گروه سیاسی دفاعپرس: سال ۱۴۰۳ برای ایران سالی پر از تحولات سیاسی و امنیتی بود که هم در داخل کشور و هم در سطح منطقهای و بینالمللی تأثیرات مهمی را همراه داشت. این سال با حوادثی مانند حمله به کنسولگری ایران در سوریه، پاسخ موشکی ایران در قالب عملیات وعده صادق ۱، سقوط بالگرد رئیسجمهور و برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری همراه بود. همچنین، تشکیل مجلس دوازدهم، رأی اعتماد به کابینه دولت جدید، ترور چهرههای برجستهای چون اسماعیل هنیه و سید حسن نصرالله و عملیات وعده صادق ۲ از دیگر اتفاقات مهم این سال بودند. علاوه بر این، استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت نیز به یک چالش سیاسی مهم تبدیل شد.
حمله به کنسولگری ایران در سوریه
در فروردین ۱۴۰۳، رژیم صهیونیستی حملهای به کنسولگری ایران در دمشق انجام داد که منجر به شهادت سرداران محمدرضا زاهدی و محمد هادی حاجی رحیمی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران شد. این حمله که به وضوح نقض قوانین بینالمللی و مصونیت اماکن دیپلماتیک بود، واکنشهای شدیدی را از سوی ایران و متحدانش در محور مقاومت به دنبال داشت. بسیاری از تحلیلگران این اقدام را بخشی از استراتژی اسرائیل برای افزایش فشار بر ایران و نیروهای وابسته به آن در سوریه و لبنان میدانستند. از سوی دیگر، ایران در سطح دیپلماتیک تلاش کرد این موضوع را به عنوان یک اقدام تجاوزکارانه در سازمانهای بینالمللی مطرح کند در حالی که در سطح نظامی نیز تصمیم به پاسخگویی گرفت که زمینهساز عملیات «وعده صادق ۱» شد.
عملیات وعده صادق ۱
در واکنش به حمله به کنسولگری ایران در سوریه، ایران در ۲۵ فروردین ۱۴۰۳، عملیات گستردهای را تحت عنوان «وعده صادق ۱» علیه مواضع اسرائیل اجرا کرد. این عملیات شامل شلیک بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد به سمت پایگاههای نظامی اسرائیل بود که به گفته برخی منابع، خسارات سنگینی به تأسیسات نظامی این رژیم وارد کرد. این حمله، نخستین رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل در چنین سطحی محسوب میشد و نشانهای از تغییر در راهبرد نظامی ایران بود. ایران تأکید کرد که این پاسخ صرفاً برای تنبیه اسرائیل بوده و در صورت تکرار حملات، واکنشهای شدیدتری در راه خواهد بود. این اقدام ایران بازتاب گستردهای در سطح بینالمللی داشت و بسیاری از کشورها نسبت به گسترش درگیریها در منطقه ابراز نگرانی کردند.
سقوط بالگرد رئیسجمهور
در یکی از حوادث غیرمنتظره سال ۱۴۰۳، بالگرد حامل شهید سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور در منطقه ورزقان دچار سانحه شد. در این حادثه، رئیسجمهور به همراه تعدادی از مقامات عالیرتبه کشور مانند حسین امیر عبدالهیان وزیر امورخارجه دولت سیزدهم به شهادت رسیدند. این رخ داد، شوک بزرگی به ساختار سیاسی کشور وارد کرد و زمینهساز برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری شد. برخی گمانهزنیها درباره علت سقوط بالگرد مطرح شد، اما تحقیقات ستاد کل نیروهای مسلح نشان داد که این حادثه ناشی از «شرایط پیچیده اقلیمی و جوی منطقه در فصل بهار» بود که با ایجاد «توده غلیط مه متراکم و بالارونده»، سبب برخورد بالگرد با کوه شد.
تشکیل مجلس دوازدهم
پس از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، مجلس دوازدهم در خرداد ۱۴۰۳ تشکیل شد. این مجلس با ترکیب جدید خود، بررسی صلاحیت وزرای دولت جدید را در دستور کار قرار داد و نقش مهمی در تصمیمگیریهای سیاسی و اقتصادی کشور ایفا کرد. رقابتهای درونمجلس و نحوه تعامل آن با دولت جدید، از مسائل مهمی بود که در ماههای اولیه فعالیت این مجلس دیده شد.
انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم
پس از سقوط بالگرد و شهادت رئیسجمهور، انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری در هشتم تیر برگزار شد. این انتخابات به دلیل شرایط خاص کشور اهمیت ویژهای داشت و نامزدهای مختلفی از جناحهای سیاسی وارد رقابت شدند که در نهایت، مسعود پزشکیان موفق شد در دور دوم و در رقابت با سعید جلیلی اکثریت آرا را به دست آورد و با ۱۶ میلیون و ۳۸۴ هزا ر و ۴۰۳ رای به عنوان رئیسجمهور چهاردهم ایران انتخاب شود.
شهادت اسماعیل هنیه در تهران
در یکی از رویدادهای تکاندهنده سال ۱۴۰۳، در ۱۰ مردادماه اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، در جریان سفری به تهران ترور شد. این اقدام، که به طور گسترده به اسرائیل نسبت داده شد، تنشهای منطقهای را به شدت افزایش داد. پس از این حادثه، ایران اعلام کرد که انتقام سختی از عاملان این ترور خواهد گرفت و گروههای مقاومت نیز تهدید به پاسخگویی کردند.
رأی اعتماد مجلس به کابینه دولت
پس از انتخاب رئیسجمهور جدید، وزرای پیشنهادی برای کابینه دولت چهاردهم به مجلس معرفی شدند. بررسی صلاحیت این وزرا، با بحثهای گستردهای در مجلس همراه بود، اما در نهایت تمامی ۱۹ وزیر پیشنهادی موفق به کسب رأی اعتماد شدند. ترکیب کابینه جدید و رویکردهای آن در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی و بینالمللی، موضوع بحثهای فراوانی در محافل سیاسی و رسانهای شد.
شهادت سید حسن نصرالله و شهید نیلفروشان
در مهر ۱۴۰۳، سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان، در حملهای که توسط اسرائیل غاصب انجام شد، به شهادت رسید. همزمان، سرلشکر پاسدار عباس نیلفروشان نیز در یک حمله جداگانه به شهادت رسید. این دو ترور، تنشها در منطقه را به بالاترین سطح خود رساند و محور مقاومت به طور رسمی اعلام کرد که انتقام سختی در راه است.
عملیات وعده صادق ۲
در پاسخ به شهادت سید حسن نصرالله و سرلشکر نیلفروشان، ایران دهم مهر عملیات «وعده صادق ۲» را اجرا کرد. این عملیات، شامل حملات موشکی گسترده به پایگاههای نظامی اسرائیل بود و پیامی روشن از سوی ایران به این رژیم داشت که حملاتش بدون پاسخ نخواهند ماند. عملیات مورد اشاره تأثیرات زیادی بر امنیت منطقهای گذاشت و احتمال درگیریهای گستردهتر را افزایش داد.
حمله رژیم صهیونیستی به ایران
اما پنجم آبان که فرا رسید، ارتش رژیم کودک کش صهیونیستی به مرزهای غربی کشورمان حملات را آغاز کرد اما بواسطه عکس العمل شبکه یکپارچه پدافند هوایی، بجز یکی دو مورد، مابقی اقدامات آنها در آسیب رساندن به تاسیسات صنعتی و نظامی با شکست مواجه شد.
استیضاح همتی
۱۲ اسفند، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد، به دلیل مشکلات اقتصادی کشور و نارضایتی نمایندگان مجلس، استیضاح شد. این استیضاح، که پس از بحثهای فراوان در مجلس انجام شد، منجر به برکناری وی از وزارت اقتصاد شد و یکی از چالشهای سیاسی بزرگ دولت جدید بود.
در مجموع میتوان گفت سال ۱۴۰۳، با همه فراز و نشیبهای خود، یکی از پرتنشترین سالهای تاریخ معاصر ایران محسوب میشود زیرا تحولاتی که در این سال رخ داد، نه تنها بر سیاست داخلی کشور تأثیر گذاشت، بلکه معادلات منطقهای را نیز دگرگون کرد.
انتهای پیام/381
منبع