امام زمان(عج) را با چه القابی بشناسیم

به گزارش ایکنا از همدان، حجت‌الاسلام والمسلمین اصغر قاضی خانی، در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده است، ضمن اشاره به برخی از القاب حضرت حجت‌بن الحسن(عج) امام زمان، به بررسی آنها پرداخته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:

مرحوم ثقة‌الاسلام نوری در بیان اسماء شریفه امام عصر(عج)، با استناد به آیات، روایات و کتب آسمانی پیشین، تعبیرات راویان و تاریخ نگاران ۱۸۲ اسم و لقب برای حضرت مهدی(عج) ذکر می‌کند و مدعی است که در این مقام، از استنباط‌های شخصی و غیر قطعی خودداری نموده است که در غیر این صورت چندین برابر این اسماء و القاب، قابل استخراج از کتب مختلفه بود. که از آن جمله محمد، احمد، عبداللّه، محمود، مهدی، برهان، حجت، حامد، خلف صالح، داعی، شرید صاحب، غائب، قائم، منتظر و… است.

کنیه‌های آن حضرت عبارتند از ابوالقاسم هم‌کنیه پیامبر(ص) ابوعبداللّه، اباصالح  ابو‌ابراهیم، ابوالحسن و ابوتراب را نیز از کنیه‌های ایشان شمرده‌اند.

برخی عناوین و صفات که در ضمن زیارت‌های مختلف و ادعیه مربوط به حضرت مهدی(ع) مورد تصریح قرار گرفته است، امیدواریم که دقت و تأملی در آنها، ما را با شئونات مختلف آن بزرگوار آشنا و مقاماتی را که غالباً از لسان معصومین علیهم‌السلام در ضمن این دعاها و زیارت‌ها برای امام دوازدهم برشمرده شده برایمان روشن‌تر شود.

تمام این عناوین و اوصاف بطور خاص در مورد حضرت مهدی(عج) وارد شده، اگرچه بسیاری از آنها در مورد سایر امامان بزرگوار اسلام علیهم‌السلام نیز می‌تواند مصداق داشته باشد.

آنچه ذکر می‌شود نه به ادعای اسم یا لقب آن حضرت، بلکه به عنوان بهره‌وری از تعابیر موجود در نصوص زیارت و دعاست، اعم از اینکه واژه‌ای مفرد یا جمله‌ای توصیفی باشد.

از جمله اسماء و القاب این امام بزرگوار بقیةالله؛ باقیمانده خدا در زمین، خلیفة‌اللّه؛ جانشین خدا در میان خلایق، وجه اللّه؛ مظهر جمال و جلال خدا، سمت و سوی الهی که اولیای حق رو به او دارند، باب‌اللّه؛ دروازه همه معارف الهی، دری که خداجویان برای ورود به ساحت قدس الهی، قصدش می‌کنند، داعی‌اللّه؛ دعوت کننده الهی، فراخواننده مردم به سوی خدا، منادی راستین هدایت الی اللّه است.

سبیل‌اللّه؛ راه خدا، که هرکس سلوکش را جز در راستای آن قرار دهد سر انجامی جز هلاکت نخواهد داشت، ولی‌اللّه؛ سرسپرده به ولایت خدا و حامل ولایت الهی، دوست خدا، حجة‌اللّه؛ حجت خدا، برهان پروردگار، آن کس که برای هدایتِ در دنیا، و حسابِ در آخرت به او احتجاج می‌کنند، نوراللّه؛ نور خاموشی ناپذیر خدا، ظاهر کننده همه معارف و حقایق توحیدی، مایه هدایت رهجویان است.

از دیگر القاب حضرت می‌توان به عین‌اللّه؛ دیده بیدار خدا در میان خلق، دیدبان هستی، چشم خدا در مراقبت کردار بندگان، سلالة‌النبوة؛ فرزند نبوت، باقیمانده نسل پیامبران، خاتم الاوصیاء؛ پایان بخش سلسله امامت، آخرین جانشین پیامبر(ص)، علم الهدی؛ پرچم هدایت، رایت همیشه افراشته در راه اللّه، نشان مسیر حقیقت، سفینة النّجاة؛ کشتی نجات، وسیله رهایی از غرقاب ضلالت، سفینه رستگاری و عین الحیوة؛ چشمه زندگی، منبع حیات حقیقی، القائم المنتظر؛ قیام کننده مورد انتظار، انقلابی بی‌نظیری که همه صالحان چشم انتظار قیام جهانی اویند، اشاره کرد.

از دیگر اسماء امام زمان (عج) می‌توان به القاب زیر اشاره کرد:

العدل المشتهر؛ عدالت مشهور، تحقق بخش عدالت موعود، السیف الشاهر؛ شمشیر کشیده حق، شمشیر از نیام بر آمده در اقامه عدل و داد، القمر الزّاهر؛ ماه درخشان، ماهتاب دلفروز شب های سیاه فتنه و جور‌، شمس الظلام؛ خورشید آسمان هستی ظلمت گرفتگان، مهر تابنده در ظلمات زمین، ربیع‌الأنام؛ بهار مردمان، سر فصل شکوفایی انسان، فصل اعتدال خلایق، نضرة الأیّام؛ طراوت روزگار، شادابی زمان، سرّ سرسبزی دوباره تاریخ، الدین المأثور؛ تجسم دین، تجسید آیین بر جای مانده از آثار پیامبران، خودِ دین، کیان آیین، روح مذهب، الکتاب المسطور؛ قرآن مجسم، کتاب نوشته شده با قلم تکوین، معجزه پیامبر در هیئت بشری است.

