شب قدر، شب گریه و زاری نیست

شب قدر به سبب نزول قرآن، شبی شکوهمند است، شبی که والاترین و پربرکت‌ترین شب‌های سال به شمار می‌رود، شبی که که در تمام سال هیچ شبى به خوبى و فضیلت آن نمى‌رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدیر امور سال مشخص مى‌شود. اهمیت شب قدر در متون دینی اسلام به اندازه‌ای است که آگاهی از این مهم و اعمال ویژه آن برای هر مسلمانی لازم است. مرتضی فاضل، مدرس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) در یادداشتی که در سه شماره در اختیار ایکنای قزوین قرار داده به نکاتی درباره حضور در شب قدر و قرائت دعا در این شب پرداخته است که اولین شماره آن تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود.

دعای ابوحمزه ثمالی دعای بسیار جالبی است که بهتر است در ماه مبارک رمضان به خواندن آن مداومت داشته باشیم؛ دعای ابوحمزه ثمالی که دعای سحرگاهان امام سجاد(ع) است، دعای والایی است و شاید مهم‌ترین دعا در ماه رمضان این دعا باشد بنابراین یکی از کارهای خوب در شب قدر تسلط بر دعای ابوحمزه ثمالی است.

در دعای ابوحمزه ثمالی آمده است «وَأَنَّ الرَّاحِلَ إِلَيْكَ قَرِيبُ الْمَسافَةِ؛ همانا مسافر به‌سوی تو مسافتش نزدیک است» اگر انسان قصد حرکت به سمت خداوند داشته باشد مسافت نزدیک است از ابتدای ماه رمضان می‌توان از ظلمات به سمت «فطر» یا همان فضای ملکوت در آسمان‌ها رسید پس مسافت نزدیک و ۳۰ روزه است.

امام حسین(ع) هنگام حرکت از مکه به سمت کربلا جمله‌ای را فرمودند «مَنْ کَانَ فِینَا بَاذِلًا مُهْجَتَهُ مُوَطِّناً عَلَی لِقَاءِ اللَّهِ نَفْسَهُ، فَلْیَرْحَلْ مَعَنَا فَإِنِّی رَاحِلٌ مُصْبِحاً إِنْ شَاءَ اللَّه‌؛ کسی که در راه ما می‌خواهد جانش را ببخشد و خود را آماده دیدار با خدا کند پس باید با من بیاید زیرا من با خواست خدا فردا صبح روانه خواهم شد». امام حسین(ع) بعد از ۳۰ روز انسان‌ها را از قعر ظلمات نجات دادند و به سمت علیین بردند.

صرفاً برای آمرزش گناهان دعا نخوانیم

در دعاها سعی کنید به ساختار دعاها بپردازید و صرفاً برای آمرزش گناهان دعا نخوانیم، دعاها به‌صورت سلاح‌گونه هستند و می‌توانیم آن‌ها را به مانند سلاح ببینیم. دعای ابوحمزه ثمالی سیره اهل بیت(ع) است و اهل بیت(ع) این دعا را در شب قدر می‌خواندند. در این میان به ساختار دعا رسیدن مهم است، این دعا دنبال چیست؟ آیا حال امام خوب نیست که این دعا را می‌خوانند؟ آیا امام حالش خوب است و صرفاً برای مناجات با خداوند این دعا را می‌خوانند؟ دعاها برای اهداف خاصی صادر شده‌اند و یک امام تمام معارف را جمع می‌کند و آن را در قالب دعا بروز می‌دهد، در حقیقت دعا یک محصول و سلاح است.

قرآن، علومی است که اهل بیت(ع) در قالب دعا آن‌ها را به سلاح تبدیل کردند. دعای جوشن کبیر یک سلاح است در قالب کلی از آیات و روایات به گونه‌ای ترکیب شده است که خاصیت جوشن دارد، پیامبر در میدان جنگ می‌بینند که زره برایشان سخت است و می‌گویند زره را از تن درآورند که جبرئیل دعای جوشن را به ایشان می‌آموزد تا بخوانند و قوی‌تر از زره عمل کند.

