شب قدر به سبب نزول قرآن، شبی شکوهمند است، شبی که والاترین و پربرکتترین شبهای سال بهشمار میرود، شبی که که در تمام سال هیچ شبى به خوبى و فضیلت آن نمىرسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدیر امور سال مشخص مىشود. اهمیت شب قدر در متون دینی اسلام به اندازهای است که آگاهی از این مهم و اعمال ویژه آن برای هر مسلمانی لازم است. مرتضی فاضل، مدرس دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) در یادداشتی که در سه شماره در اختیار ایکنای قزوین قرار داده به نکاتی درباره حضور در شب قدر و قرائت دعا پرداخته است که دومین شماره آن تقدیم مخاطبان ایکنا میشود.
بیشتر بخوانید:
خداوند متعال عالم را بهصورت کتاب قرار داده و این کتاب را قرائت کرده و به قرآن تبدیل شده است. حضرت رسول(ص) عیناً هر آنچه نازل شده است را بیان و قرائت کرده است. قرآن از ریشه قرأ میآید و آن را خواندن تعریف میکنیم. در قرآن مباحث زیادی در مورد واژه قرآن و قروء آمده است. بر اساس آیه ۲۲۸ سوره بقره «وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ؛ زنان طلاق داده شده باید به سر آمدن سه پاکی [از حیض را] انتظار برند». وقتی دو نفر طلاق میگیرند خانم باید به سر آمدن سه پاکی [از حیض را] انتظار برد، در اینجا از نظر احکام قروء حیض شدن است و معنای قرأ را میتوان از آن استخراج کرد.
وقتی قروء اتفاق میافتد یعنی اینکه من بچه ندارم. در حقیقت قروء گزارش وضعیت است برای همین باید سه بار قروء اتفاق بیفتد تا حکم طلاق جاری شود. یک معنای قرأ نیز گزارش وضعیت دادن است بنابراین قرأ همان خواندن است که انسان گزارش وضعیتی از درون خود میدهد.
مفهوم قرأ آشکار کردن هست و نیست؛ است؛ پس قروء چه میشود؟ قروء، قرائت رحم از وضعیتی که دارد، این قرائت بهصورت کلامی نیست و خون میآید. خون، قرائت میکند؛ بنابراین خون نوعی از قرائت است، حتی قرآن «الفجر» که در کتاب آسمانی آمده است تمام شدن شب را قرائت میکند و نوید خورشید را میدهد.
قرائت یعنی اینکه شما وضعیت پشت پرده را آشکار کنید و گزارش وضعیت خود را ارائه دهید. قرآن از نظر ادبیاتی مصدر و به معنای اسم مفعول است. قرآن چیزی است که قرائت شده است؛ چه کسی آن را قرائت کرد؟ خداوند قاری قرآن است. در آیه ۱۸ سوره قیامت آمده است «فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ؛ پس هنگامی که آن را [به طور کامل] خواندیم، [به همان صورت] خواندنش را دنبال کن» وقتی خداوند قرائت میکند نتیجه آن قرآن خواهد بود.
خداوند با قرائت کردن گزارش وضعیت میدهد. حال خداوند چه چیز را قرائت میکند؟ خداوند کتاب نظام عالم خود را قرائت میکند. قبل از قرآن باید یک کتاب وجود داشته باشد که خداوند آن کتاب را بروز میدهد. حال باید کتاب را نیز تعریف کنیم.
انسان کتاب اعمال خود را میبیند، اگر دروغ بگوییم کتاب عمل شما قتل خواهد شد، شما میگویید من که قتل نکردم، بر اساس دروغ شما کس دیگری مرتکب قتل شد برای همین دروغ شما به قتل تبدیل میشود.
کتاب عمل با تمام تبعات یک عمل نوشته میشود؛ شما میگویید دو رکعت نماز خواندید یکباره در قیامت میبینید که در کتاب عمل شما نجات جان یک فرد نوشته شده است، ممکن است شما نماز خوانده باشید چون شما نماز خواندید شیاطین از آن فضا دور شدند و اگر نماز نمیخواندید شیاطین در آن فضا حضور داشتند و به بچه فشار میآوردند که کاری را انجام دهد و در اثر آن از بین برود.
در کتاب مجموعه اعمال یک فرد به همراه تبعات اعمال وجود دارد که به آن نظام مجموعه اعمال فرد میگویند و این نظام را مینویسند. کتابت اعمال دشوار است؛ اعمال بر مبنای کتاب است برای همین کسی که به دنیا میآید همه چیز معلوم است. خداوند کتاب عالم دارد و بر مبنای این کتاب، عالم را ایجاد کرده است، بنابراین «قرآن»، قرائت خداوند از کتاب عالم است.
