هوش مصنوعی مبتنی بر معارف اهل بیت(ع) تولید شود

به گزارش ایکنا، مصطفی بیدی؛ استاد حوزه و دانشگاه، شامگاه 4 فرودین ماه در نشست علمی «تبیین ارتباط هوش مصنوعی با علوم انسانی اسلامی و آینده انسان» از سلسله نشست‌های علمی شب‌های معرفت که از سوی انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری با همکاری انجمن‌های علمی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه علوم قرآن شهرستان سبزوار و کانون قرآن و عترت دانشگاه حضرت معصومه‌(س)، برگزار شد، گفت: یکی از مشکلات کلاس‌هایی که الان درباره هوش مصنوعی برگزار می‌شود پرداختن به یکسر ی مفاهیم کلی است که باعث سرگردانی افراد و دلسرد شدن آنان می‌شود.

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در بحث هوش مصنوعی تاکید فرمودند که به صورت عمیق وارد این بحث شوید نه صرفا چیزی در حد چت جی پی تی و … با اشاره به تعریف هوش مصنوعی، افزود: هوش مصنوعی در حقیقت پیاده‌کردن تفکر و هوش انسانی در ماشین است؛ هوش مصنوعی همان کاری را که فکر و ذهن انسان در درون انجام می‌دهد در بیرون انجام می‌دهد؛ کاری را که برخی شرکت‌های تجاری با هوش مصنوعی کرده‌اند ما در زمینه علوم انسانی و اسلامی و حوزوی نکرده‌ایم و فقط هوش مصنوعی را به کار گرفته‌ایم گرچه نوآوری‌هایی هم داشته‌ایم در حالی که باید هوش مصنوعی مبتنی بر تفکر اهل بیت(ع) را ایجاد کنیم.

بیدی اضافه کرد: ما حداقل دو نوع هوش مصنوعی ضعیف و قوی داریم؛ هوش مصنوعی ضعیف برگرفته از کار ذهن انسان است و آن را به صورت الگوریتم درآورده و پیاده می‌کند و خیلی از کیفیت‌ها را به کمیت تبدیل می‌کند ولی بحث ما هوش مصنوعی قوی و خیلی قوی است. گفته شده است انسان 16 میلیارد عصب دارد و چت جی پی تی نسل پنجم هم که بیاید تا ده میلیارد بیشتر توان شناسایی ندارد و به پای توانایی انسان نمی‌رسد. 

نگرش به هوش مصنوعی از دو جنبه

استاد حوزه و داشگاه بیان کرد: از منظر علوم انسانی از دو جهت می‌توان به هوش مصنوعی نگاه کرد؛ یکی جنبه مبنایی و دیگری کاربردی؛ برخی می‌گویند هوش مصنوعی را وارد علوم انسانی نکنیم زیرا هوش مصنوعی در غرب مبتنی بر نگاه سکولار طراحی شده است لذا این افراد صرف‌نظر از کاربرد، با مبنا مخالف هستند ولی طبیعتا این افراد به تعبیر استاد علیرضا قائمی‌نیا، مقهور هوش مصنوعی خواهند شد از طرفی چرا ما خودمان هوش مصنوعی مستقل برای خودمان و مبتنی بر معارف اهل بیت(ع) طراحی نکنیم؟ البته همین الان هم مرکز نور و کتابخانه ابر آن بر همین مبنا تولید شده است و با کمترین هزینه و در حد رایگان ده‌ها هزار کتابخانه را در دسترس محققان قرار می‌دهد.

بیدی تصریح کرد: اگر ما هوش مصنوعی مبتنی بر اطلاعات همین کتابخانه‌ها را درست کنیم غوغا خواهد کرد؛ الان برخی از افراد در بین ما تصور می‌کنند اگر مثلا از هوش مصنوعی در مورد عالم ذر بپرسیم جواب خواهد داد ولی مگر چند مقاله در مورد عالم ذر نوشته‌اند؟ یا چقدر در این مورد تخصص دارند؟ قطعا مقالات ما و اندیشمندان ما به مراتب اطلاعات عمیق‌تری در این باره دارند یا در مورد حزن و اندوه در قرآن که کلماتی مانند یحزنون، اشکوا، بثی و … نزدیکی معنایی با آن دارد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امروزه هوش مصنوعی در روان‌کاوی، روان‌شناسی و علوم سیاسی و … کار برد دارد، تصریح کرد: هوش مصنوعی یک تیغ دولبه است و بیشتر علوم انسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد زیرا بعد خلیفه‌اللهی انسان را تقویت می‌کند؛ اینکه گفته شده است که در دوره ظهور 25 حرف دیگر از علوم از مجموع 27 حرف کشف خواهد شد از کجا معلوم که در بستر هوش مصنوعی انجام نشود؟ البته این احتمال وجود دارد که اگر هوش مصنوعی زاینده ایجاد شود از کنترل بشر خارج شود.

بیدی با بیان اینکه ساحت وجودی انسان با هوش مصنوعی رشد خواهد کرد، افزود: الان هوش مصنوعی شعر می‌گوید چون طبق الگوریتم عمل می‌کند ولی نمی‌تواند مانند حافظ شعر بگوید زیرا هرمنوتیک دخیل در بحث شعر است؛ انسان غیر از بعد جسمی واجد بعد روحانی است و روح هم از امر خداوند است که علم اندکی از آن به ما داده شده است لذا هرقدر هوش مصنوعی مبتنی بر معارف الهی پیشرفت کند قدرت توحیدی انسان هم رشد خواهد کرد.

نقش هوش مصنوعی در فهم معانی

استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه هوش مصنوعی در نهایت هیچگاه به انسان نخواهد رسید به ارتباط لغت و هوش مصنوعی پرداخت و اضافه کرد: ما اگر بخواهیم معنای صلاه و صوم و … را بدانیم به کتب لغت مراجعه می‌کنیم ولی به دلیل اختلاف نظرها در معنای لغت در گذشته و حال ممکن است دچار خطا شویم ولی وقتی سراغ هوش مصنوعی برویم معنای این واژه را در گذشته و حال و در تمامی فرهنگ‌ها و … مشخص خواهد کرد.

استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: یا ما واژگان «بث و هم و غم و حزن و …» را همه به یک معنا به کار می‌بریم ولی بین این‌ها فرق وجود دارد یا در مورد کلمه خسران معنای ضرر را به کار می‌بریم ولی خود ضرر عربی است و بین خسران و ضرر فرق وجود دارد زیرا خسران به معنای از بین رفتن اصل دارایی و ورشکستگی است نه صرفا ضرر از سود. 

بیدی بیان کرد: مهمترین کار هوش مصنوعی در علوم انسانی انتقال فرهنگی است که هوش مصنوعی در بستر آن تولید شده است و به تبلیغ این فرهنگ غربی می‌پردازد و فرهنگ جوامع دیگر را از این طریق تغییر می‌دهند. اینکه حضرت آقا بر هوش مصنوعی عمیق تاکید فرمودند به این دلیل است زیرا هوش مصنوعی به جنگ باورها خواهد رفت و حتی می‌تواند چالشی در تفکر توحیدی نسل آینده ایجاد کند.

انتهای پیام