نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش ایکنا از قزوین، دیار مینودری از دیرباز مهد پرورش علما و عرفایی بوده که اگر بخواهیم از آنان نام ببریم بیش از دو ساعت طول می‌کشد، بر همین اساس قزوین به دارالمؤمنین شهره است. مدارس علمیه قزوین مرکز علم و دانش به خصوص در زمینه فقه، حدیث و تفسیر بوده و مکتب حدیث قزوین از شهرت بسیار بالایی برخوردار است به طوری‌که علمای بزرگی همچون شیخ بهایی و ملاصدرا در این مکتب، کرسی تدریس داشته‌اند. در این گزارش به معرفی برخی از این مدارس پرداخته‌ایم.
مدرسه امید
نخستین مدرسه قزوین به شیوه آموزشی جدید است که در دوره قاجار، با همت سالار اکرم و مرحوم شهید قاضی ارداقی در کنار عالی قاپو تأسیس شده است؛ مرحوم شهید قاضی ارداقی از آزادی‌خواهان صدر مشروطه است.
مسجد مدرسه سردار
دو برادر و سردار به نام‌های حسین خان و حسن خان سردار در جنگ‌های ایران و روس به شجاعت شهره بودند؛ این دو برادر بناهایی در قزوین احداث کردند که ازجمله آن می‌توان به آب انبار و مسجد مدرسه اشاره کرد.
حسین خان و حسن خان سردار در سال ۱۲۳۱ هجری قمری مسجد مدرسه‌ای را بنا کردند که در آن می‌توان شاهکار معماری و هنر قاجار را مشاهده کرد.
مدرسه سردار در دو طبقه، با ازاره سنگی و آجر تراش همراه با تزئینات كاشی بنا شده و دارای ۳۲ حجره است؛ حجره‌ها در دو سوی دو گوشوار كه متصل به ایوان‌های كوچكی است بنا شده و در جلو هر حجره سكویی قرار دارد؛ نمای تمامی دیوارها در طبقه همكف با كاشی تزئین شده و با تكرار نام محمد که با خط هندسی ترسیم شده جلوه‌ای خاص پیدا کرده است. نمای طبقه دوم از طاق‌نماهایی با قوس صفوی تشكیل شده و لچكی‌های آن به كاشی‌های مینایی مزین شده است.
چهار سوی زیر رخبام توسط كتیبه‌ای با خط نستعلیق ممتاز از تركیب‌بند محتشم كاشانی تزئین شده و كتیبه‌ای مرمرین در سردر كاشی‌كاری شده مدرسه آن را زیباتر کرده است. همچنین مهتابی بزرگی در جنوب مدرسه قرار دارد كه به مسجد سردار متصل می‌شود. مسجد دارای سه طاق بزرگ آجری است كه گنبد فیروزه‌ای كوچكی بر فراز آن قرار دارد. پنجره چوبی مشبك گره‌چینی طاق نمای جنوبی مدرسه را پوشانده است.
مسجد مدرسه صالحیه
مسجد مدرسه صالحیه بزرگ‌ترین مركز علمی ایران در قرن سیـزدهم شمار می‌رود كه توسط مرحوم ملا حاج صالح برغانی، برادرشهید ثالث و صاحب كتاب‌ها و تألیفات فراوان در علوم اسلامی در سال ۱۲۶۲ قمری احداث شده است. مدرسه صالحیه در سه طبقه بنا شده و گنجایش تحصیل بیش از۷۰۰ دانشجو را دارد که بزرگان بسیاری همچون سیدجمال‌الدین اسد آبادی در آن به تحصیل پرداخته‌اند.
مسجد در قسمت شمالی مدرسه واقع شده که دارای سه در شمالی، جنوبی و غربی است، در جنوبی آن نیز به هشتی بزرگی باز می‌شود كه با مدرسه مشترک است.