چرا آسمانها و زمین به خاطر کتابت، خلق شدند. امام حسین(ع) فرمودند «لا مَحيصَ عَن يَومٍ خُطَّ بِالقَلَمِ؛ از روزى كه با قلم [قضاى الهى ]نگاشته آمده، گريزى نيست». خداوند در آیه نخست سوره قلم نیز آورده است «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ؛ ن، سوگند به قلم و آنچه می نویسند» بنابراین خداوند عالم را کتابت کرده و عالم بر اساس کتاب عالم ایجاد شده است. ما هم کتابی داریم و بر اساس آن خلق شدیم البته بعد از عمل کتاب دیگری خواهیم داشت که ملائکه در حال نگارش آن هستند.
در خصوص «کتابالله» و «قرآنالله» باید بگوییم که «کتابالله» محور و امالکتاب است و قرآن بر مبنای آن کتاب است. آن کتاب محدود به خط نیست و آن قلم هم لزوماً قلمی که ما میشناسیم نیست، لوح مطرح شده نیز لوحی که میشناسیم نیست. نفخ صور اسرافیل نیز به کتابالله ارتباط دارد و تنها شیپور نیست.
ما با قرآن تمام کاری که خداوند در عالم انجام داده است را میتوانیم متوجه شویم. قرآن قرائت از کتابی است که تمام اعمال خداوند در آنجاست در حقیقت قرآن گزارش وضعیت از تمام کارهای اسماءالله است.
عالم بر مبنای اسماءالله است و خداوند عالم را میچرخاند. قرآن گزارش وضعیتی است که خداوند چه کرده و چه میکند بنابراین کتاب بسیار مهمی است برای همین به ان کتاب آسمانی معجزه میگویند.
در سه آیه نخست سوره فصلت آمده است «حم؛ تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ، كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ؛ حم، این کتابی است نازل شده از سوی خدا که رحمتش بیاندازه و مهربانیاش همیشگی است، کتابی است که آیاتش در نهایت روشنی بیان شده است، [به زبانی] فصیح و گویا برای مردمی که اهل معرفت و آگاهیاند».
آیات نخست سورهها بسیار مهم هستند، چون خداوند یک پازل دارد که حل کردن آنان مهم است. بنابراین خداوند در عالم ربوبیت کرده و از آن کتابی ایجاد شده است، سپس آیات آن کتاب و احکامش به صورت قرآن عربی تفصیل شده است.
حروف مقطعه به نزول قرآن ربط دارد، این حروف رمزی نیست که کسی متوجه آن نشود در حقیقت رمز مسکوت بین خدا و ائمه اطهار(ع) نیست. حروف مقطعه به کتابالله ربط دارند برای همین حروف هستند. همه آیاتش به کتاب، قلم و لوح ربط دارد.
در آیه ۲۱ و۲۲ سوره بروج آمده است «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ، فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ» بر اساس این آیات قرآن مجید در لوح محفوظ است؛ اینجا باید بگوییم که قرآن مجید و قرآن کریم یکی نیستند. قرآن مجید همان قرآن لوح محفوظ است.
حال این سؤال مطرح میشود که قرآن کریم چیست؟ در آیات ۷۴ تا ۸۰ سوره واقعه آمده است «فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ، فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ، وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ، إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ، فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ، لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ، تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ؛ پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح گوى، نه [چنين است كه مى پنداريد] سوگند به جايگاه هاى [ويژه و فواصل معين] ستارگان، اگر بدانيد آن سوگندى سخت بزرگ است، كه اين [پيام] قطعا قرآنى است ارجمند، در كتابى نهفته، كه جز پاكشدگان بر آن دست ندارند، وحيى است از جانب پروردگار جهانيان». پس قرآن کریم در کتاب مکنون است.
قرآن کریم بالاتر از قرآن مجید است و کسی جز مطهرون به آن دسترسی ندارد، حال این سؤال مطرح میشود که مطهرون چه کسانی هستتند؟ بر اساس آیه ۳۳ سوره احزاب «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا؛ شما را چنان که شایسته است [از همه گناهان و معاصی] پاک و پاکیزه گرداند» اهل بیت(ع) مطهر هستند و میتوانند از قرآن کریم بهره ببرند.
انتهای پیام
منبع