزرگ او را بلعید، در حالی که سزاوار سرزنش شد. اگر او از تسبیح‌کنندگان نبود، بی‌تردید تا روزی که مردم برانگیخته می‌شوند، در شکم ماهی می‌ماند.» (صافات/ ۱۳۹ تا ۱۴۴)
«وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ. فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَٰلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ؛ و صاحب ماهی را یاد کن، زمانی که خشمناک رفت و گمان کرد که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت، پس در تاریکی‌ها ندا داد که معبودی جز تو نیست، تو از هر عیب و نقصی منزهی، همانا من از ستم‌کارانم، پس ندایش را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و این‌گونه مؤمنان را نجات می‌دهیم.» (انبیاء(ع)/ ۸۷ و ۸۸)
نکته مهم دیگری که با عنوان اصلی بحث ما بسیار سازگار به نظر می‌رسد، موضوع «تسبیح» است که در این آیات به آن تصریح می‌شود. تصور کنید که نهنگی در میان آب‌های خروشان و تاریک دریا، حامل امانتی بزرگ از صف و صنف پیامبران الهی از سوی خدای حکیم است.
رسولی که به‌دلیل ترک اولایی، یک هفته حبس تأدیبی می‌گذراند و با هیچ‌کس و از هیچ راهی، امکان تماس و ارتباط با بیرون از زندان را ندارد. او در آخرین درجه از اضطرار در ظلمات گوناگون گرفتار است؛ ظلمت آب درون بطن نهنگ، ظلمت بطن نهنگ، ظلمت آب دریا، ظلمت شب؛ اما می‌داند که در همان شرايط سخت هنوز زنده است، امیدش به خدایش قطع نمی‌شود و تنها سلاحش برای نجات، تسبیح، دعا و نداست: «فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ… .»
ابتدا با معرفت و محبت، ندای عرفانی توحید و تهلیل سر می‌دهد: «لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ»، بعد خدایش را تسبیح و تنزیه می‌کند و از آنچه به ظاهر، بد و شر برایش اتفاق افتاده است، خدا را مبرا می‌کند: «سُبْحَانَكَ» و خود را مقصر و مسئول می‌داند و به کرده مکروه خود اعتراف و به ظلمی که به خود و شاید به امتش کرده است، اذعان می‌کند: «إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ.»
دعایش مستجاب می‌شود و نجات می‌یابد: «فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ» و این‌گونه است که الگویی از نحوه دعاکردن و آداب و شرایط اجابت آن را به اهل ایمان ارائه می‌کند: «كَذَٰلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ. »
ایکنا ـ با توجه به این آیات درباره ذکر «یونسیه» توضیح دهید.
طبق این آیات، ذکری به نام آن نبی خدا به همه مضطرین عالم هدیه می‌شود که «ذکر یونسیه» خوانده شده و ذکری برآمده از آب، حیات‌بخش و نجات‌بخش است. این ذکر از سویدای دل بنده دل‌شکسته خدا، بریده از خود و همه، امیدوار فقط به خدا و نگاهش فقط به آب است؛ آنچنان خالص و با اخلاص که زبانزد همه مخلِصین و مخلَصین تا قیام قیامت می‌شود.
روایات فراوان از مقامات معصوم(ع) و نقل‌های فراوان‌تر از اولیای الهی، عارفان و سالکان حقیقی در توصیه به این ذکر وحیانی و مداومت بر آن، خصوصاً در حالت سجده در زمان‌های خاصی مانند قبل از طلوع، بین‌الطلوعین و بعد از نماز مغرب، به‌ویژه با خواندن نماز معرفت‌زا و غفلت‌زدای «غفیله» از آثار شگفت و شگرف آن حکایت می‌کند.
وقتی عملی با اخلاص یونسی همراه باشد، حتی اگر در ظلمات چندگانه‌ای پنهان و به دور از هر چشم و گوشی باشد، به اذن الهی با رسانه وحی الهی، یعنی قرآن عزیز، آشکار و جهانگیر می‌شود و ذکر بی‌شمار بندگان خدا در خلوات انس، خلسات راز و جلسات نیاز می‌گردد و هزاران بار بر زبان پاک عارفان و عاشقان جاری می‌شود.
ایکنا ـ آثار ذکر «یونسیه» را بشمارید.
بندگانی که تشنه دفع و رفع حُجُبند و به دنبال کسب و جذب نور در پی تحصیل معارف حقه، توفیق افاضات روحانی، ارتباط با عالم ملکوت و ملکوت عالم، راهیابی به دنیای ارواح، گشایش دیدگان برزخی، اصلاح قلب و تقویت نفس، کشف مکاشفات، نجات از مشکلات، نجاح در مجاهدات، فلاح در دو حیات، استجابت دعا، حاجات و مناجات و… هستند، بر این ذکر مداومت دارند.
اینان مشتریان عاقل این متاع طلایی‌اند و در اول صف عشاق ایستاده و مجهز به ورود به حصن حصین الهی به‌شمار می‌روند. همان‌گونه که حضرت شمس‌الشموس(علیه آلاف التحیة والثناء) فرمود: «کلمه لااله الّا الله ولایت علی بن ابیطالب حصنی، فمن دخل حصنی، امَن مِن عذابی، بشروطها و أنا مِن شروطها.»
یونس(ع) آن مونس الهی، ذکری بر زبان پیامبرانه‌اش جاری شد که باطنش گوهر ولایت بود. ذکری که هم برای همه گرفتاران در دهان و نهان نهنگ‌های مشکلات دنیایی نجات‌بخش است و هم از طعمه نهنگان شدن پیشگیری می‌کند. کافی‌ست عادت کنیم هر آنچه می‌توانیم، در همه حال به‌ویژه در اقرب حالات به معبود، یعنی در حالت سجده بی‌شمار بگوییم: «لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ»، کمترینش ۴۰۰ بار باشد. ختم این ذکر توحیدی که به تعبیری استغفار محسوب می‌شود، تا هفت هزار مرتبه هم گفته شده است.
به نظر می‌رسد، چنانچه با این ذکر و ذکر صلوات معجونی بسازیم، به اکسیری بی‌نظیر دست خواهیم یافت که از آثارش مگو و مپرس: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.»
زهراسادات محمدی
انتهای پیام
منبع
