نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
اوقات فراغت، زمانی است که فارغ از مسئولیت‌های روزمره و کار‌های اجباری، به خودمان اختصاص می‌دهیم. این زمان نه تنها فرصتی برای استراحت و تجدید قواست، بلکه زمینه‌ای برای کشف علایق، پرورش خلاقیت و بهبود کیفیت زندگی است. این زمان می‌تواند به ما کمک کند تا از روزمرگی فاصله بگیریم و با انرژی بیشتری به چالش‌های زندگی بازگردیم.
درواقع، فراغت مؤثر رازی ساده، اما عمیق دارد و در میان نوجوانان از اهمیت چندبرابری برخوردار است؛ انتخاب فعالیت‌هایی که نه تنها ذهن و بدن را آرامش دهد، بلکه به رشد شخصی و خلاقیت آنان نیز منجر شود. فعالیت‌هایی مانند مطالعه، ورزش، هنر یا حتی قدم زدن در طبیعت می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای بازسازی روحیه و تقویت تمرکز عمل کند.
در ایام نوروز والدین و فرزندان، اوقات فراغت بیشتری در اختیار دارند؛ در همین راستا خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت آگاهی‌بخشی، مجموعه دوم آموزشی اوقات فراغت با عنوان «رازهای فراغت مؤثر» را تهیه کرده است تا کودکان و نوجوانان به ویژه والدین اوقات خوشتر و مفیدتری را سپری کنند.
رضا تبریزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اوقات فراغت کودک و نوجوان در این درس‌گفتار‌ها به بیان نکاتی مهمی در موضوع یاد شده می‌پردازد. در قسمت یازدهم از این مجموعه «اماکن فرهنگی» تبیین شده است که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید.
در قسمت یازدهم از مجموعه درس‌گفتارهای اوقات فراغت، به بررسی مکان‌هایی می‌پردازیم که می‌توانند در برنامه‌ریزی و ساماندهی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان مؤثر باشند. در این بخش به محل‌هایی مانند فرهنگسراها، سرای محلات، اردوگاه‌ها و سایر فضاهای فرهنگی و هنری اشاره می‌کنیم که می‌توانند به برگزاری برنامه‌های مهارتی، ورزشی، سرگرمی و فرهنگی کمک کنند.
متأسفانه در حال حاضر، متولی خاصی برای برنامه‌ریزی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان وجود ندارد و طراحی مناسبی نیز برای این موضوع انجام نشده است. خوشبختانه اخیراً بحث بهینه‌سازی و غنی‌سازی اوقات فراغت مطرح شده است، اما مشکل اینجاست که متولیان این حوزه به دلیل نداشتن محتوا و برنامه‌ریزی دقیق، نمی‌توانند از فضاهای موجود به‌طور مؤثر استفاده کنند و فعالیت‌ها به صورت پراکنده و جزیره‌ای انجام می‌شوند. به عنوان مثال، اگر ساختاری برای فرهنگ و هنر کودکان داشته باشیم و محتواهای مناسب برای سنین مختلف تولید شود، مکان‌هایی مانند سرای محلات، فرهنگسراها، اردوگاه‌ها، مدارس و حتی خانه‌های فرهنگ می‌توانند به‌عنوان فضاهای مناسب برای برگزاری برنامه‌های اوقات فراغت مورد استفاده قرار گیرند اما متأسفانه به دلیل نبود برنامه‌ریزی و محتوای مناسب، این فضاها به‌درستی استفاده نمی‌شوند.
به عنوان نمونه، فعالیت‌های خوبی در کمیته امداد برای مددجویان انجام می‌شود، مانند برگزاری اردوگاه‌ها و برنامه‌های ویژه در کانون‌ها. اما برای سال بعد، مشخص نیست چه محتوایی به آن‌ها ارائه خواهد شد. اگر این برنامه‌ها در یک ساختار منظم و پلتفرم‌محور طراحی شوند، می‌توانند برای سنین مختلف اثربخش باشند. همچنین، در حین برگزاری این برنامه‌ها، می‌توان افرادی را که توانمندی و تجربه کافی دارند، به عنوان مربی یا معلم برای سنین پایین‌تر انتخاب کرد. این رویکرد در سازمان‌هایی مانند هلال احمر، کمیته امداد و سایر نهادها می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
در حال حاضر، بیش از ۴۸۰ مرکز اردوگاهی در هلال احمر و حدود ۶۰۰ شهر تحت پوشش کمیته امداد وجود دارند. همچنین، هزاران مدرسه و بنیادهای مختلف آماده‌اند تا به خانواده‌ها کمک کنند تا فعالیت‌های اجتماعی فرزندانشان از خانه به این فضاها منتقل شود. مدارس نیز می‌توانند در تابستان یا بعدازظهرها به عنوان فضاهای مناسب برای برنامه‌های اوقات فراغت استفاده شوند. اما به دلیل نبود برنامه‌ریزی و محتوای مناسب، این فضاها اغلب بدون استفاده باقی می‌مانند و کودکان مجبور می‌شوند در خانه بمانند. این موضوع به‌ویژه در شهرهای شلوغ و ناامن، کودکان را از فضاهای اجتماعی محروم می‌کند.
یکی از نکات مثبت این است که می‌توان با ایجاد فضاهای متناسب با نیازهای کودکان و نوجوانان، به‌ویژه در حوزه‌های فرهنگی و هنری، به بهبود این شرایط کمک کرد. همچنین، می‌توان از کارآفرینان اجتماعی و هنرمندانی که در شهرهای مختلف فعالند، استفاده کرد و با ایجاد پلتفرم‌های مجازی و حضوری، خانواده‌ها را تشویق کرد تا فرزندان خود را به این فضاها سوق دهند.
در نهایت، برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت نه‌تنها به ایجاد امنیت اجتماعی کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود کودکان و نوجوانان بتوانند خود را سرگرم کنند و از مخاطرات اجتماعی دور بمانند. فرهنگسازی در این زمینه و توجه به نیازهای خانواده‌ها می‌تواند به ایجاد فضایی امن و شاد برای رشد کودکان و نوجوانان منجر شود.
انتهای پیام
منبع