مسجد مدرسه ملاوردیخانی
مسجد مولاوردیخانی توسط «حاجی ساروخان» بنا شده است، پس از ۱۰۰ از ا مسجد، مدرسه مولاوردیخانی بنا شد اما سال‌هاست که مسجد و مدرسه را به نام مولاوردیخانی می‌شناسند، مسجد در سال ۱۰۶۹ و در دوره شاه عباس دوم بنا شده است که با پل رودخانه بازار در یک زمان احداث شدند.
مرحوم مولاوردیخان از نوادگان حاجی ساروخان و معاصر كریم خان زند بوده که مدرسه را در سال ۱۱۷۷ در سه طبقه بنا کرده است که بعد از مدتی به دلیل تخریب، در سال ۱۲۵۰ مولاوردیخان دوم آن را بازسازی کرد.
مسجد مولاوردیخان علاوه بر شبستان زیرین دارای آب انبار است که کتیبه سردر آن به خط ملک محمد است که به زیبایی حجاری شده است.
مسجد مدرسه پیغمبریه
در قسمت شمالی بقعه پیغمبریه، مسجد و مدرسه كوچكی قرار دارد كه در سال ۱۰۵۴ هجری توسط «سارو تقی» وزیر شاه عباس دوم احداث شده است؛ این مدرسه کوچک ۱۱ حجره دارد که ۶ باب از این حجره‌ها دارای ایوانچه هستند که در سه ضلع مدرسه قرار دارند و با پلکان غربی به خیابان می‌رسند.
مدرس مدرسه پیغمبریه در ضلع جنوبی و کنار مسجد احداث شده است، فضای مدرس مستطیل شکل و فضای مسجد نیز به صورت مربع ۷ متری و به مانند گنبدخانه است. این بنا در سال ۱۱۵۰ توسط «ملاوردی بیك» تعمیر شده است.
مدرسه التفاتیه
مدرسه التفاتیه از جمله مدارس قدیمی قزوین به شمار می‌رود که توسط در دوره ایلخانی توسط خواجه التفات بنا شده است؛ این مدرسه دارای دو ایوان و یک طبقه است. سردر ورودی این مدرسه به دلیل احداث خیابان تخریب شده است البته کتیبه آن در بخش دوره اسلامی موزه ایران باستان نگهداری شده است.
حیاط مدرسه التفاتیه مستطیلی بوده كه در چهار كنج آن ایوانچه‌هایی احداث و به شكل هشت ضلعی نگینی هستند که یک مدرس و ۲۶ حجره در دور آن قرار گرفته‌اند، حجره‌ها نیز با ایوانچه به حیاط متصل می‌شوند. همه حجره‌ها از نوع طاق آهنگ با قوس نیزه‌دار بوده و در وسط حیاط مدرسه یک آب انبار با گنجایش ۹۰ هزار لیتر آب وجود دارد.
مسجد و مدرسه شیخ‌الاسلام
مدرسه شیخ‌الاسلام را یکی از امیران تركمان قزوین احداث کرده است، اما این بنا طی دو نوبت در دوره قاجار بازسازی شده است، تجدید بنای آن در ۱۳۲۱ قمری توسط مرحوم میرزا مسعود شیخ‌الاسلام انجام شده است که طی آن به افزایش وسعت مسجد و ایجاد دو حیاط خلوت پیوسته به هشتی ورودی مدرسه منجر شده است. حیاط مدرسه كه به جلو خان وسیع و هشتی ورودی در جانب غربی راه پیدا می‌کند شكل هشت ضلعی نگینی دارد كه ۳۳ حجره گردا گرد آن قرار گرفتند.
غیر از حجره‌های ضلع شمالی تمامی حجره‌ها دارای ایوانچه مزین به رسمی‌بندی و كاشی‌كاری هستند. مدرسه نسبتاً بزرگ در جانب شرقی واقع شده و دو ستون استوار و بلند در جلوی ایوان آن بر آورده‌اند. بنای مسجد و مدرسه از آجر است و تزئیناتی از كاشی و آجر لعابدار دارد. شبستان مسجد مسعودیه در جنوب غربی مدرسه واقع شده است كه پوششی از طاق و تویزه دارد و با ۱۴ ستون سنگی از زیربنایی خاصی برخوردار است.
انتهای پیام
منبع
