مدیریت فضای رسانه‌ای مذاکرات؛ ابتکار تیم ایران در وین

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار اعزامی ایرنا به وین، از همان روزهای نخست ازسرگیری مذاکرات در وین بود که طرف‌های غربی با محوریت آمریکا، فضاسازی تبلیغاتی گسترده‌ای را علیه ایران به راه انداخته مبنی بر اینکه گفت‌وگوها با تغییر دولت در ایران دچار وقفه غیرضروری شده است.

دور ششم مذاکرات در دولت دوازدهم خرداد ماه گذشته به پایان رسیده و گفت‌وگوها به دلیل انتخابات ریاست جمهوری و تغییر دولت در ایران وارد یک دوره تنفس شده بود. در این مدت طرف‌های مقابل به ویژه ایالات متحده به عنوان طرف نقض کننده گفت‌وگوها فرصت داشتند تا تمایل خود را برای جبران اقدامات غیرقانونی دولت سابق این کشور به منصه ظهور بگذارد. اما به جای برنامه‌ریزی برای برداشتن گام‌های ملموس و معنادار، به فضاسازی‌های تبلیغاتی و جنگ روانی علیه ایران در کنار تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی ادامه داده و اصرار داشتند اینگونه القا کنند که ایران باید از فرصت روی کار آمدن دولت دمکرات جو بایدن برای ازسرگیری اجرای برجام استفاده کند.

معذلک آن‌ها فرصت برداشتن گام‌های ضروری را برای جلب نظر ایران که به دلیل اقدامات یکجانبه آمریکا مورد خیانت قرار گرفته است از دست داده و با آغاز دور هفتم مذاکرات، فصل جدیدی از تبلیغات ضد ایرانی طرف‌های غربی کلید خورد. از اصرار بر ادامه گفت‌وگوها بر سر پیش‌نویس متون دور ششم تا تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی و تزریق ادبیات جدید به فضای رسانه‌ای مذاکرات، درباره تبدیل شدن برجام به یک «پوسته خالی» از جمله شیطنت‌هایی بود که در هفته های نخست پیگیری شد.

اروپایی‌ها اصرار داشتند که مذاکرات ظرف چند هفته باید به جمع‌بندی برسد تا گونه‌ای از حس اضطرار، طرف ایرانی را وادار به پذیرش شرایطی کند که مطلوب آن‌ها باشد. طرف مقابل پس از ارائه متون پیشنهادی ایران در حوزه رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای، عصبانیت و خشم خود را با جو سازی رسانه‌ای بروز دادند که ۸۰ درصد پیش‌نویس توافق برای احیای تعهدات سال ۱۳۹۴ از دور قبل آماده است و بدون پیشرفت سریع در مذاکرات، برجام خیلی زود به پوسته ای خالی تبدیل خواهد شد.

اواخر دور هفتم مذاکرات، یک منبع ‌آگاه به ایرنا گفت که سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان با ایفای نقش تخریبی در روند مذاکرات سعی در افزایش امتیازات خود و کاهش منافع ایران دارند. وی اضافه کرد که این نکته حتی مورد مناقشه نماینده امریکا در دیدارهای چندجانبه هم قرار گرفته است.

به گفته این منبع مطلع در اواخر آذرماه گذشته، تلاش تروئیکای اروپا بر این محور استوار بود که به هر نحو ممکن توافق برای احیای مفاد تعهدات سال ۱۳۹۴ شکل نگیرد. وی توضیح داد: نقش مخرب فرانسه در فضای رسانه‌ای از جمله درز اخبار منفی از مذاکرات به عنوان منبع آگاه به برخی خبرگزاری‌های بین المللی، و همچنین موضع‌گیری منفی سران این کشور، در کنار نقش انگلیس چه در مذاکرات و چه بیرون از آن بر همین اساس طراحی و اجرا شده است.

با این حال ایستادگی هیات جمهوری اسلامی ایران بر مواضع عقلانی و منطقی خود، طرف‌های مقابل را وادار به پذیرش واقعیت‌های مذاکره و کاهش اثرگذاری اهرم آن‌ها در حوزه رسانه شد.

علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران ۱۲ آذر ۱۴۰۰ به ایرنا گفت: هرگاه شما می‌بینید در فضای بیرون فضاسازی‌های بیشتری انجام می‌شود به ویژه در عرصه سیاسی و رسانه ای، باید پی ببرید که طرف مقابل در داخل اتاق مذاکره و پشت میزمذاکره، دستش تهی تر است و در واقع می خواهد کمبود در میز مذاکره را با یک فضاسازی های تصنعی و حتی دروغین، جبران کند.

مذاکره کننده ارشد کشورمان بیان داشت: به هر حال منطق جمهوری اسلامی ایران و مواضع مستحکم و متینی که ایران در این دور از گفتگوها داشته و مواضعش مبتنی بر مبانی قابل قبول طرف مقابل هم هست، چارچوب خیلی خوبی را برای استمرار گفتگوها فراهم کرده و تصور من این است که این فضاسازی ها عمدتا برای جبران کمبود و نقصانی است که طرفهای مقابل ما در گفتگو دارند که بعید می دانم بتوانند به دستاورد قابل توجهی دست پیداکنند.

دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها از ششم دی‌ماه آغاز شده و اکنون به مرحله‌ای رسیده که دست‌یابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی طرف مقابل است. طی روزهای اخیر حرف و حدیث‌هایی درباره برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در رسانه‌های غربی منتشر شد تا به این ترتیب فشار بر هیات ایرانی افزایش یابد.

هم زمان یک منبع مطلع از مذاکرات وین بیان داشت: هر وقت که نیاز باشد، روسای هیات‌ها می‌توانند دیدارهایی را در یک فرمت مشخص یا قالب دیگری برگزار کنند. چنین دیداری به معنای اعلام توافق یا شکست نخواهد بود.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هم امروز بیان داشت: آنچه در وین باقی‌مانده در مورد موضوعات کلیدی است. توافق در وین منتظر تصمیمات سیاسی طرف مقابل است. تهران تصمیمات سیاسی خود را سال‌ها پیش گرفته و در برجام باقی مانده است. ما منتظر این هستیم که پاسخ ابتکارات و پیشنهادات ایران را بگیریم.

وی افزود: هر چقدر اراده آمریکایی‌ها و تروئیکای اروپایی بالا برود فاصله ما تا رسیدن به توافق کاهش خواهد یافت.