استادی که دغدغه اندیشه سیاسی در اسلام داشت

اداره کل پژوهش و بررسی‌های خبری ایرنا در تلاش است در سلسله مطالبی یاد و اثر استادان و پژوهشگران ایران اسلامی را که بر اثر بیماری کرونا از دنیا رفتند، زنده کند.

در این مطلب به بررسی زندگی و فعالیت‌های علمی و پژوهشی  «محمدحسین جمشیدی»  پرداخته شده است.

زندگی و تحصیلات

دکتر محمدحسین جمشیدی در سال ۱۳۴۰ در شهرستان اقلید در استان فارس به دنیا آمد. وی پس از تحصیلات تا مقطع دیپلم وارد رشته علوم سیاسی شد و مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران اخذ کرد.

 دکتر جمشیدی از سال ۱۳۸۸در گروه روابط بین الملل دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس مشغول تدریس شد و طی این سال‌ها برای دانشجویان تلاش زیادی کرد. تعامل بسیار دوستانه و صمیمانه با دانشجویان و برخوردهای مهربانامه با همکاران، از ویژگی های بارز دکتر جمشیدی بود.

تالیفات و پژوهش‌ها

دکتر جمشیدی علاوه بر تدرس دست به تألیف ۴۰ کتاب و ارائه ده ها مقاله علمی-پژوهشی و ترویجی در مجامع معتبر علمی زد. در حوزه مطالعات اسلامی به گواه مقالات، نظریات، کتاب‌ها و کارهای پژوهشی خدمات برجسته‌ای از خودش به جای گذاشت.  برخی از کتاب‌های وی عبارتند از:

نظریه عدالت از دیدگاه فارابی، امام خمینی و شهید صدر: در این کتاب مولف با نگاهی اجمال به نظریه عدالت در دوران باستان، مشرق زمین و غرب جدید- نگاهش را بیشتر معطوف به نظریه‌های عدالت در اسلام (قرآن، سنت، کلام) کرده است. دکتر جمشیدی در این کتاب تلاش کرده تا به عنوان یک بررسی موردی به تبیین دیدگاه‌های سه متفکر بزرگ جهان اسلام یعنی ابونصر محمد فارابی، امام روح الله خمینی و آیت الله سید محمد باقر صدر بپردازد و مواضع آنها را در این باب تبیین کند.

 دیپلماسی پیامبر(ص) : موضوع این کتاب، شرح شیوه دیپلماسی سیاسی و اجتماعی پیامبر(ص) است. این کتاب، در چهار باب و بیست فصل تدوین گردیده و نویسنده به تبیین نحوه دیپلماسی سیاسی و اجتماعی حضرت محمد(ص) پرداخته است.

 مبانی اندیشه نظامی در اسلام: نویسنده در این کتاب ضمن بررسی عوامل زمینه‌های پیدایی اندیشه نظامی در جهان، به تاریخ آن از آغاز تا کنون اشاره شده است. شیوه اصلی کتاب، مطالعه شرایط اجتماعی و تاریخی پیدایش اندیشه‌های نظامی و سیر تحولات سیاسی و نظامی است. از نظر نگارنده «تاریخ اندیشه نظامی عبارت از پیشینه کوشش‌هایی است که طی قرون و اعصار گذشته مصروف پاسخ به این پرسش اساسی شده است که چگونه می‌توان دولت و حکومت را در مقابل تهدیدات خارجی و بحران‌های داخلی حفظ کرد و بر دشمن پیروز شد».

نگارنده در هر فصل از کتاب ضمن توصیف تاریخ و تاریخ نظامی، ویژگی‌های فرهنگی و تمدنی هر دوره، مسائل و امور مهم نظامی، مبانی اندیشه نظامی، تاثیرات اندیشه‌های نظامی و حتی الامکان موضوعات اندیشه نظامی هر دوره را شرح داده است. این کتاب در دو بخش تدوین شده است: بخش نخست به تاریخ تحول اندیشه‌های نظامی قبل از اسلام (ایران باستان) اختصاص دارد. در این بخش اندیشه‌های نظامی در تمدن اولیه ایران باستان، پیش از عصر زرتشت، در آیین زرتشت و اوستا، تمدن‌های ماد، هخامنشی و اشکانیان بررسی شده است. در بخش دوم اصول و مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در ایران بعد از اسلام بررسی و تحلیل می‌شود.

تسلط در زمینه اندیشه سیاسی امام(ره) و شهیدصدر 

«محمد محمودی‌کیا» عضو هیات علمی مؤسسه امام خمینی(ره)، در یادداشتی به ویژگی‌های اخلاقی و علمی این استاد پرداخته و بر احاطه و تسلط وی در زمینه اندیشه سیاسی امام(ره) و شهیدصدر تأکید کرده است.

مرحوم «محمدحسین جمشیدی» در حوزه مطالعات اندیشه سیاسی اسلامی شخصیت ممتاز بود. به ویژه در حوزه مطالعات سیاسی شهید صدر و امام(ره) تحقیقات و نظراتش محل رجوع بود.  آن استاد فقید با کارنامه‌ای درخشان از فعالیت‌های علمی و تلاش خستگی‌ناپذیر برای تربیت دانش‌پژوهان جوان کشور بیش از یک دهه از عمر خود را در دانشگاه تربیت مدرس و پیش از آن در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی سپری کرد، آسمانی شد و غمی دیگر بر اندوه این روزهای جامعه علمی کشور افزود.

خیلی دغدغه‌مند بود و اندیشه امام و انقلاب را باور داشت. در جاهای مختلف با علاقه و احساس دین به امام و انقلاب حضور و سخنرانی کرد. حُسن خلق، رفتار متین، متواضعانه و عالمانه آن استاد فقید با دانشجویان و همکاران دانشگاهی همواره در یادها باقی خواهد ماند.  تحمل سال‌ها درد و رنج ناشی از مصدومیت شیمیایی ناشی از دوران دفاع مقدس هیچ‌گاه خللی در کوشش علمی آن استاد فرزانه نداشت و حس مسئولیت‌پذیری او چنان می‌نمود که کلمه به کلمه و خط به خط آنچه را که به او واگذارده می‌شد،مورد مطالعه و دقت قرار می‌داد و بی‌هیچ چشمداشتی از آنچه اندوخته بود راهنمایی می‌کرد.

درگذشت

سرانجام این استاد دانشگاه پس از عمری تلاش علمی و تحمل دردهای ناشی از حملات شیمیایی رژیم بعثی، در ۱۲ مهرماه ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به بیماری کرونا چشم از جهان فروبست.