صاحب الأمر؛ دارنده ولایت امر الهی، صاحب فرمان و اختیار دار شریعت، صاحب الزمان؛ اختیار دارِ زمانه، فرمانده کل هستی به اذن حق، مطهّر الأرض؛ تطهیر کننده زمین که مسجد خداست، از بین برنده پلیدی و ناپاکی از بسیط خاک، ناشر العدل؛ بر پا دارنده عدالت، بر افرازنده پرچم عدل و داد در سراسر گیتی، مهدی الامم؛ هدایتگر همه امت‌ها، راه یافته راهنمای همه طوایف بشریت، جامع الکَلِم؛ گرد آورنده همه کلمه‌ها بر اساس کلمه توحید، وحدت بخش همه صف‌ها، ناصر حق اللّه: یاریگر حقِ خدا، یاورِ حقیقت، دلیل ارادة‌اللّه؛راهنمای مردم به سوی مقاصد الهی، راه بلد و راهبر انسان ها در راستای اراده خداوند، الثائر بأمر اللّه: قیام کننده به دستور الهی، بر انگیخته به فرمان پروردگار، شورنده بر غیر خدا به امر خدا.

هم‌چنین محیی المؤمنین: احیاگر مؤمنان، حیاتبخش دل های اهل ایمان، مبیر الکافرین: نابود کننده کافران، درهم شکننده کاخ کافران، هلاک کننده کفار. معزّالمؤمنین: عزت بخش مؤمنان، ارزش دهنده اهل ایمان، مذلّ الکافرین: خوار کننده کافران، درهم شکننده جبروتِ کفر پیشگان، منجی المستضعفین: نجات دهنده مستضعفان، رهایی بخش استضعاف کشیدگان، سیف اللّه الّذی لاینبو: شمشیر قهر خدا که کندی نپذیرد، میثاق اللّه الّذی أخذه: پیمان بندگی خدا که از بندگان گرفته شده، مدار الدهر: مدار روزگار، محور گردونه وجود، مرکز پیدایش زمان از دیگر القاب ایشان است.

ناموس العصر: نگهدارنده زمان، کیان هستی دوران، کلمة اللّه التامه: کلمه تامّه خداوند، حجّت بالغه الهی، تالی کتاب اللّه: تلاوت کننده کتاب خدا، قاری آیات کریمه قرآن، وعداللّه الّذی ضمنه: وعده ضمانت شده خدا، پیمان تخلّف ناپذیر الهی، رحمة اللّه الواسعة: رحمت بی پایان خدا، لطف و رحمت بی کرانه پروردگار رحمت گسترده حق، حافظ اسرار رب العالمین: نگهبان اسرار پروردگار، حافظ رازهای ربوبی، معدن العلوم‌النبویّه: گنجینه دانش‌های پیامبری، خزانه معارف نبوی، نظام الدین: نظام بخش دین،‌ یعسوب المتقین: پیشوای متقین، معزّ الاولیاء: عزت بخش یاران، مذلّ الأعداء: خوار کننده دشمنان، وارث الانبیاء: میراث بر پیامبران، نور ابصار الوری: نور دیدگان خلایق، الوتر الموتور: خونخواه شهیدان، کاشف البلوی: بر طرف کننده بلاها، المعد لقطع دابر الظلمه: مهیّا شده برای ریشه کن کردن ظالمان، المنتظر لاقامة الأمت و العوج: مورد انتظار برای از بین بردن کژی‌ها و نادرستی‌ها است.

هم‌چنین المترجی لازالة الجور و العدوان: مورد آرزو برای بر طرف کردن ستم و تجاوز، المدّخّر لتجدید الفرائض و السنن: ذخیره شده برای تجدید واجبات و سنن الهی، المؤمّل لاِحیاء الکتاب وحدوده: مورد امید برای زنده ساختن دوباره قرآن و حدود آن، جامع الکلمة علی التقوی: گرد آورنده مردم بر اساس تقوی، السبب المتصل بین الأرض و السماء: واسطه بین آسمان و زمین، کانال رحمت حق بر خلق، صاحب یوم الفتح و ناشر رایة الهدی: صاحب روز پیروزی و بر افرازنده پرچم هدایت، مؤلف شمل الصلاح و الرضا: الفت دهنده دل ها بر اساس رضایت و درستکاری، الطالب بدم المقتول بکربلا: خونخواه شهید کربلا،‌المنصور علی من اعتدی علیه و افتری: یاری شده علیه دشمنان و افترا زنندگان، المضطرّ الّذی یجاب اذا دعی: پریشان و درمانده‌ای که چون دعا کند دعایش مستجاب شود از دیگر القاب ایشان است.

انتهای پیام