دعای کمیل برای حضرت خضر(ع) است، باید دعاها را دقیق نام‌گذاری کنیم. حال این سؤال مطرح می‌شود، چرا امام سجاد(ع) دعای ابوحمزه را در سحر ماه رمضان تلاوت می‌کردند؟ چون سلاحی برای عبور از شب برای روز بوده و جزو دعاهای خروج از ظلمات به سمت نور است و دعای ولایت در آن پررنگ است.

بخش سوم خواسته‌های دعای ابوحمزه مربوط به شب قدر است؛ برای اینکه در شب قدر بدانیم چه دعایی باید کنیم باید از حضرت امام سجاد(ع) بیاموزیم؛ دعاهایی که امام سجاد(ع) در قسمت سوم خواندند، مربوط به بعد از این قسمت است «اللّٰهُمَّ خُصَّنِى مِنْكَ بِخاصَّةِ ذِكْرِكَ؛ خدایا، از سوی خود مرا به ذکر ویژه‌ات اختصاص ده» بعد از این امام سجاد(ع) خواسته‌هایی همچون ورود به شب قدر را دارند؛ اما خواسته‌های ما عموماً به شب قدر مربوط نیست.

باید بدانیم شب قدر مراسم کدام اسماء است و از او همان را بخواهیم. نیمه دوم دعای ابوحمزه ثمالی در شأن لیلة‌القدر است. دعاها به ما می‌آموزند که مراسم شب قدر چیست و در شأن آن مراسم از خداوند مسئلت کنیم.

از دیگر دعاهای مهم شب قدر می‌توان به دعای افتتاح اشاره کرد، دعای افتتاح برای دوران غیبت است و امام زمان(عج) فرمودند که اینگونه بخوانیم؛ ابتدا دعای افتتاح و انتهای شب دعای ابوحمزه ثمالی باشد هرچند که اصراری نیست دعاها را تمام کنید بلکه باید در آن تفکر کنید.

در ماه رمضان برای خود برنامه داشته باشیم

رمضان ماه مهمانی خداست و باید با برنامه‌ در آن حاضر شد. شب قدر خیلی حساس است در مراسم شب قدر امام عصر(عج) حضور دارند و باید آداب حضور در مراسم را بدانیم و از ابتدای ماه رمضان خود را برای شب‌ قدر آماده کنیم.

باید حتماً مذاکره شود و اینکه چه خواسته‌هایی را در آن شب مطرح کنیم و علما بگویند چه چیز باید در شب قدر بخواهیم، چون ما مطالبه نداریم علما نیز نکات خود را مطرح نمی‌کنند. مراسم شب قدر برای گریه و زاری نیست، گریه و زاری را باید قبل از شب قدر داشته باشیم. مراسم شب قدر «محضر» است. 

در این شب در محضر خداوند و امام عصر(عج) هستیم و جلسه مُلک است در شأن آن جلسه باید ورود پیدا کنیم. باید از احساسات خارج شویم. برای مثال در شب نیمه شعبان برای امام زمان(عج) جشن‌ تولد می‌گیریم که این روش صحیح نیست، باید آداب شب‌های مهم ازجمله نیمه‌شعبان و قدر را بدانیم.

در دوران غیبت به سر می‌بریم و باید این آداب را جستجو و اجرا کنیم، این‌ها نشان می‌دهد مستضعف هستیم و آداب پرداختن به این مراسم‌ها را نمی‌دانیم؛ شب قدر مهم‌ترین مراسم است که اذن داده شده که انسان‌ها بتوانند در آن حضور یابند.

در دعای ابوحمزه ثمالی در خصوص شب قدر مطلب بسیار زیاد است. انتهای این دعا خواسته‌های بسیار بالایی مطرح است که بحث‌های مجیر و ورود به بیت و صراط مستقیم است که مباحث مهمی هستند. امام سجاد(ع) بعد از کربلا این فرهنگ را افزایش می‌دهند که تمام این‌ها نشانه است که باید این رفتارها را بیاموزیم.

ابوحمزه ثمالی نیز فردی بزرگ و جزو خاص‌ترین اصحاب امام سجاد(ع) بودند که گفته‌اند امام سجاد(ع) بر دعای ابوحمزه ثمالی مداوت داشتند که این یک نشانه است.

انتهای پیام